ต้นหางนกยูงฝรั่ง ไม้มงคลที่ช่วยแต่งเติมพื้นที่ให้สีสันสดใส

ต้นหางนกยูงฝรั่ง (Flam-boyant) เป็นพันธุ์ไม้ยืนต้นขนาดกลาง เมื่อโตเต็มที่จะมีความสูงถึง 12-18 เมตร ในฤดูกาลที่เหมาะสมก็จะออกดอกบานสะพรั่งไปทั่วทั้งต้นดูสวยสดงดงาม ช่อดอกของต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นจะออกดอกตามปลายกิ่งหรือง่ามกิ่งเป็นสีแดงและสีเหลือง ซึ่งหากมองจากที่ไกล ๆ มาแล้วจะเป็นสีแสด ทำให้เป็นต้นไม้ที่สวยงามมาก ๆ แต่นอกเหนือจากความสวยงามของดอกสีสันสดใสแล้ว ต้นหางนกยูงฝรั่งยังเป็นไม้มงคลที่หลายบ้านเลือกจะปลูกไว้เช่นกัน ดังนั้น Kaset today จึงอยากจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับต้นหางนกยูงฝรั่งให้มากขึ้น

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับต้นหางนกยูงฝรั่ง

ชื่อภาษาไทย: หางนกยูงฝรั่ง

ชื่อท้องถิ่น: ยูงทอง, นกยูงฝรั่ง อินทรี (ภาคกลาง), หงอนยูง (ภาคใต้), นกยูง นกยูงฝรั่ง ชมพอหลวง ส้มพอหลวง
(ภาคเหนือ)

ชื่อภาษาอังกฤษ: Flam-boyant, The Flame tree, Royal poinciana

ชื่อวิทยาศาสตร์:  Delonix regia (Hook.) Raf.

ชื่อวงศ์:  Fabaceae

ชื่อวงศ์ย่อย: Caesalpinioideaae

ความเป็นมาของต้นหางนกยูงฝรั่ง

หากย้อนกลับไปถึงที่มาและต้นกำเนิดของต้นหางนกยูงฝรั่งแล้ว ต้องบอกก่อนว่าเดิมทีต้นหางนกยูงฝรั่งเป็นพันธุ์ไม้ที่สามารถพบได้มากในเกาะมาดากัสการ์หรือแถบทวีปแอฟริกา ซึ่งต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นถูกค้นพบเมื่อปี พ.ศ. 2367 โดยนักพฤกษศาสตร์ชาวออสเตรเลียที่มีชื่อว่า เวนเซล โบเจอร์  เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง – ใหญ่ จะมีการผลัดใบยามเมื่อฤดูแล้งมาเยือน เป็นไม้ที่พบได้ทั่วไปข้างทางหรือในพื้นโล่งแจ้ง ในประเทศไทยผู้คนมักนำเข้ามาปลูกเพื่อความสวยงาม โดยปัจจุบันมีต้นหางนกยูง 2 ชนิด คือ หางนกยูงฝรั่งและหางนกยูงไทยที่เป็นไม้พุ่มและดอกหลากหลายสีสัน

ความเชื่อเกี่ยวกับต้นหางนกยูงฝรั่ง

ต้นหางนกยูงฝรั่งนับได้ว่าเป็นอีกหนึ่งไม้มงคลและอยู่กับความเชื่อของคนไทยมาช้านาน โดยเฉพาะคนไทยทางภาคเหนือ เพราะมักจะนำต้นหางนกยูงฝรั่งมาใช้ประกอบพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งมีความเชื่อว่าต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นจะนำความเจริญรุ่งเรืองและนำข่าวดีมาให้เสมอ หากปลูกต้นหางนกยูงฝรั่งไว้แล้วจะนำเอาความสงบสุขสงบ ร่มเย็น นำพาจิตใจที่แจ่มใส เบิกบานมาสู่แก่ผู้ที่อาศัยอยู่ภายในบ้านหลังนั้น

