มะระขี้นก หวานเป็นลม ขมเป็นยา ประโยชน์ดีๆที่มีมากมาย

มะระขี้นก เป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่ใช้กันมาอย่างยาวนานนับพันปีเลยก็ว่าได้ ทั้งในทวีปเอเชีย แอฟริกา และละติอเมริกา โดยสรรพคุณของมะระขี้นกนั้นมีมากมาย ใช้กันอย่างแพร่หลายในตำรับยาไทย และตำรับยาต่างประเทศ โดยงานวิจัยสมุนไพรมะระขี้นกได้ดำเนินอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ ค.ศ. 1962 ซึ่ง Lotlika และ Rao ได้ค้นพบชาแรนตินในผลมะระ ที่แสดงฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดของสัตว์ทดลอง ดังนั้นบทความนี้จะมาอธิบายถึงสรรพคุณรวมไปถึงลักษณะของมะระขี้นกให้ทราบกัน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์และแหล่งที่มาของมะระขี้นก

มะระขี้นก ภาษาอังกฤษ มีชื่อว่า Bitter Gourd ชื่อวิทยาศาสตร์ Momordica charantia เป็นผักพื้นบ้านที่ขึ้นได้ทั่ว ๆ ไป ลูกเล็กรูปร่างคล้ายกระสวย ตัวผิวด้านนอนเป็นเปลือกขรุขระและมีปุ่มยื่นออกมา ผลมีสีเขียวแต่เริ่มแก่จะมีสีเหลืองอมแดง ปลายของผลแยกออกเป็น 3 แฉก ทำให้นกชอบมาจิกกินทั้งผลและเมล็ด แล้วถ่ายเมล็ดไว้ตามที่ต่างๆ ซึ่งต่อมาจึงกลายเป็นชื่อของมะระพันธุ์นี้ มะระขี้นกเองก็เป็นไม้เลื้อยพันต้นอื่นเหมือนกับมะระพันธุ์อื่นๆ มีมือเกาะ ลำต้นเป็นเหลี่ยมมีขนปกคลุม ใบเดี่ยว ออกสลับกันลักษณะคล้ายกับใบของต้นแตงโมแต่มีขนาดเล็กกว่า ตัวใบมีสีเขียวทั้งใบ ขอบของใบหยัก เว้าลึกมี5-7หยัก ปลายใบแหลม ดอกของมะระขี้นกนั้นมีสีเหลืองอ่อน 5 กลีบ เกสรมีสีเหลืองเข้มจนเกือบส้ม กลีบดอกบาง ช้ำง่าย ในส่วนของผลมะระขี้นกนั้น เป็นผลเดี่ยว รูปกระสวยผิวขรุขระ มีปุ่มยื่นออกมา ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อสุกจะมีสีเหลืองจนเกือบส้ม ผลแก่มากจะแตกอ้าออก ภายในมีเมล็ดสีแดงสด รูปร่างกลมแบน

วิธีการปลูกและดูแลรักษามะระขี้นก

หากจะทำการปลูกมะระขี้นกนั้น ควรมีการไถดินก่อน 1 ครั้งให้มีความลึกประมาณ 20-25 เซนติเมตร เพราะมะระเป็นพืชที่มีระบบรากลึกปานกลาง แล้วตากดินทิ้งไว้ 7-10 วัน จัดการเก็บเศษวัชพืชให้เรียบร้อย หากพื้นที่ปลูกมีขนาด 1ไร่ ต้องใช้เมล็ดมากถึง 250 เมล็ด ต่อพื้นที่ 1 ไร่ โดยการเตรียมเมล็ดนั้นต้องขลิบหัว ปลายของเมล็ดก่อน แล้วนำไปแช่ในน้ำสะอาดทิ้งไว้ประมาณ 5 ชั่วโมง เพื่อให้เมล็ดสามารถงอกได้ดี แล้วปักลงในดินของถาดเพาะ เมื่อครบ 20 วัน ค่อยย้ายลงมาแปลงปลูก หลังจากปลูกได้ประมาณ 20 วัน หรือต้นกล้าเริ่มมีใบจริงงอกออกมา 4-5 ใบ หลุมละ 1 ต้น ให้ทำการขุดหลุมลึกกว้างประมาณ 1 หน้าจอบ ระยะปลูกระหว่างหลุมควรห่างประมาณ 50-75 เซนติเมตร ระยะห่างระหว่างแถวประมาณ 1 เมตร แล้วคลุมโคนด้วยหญ้าแห้งหรือฟาง ควรรดน้ำสม่ำเสมอเช้า-เย็น เพื่อให้ดินมีความชุ่มชื้นนแต่ไม่ถึงขั้นแฉะ และไม่ควรให้ขาดน้ำ โดยเฉพาะในช่วงที่ออกดอกและติดผล สำหรับมะระขี้นกนั้น จะเริ่มทำการเก็บเกี่ยวได้ เมื่อมะระอายุได้ประมาณ 45 วัน