ต้นหางนกยูงฝรั่งควรปลูกไว้บริเวณใด

การเลือกพื้นที่ในการปลูกต้นหางนกยูงฝรั่งถือว่าเป็นเรื่องสำคัญมาก ๆ และต้องมั่นใจว่าพื้นที่ที่ปลูกกว้างพอจะรองรับต้นหางนกยูงที่โตเต็มที่ได้ คนส่วนใหญ่นิยมปลูกต้นหางนกยูงฝรั่งไว้ภายในบริเวณของบ้าน แต่ต้องมีการดูแลตัดแต่งทรงของต้นไม้ให้สูงหรือแผ่ออกกว้างจนเกินไป หรืออาจผลัดดอกผลัดใบลงเต็มพื้น พื้นที่ที่แนะนำให้ปลูกควรเป็นลานหน้าบ้านหรือหลังที่มีความกว้างขวางและอยู่กลางแจ้งจึงจะเหมาะสมที่สุด

ลักษณะทั่วไปของต้นหางนกยูงฝรั่ง

ลำต้น: ลำต้นของหางนกยูงฝรั่ง เมื่อเติบโตเต็มที่จะมีความสูงอยู่ที่ 12-18 เมตร ตัวเรือนยอดของต้นนั้นจะแผ่กว้างออกมาเป็นทรงพุ่ม บ้างก็เป็นทรงกลมคล้ายกับร่ม ในส่วนของลักษณะลำต้นนั้นจะเกลี้ยง สีของเปลือกลำต้นจะมีสีน้ำตาลอมขาว บางครั้งอาจเป็นสีน้ำตาลเข้ม โดนของต้นเป็นพูพอน หากโตเต็มที่จะมีรากจำนวนมากมายโผล่ขึ้นมาบนดินโดยรอบ

ใบ: ลักษณะของใบหางนกยูงฝรั่งนั้น จะเป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น จะเรียงเวียนสลับกัน นอกจากนี้ยังมีใบย่อยเรียงขึ้นมาตรงข้ามกัน คล้ายกับการเรียงของใบย่อยของมะขาม ตัวใบหางนกยูงฝรั่งนั้นจะเนแผ่นใบรูปขอบขยาย ปลบกลมโคนเบี้ยว ผิวของใบเกลี้ยง มีสีใบเขียวสด ซึ่งใบของต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นจะผลัดใบในช่วงเดือนมีนาคมถึงมิถุนยนของทุกปี

ดอก: ดอกของต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นจะมีลักษณะเป็นดอกช่อ เมื่อถึงฤดูกาลที่ผลิบาน ซึ่งอยู่ในช่วงประมาณเดือนเมษายน ถึง พฤษภาคม ต้นหางนกยูงฝรั่งจะออกดอกตามปลายกิ่งและตามง่ามของกิ่ง ตัวดอกของต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นจะมีจุดเด่นอยู่ที่สีของกลีบดอกที่จะมีสองสี ได้แก่ สีแดงและสีเหลือง ซึ่งจุดเด่นของการออกดอกนั้นจะทิ้งใบอยู่ใต้ต้น เหลือแค่ดอกที่บานสะพรั่งไปทั่วทั้งนต้นหางนกยูงฝรั่ง

ผล: ผลของต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นจะมีลักษณะเป็นฝักแบแข็ง โค้งคล้ายกับรูปดาบ มีความยาวประมาณ 30-60 เซนติเมตร กว้างเพียง 3-5 เซนติเมตร

สายพันธุ์ของต้นหางนกยูง

การปลูกและดูแลต้นหางนกยูงฝรั่ง

การปลูกต้นหางนกยูงฝรั่งนั้น ข้อควรระวังที่สำคัญที่สุดคือการเลือกตำแหน่งปลูก ไม่ให้มีน้ำท่วมขัง แม้ในวันที่ฝนตกหนัก ก่อนทำการปลูกต้องมีการขุดดินขึ้นมาตากแดดให้แห้ง ประมาณ 10 วัน หลังจากนั้นต้องบดดินให้ละเอียด และปรับสภาพดินควบคู่ไปกับการใส่ปุ๋ยคอก หลังจากนั้นนำกล้าลงไปปลูก กลบดินให้เรียบร้อย รอจนรากยึด ซึ่งในช่วงแรกอาจจะมีการติดตั้งตาข่ายบังแดดเพื่อช่วยในการกรองแสงก่อน

แสง

ต้นหางนกยูงฝรั่งชอบบริเวณที่โดนแสงแดดจัด ควรเลือกพื้นที่ที่ได้รับแสงแดดตลอดทั้งวัน