คุณประโยชน์และสรรพคุณของมะระขี้นก

มะระขี้นกนั้นจะมีรสขมมากกว่ามะระจีน นิยมรับประทานกันในหมู่ผู้สูงอายุ โดยการนำผลอ่อนไปต้ม หรือเผากินทั้งลูก แต่หากเป็นผลแก่จะต้องทำการคว้านเมล็ดออกก่อน โดยวิธีการลดความขมของมะระขี้นกนั้นจะเหมือนกับมะระจีนคือ ต้มน้ำผสมเกลือให้เดือดแล้วใส่มะระขี้นกลงไปลวกเพียงสักครู่ เพื่อให้มะระขี้นกคายความขมออกมา

ภายในมะระขี้นกนั้นมีสารหลายขนิดที่ช่วยต้านทานโรคเบาหวานได้ และมีกลไกที่ช่วยในการออกฤทธิ์สำหรับต้านเบาหวาน โดยเมื่อร่างกายเริ่มหลั่งสารอินซูลินออกมาจากตับอ่อน มะระขี้นกจะลดการสร้างน้ำตาลจากตับ และเสริมสร้างการเผาผลาญน้ำตาลเพิ่มความไวต่ออินซูลิน เพิ่มความทนต่อกลูโคส (glucose tolerance) นอกจากนี้ยังยับยั้งการหลั่งกลูโคสในลำไส้เล็ก และยับยั้งเอนไซม์กลูโคไซเดส นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณมากมาย ที่ดีต่อร่างกาย ดังนี้

ผลของมะระขี้นกช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันแก่ร่างกาย
ช่วยต่อต้านและป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง
ช่วยรักษาโรคเบาหวาน โดยมะระขี้นกนั้นสามารถลดระดับน้ำตาลในกระแสเลือดได้อย่งาดี ซึ่งจะออกฤทธิ์ทันทีหลังจากรับระทาน
ช่วยลความดันโลหิต
ผล ราก และใบของมะระขี้กนกนั้นสามารถช่วยกระตุ้นน้ำพย่อยออกมาให้มากยิ่งขึ้น เพื่อให้เกิดความอยากอาหาร
เถาของมะระขี้นกสามารถช่วยรักษาอาการปวดฟันได้ โดนการใช้รากและเถาสดของมะระขี้นกปริมาณ 30 กรัม มาต้มกับน้ำแล้วดื่ม
ช่วยแก้อาการร้อนในกระหายน้ำ โดยนำผลสดของมะระขี้นกมาต้มรับประทาน หรือจะเป็นรากสดของมะระขี้นกต้มกับน้ำแล้วดื่ม
ใช้รักษาโรคกระเพาะได้ โดยใช้ใบแห้งบดเป็นผงแล้วนำมารับประทาน
ช่วยในการย่อยอาหารได้เป็นอย่างดี
ช่วยรักษาการบิดได้ หากมีอาการบิดหรือถ่ายออกมาเป็นเลือด ให้นำรากสดของมะระขี้นก 120กรัม แต่หากถ่ายออกมาเป็นเมือก ให้ใช้รากสดของมะระขี้นกประมาณ 60 กรัมผสมกับน้ำตาลกรวด 60 กรัม แล้วมต้มกับน้ำดื่ม
ผลของมะระขี้นกช่วยยับยั้งการติดเชื้อ HIV
ช่วยรักษาอาการของโรคหอบหืดได้
ช่วยลดอาการไอเรื้อรัง และลดเสมหะลงได้

ข้อควรระวังของมะระขี้นก

มะระขี้นก ข้อควรระวัง มะระขี้นกที่สุกแล้วจะมีสารซาโปนิน (Saponin) ในปริมาณมาก การรับประทานอาจทำให้มีอาการอาเจียน ท้องร่วงได้ และอาจทำให้ถึงขั้นเสียชีวิต เพราะฉะนั้นห้ามรับประทานแบบสุกๆ.

ที่มา

https://www.doctor.or.th

https://www.technologychaoban.com