น้ำ

ต้นหางนกยูงฝรั่งไม่ชอบน้ำมาก ดังนั้นไม่จำเป็นต้องรดน้ำทุกวัน รดเพียงแค่สัปดาห์ละ 3-4 ครั้ง ก็เพียงพอแล้ว

ดิน

สภาพดินควรเป็นดินร่วนที่มีทรายผสมปนอยู่ด้วยเพื่อให้สามารถระบายน้ำได้ดี ดูดซึมสารอาหารได้ง่าย

ปุ๋ย

ใช้ปุ๋ยคอกผสมกับดินและเทใส่ตรงโคนของต้นตามความเหมาะสม จะให้ปีละ 2 ครั้งก็ถือว่ากำลังพอดี

การขยายพันธุ์ต้นหางนกยูงฝรั่ง

สำหรับการขยายพันธุ์ต้นหางนกยูงฝรั่งสามารถทำได้ด้วยวิธีการเพาะปลูกจากเมล็ด โดยเมล็ดสามารถซื้อได้ตามร้านต้นไม้ทั่วไปหรืออาจซื้อตามออนไลน์ก็ได้ การเพาะเมล็ดจะได้ต้นกล้าที่มีความแข็งแรงกว่า แต่หากใครที่ต้องการขยายพันธุ์โดยไม่อยากรอจนกว่าต้นจะโต ก็อาจจะลองใช้วิธีการตอนกิ่งแทน แต่ต้นอาจจะไม่ค่อยแข็งแรงในช่วงระยะแรกที่ตอนกิ่งไป อาจต้องคอยดูแลอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ

ประโยชน์และสรรพคุณของต้นหางนกยูงฝรั่ง

1. ปลูกเป็นไม้ประดับสวน ไม้มงคล หรือไม้ยืนต้นที่ให้ร่มเงาได้อย่างดี
2. รากของต้นหางนกยูงฝรั่งสามารถนำมารักษาอาการบวมของร่างกาย รวมไปถึงนำมาใช้เพื่อเป็นยาสมุนไพรขับโลหิตสตรีได้อีกด้วย
3. ลำต้นของต้นหางนกยูงฝรั่งนั้นสามารถนำมาทาแก้พิษที่เกิดจากการโดนแมลงกัดต่อย โดนนำลำต้นมาฝนให้ละเอียดและทาลงบนแผล

ราคาต้นหางนกยูงฝรั่งตามท้องตลาด
โดยทั่วไปแล้วต้นหางนกยูงฝรั่งจะซื้อขายกันแบบไม้ล้อม เพราะการจะปลูกไม้ยืนต้นแบบนี้ให้เจริญเติบโตอาจต้องใช้เวลาหลายปีจึงจะเริ่มเห็นการออกดอกออกผลของต้น จึงนิยมซื้อขายกันเป็นไม้ล้อมที่ปลูกมา 2 - 3 ปีแล้ว สูงประมาณ 3 เมตรขึ้นไป ราคาจะอยู่ที่หลักร้อยไปจึงถึงหลักพันแล้วแต่สวนที่ปลูกขาย แต่เมื่อลูกค้าซื้อไปแล้วก็สามารถลงดินปลูกได้เลยและมีอัตราการตายที่น้อยมาก เพราะปลูกมาจนรากแข็งแรงดีแล้ว แต่หากใครสนใจอยากจะปลูกเองตั้งแต่ยังเป็นกล้าเล็ก ๆ นั่นก็ไม่ใช่ปัญหาเลย ยิ่งคนที่ชอบปลูกไม้ยืนต้นอยู่แล้วก็จะมีความรู้ในเรื่องการดูแลรักษาต้นหางนกยูงฝรั่งแน่นอน ราคาของต้นกล้าจะแตกต่างตามความสูงเล็กน้อยหรือสีของดอก อาทิ

ต้นหางนกยูงฝรั่ง สีเหลือง
สูง 30-50 ซม. ราคา ต้นละ 350 บาท
สูง 70-100 ซม. ราคา ต้นละ 450 บาท

ต้นหางนกยูงฝรั่ง สีส้ม
สูง 30-50 ซม. ราคา ต้นละ 199 บาท
สูง 70-100 ซม. ราคา ต้นละ 250 บาท

แหล่งอ้างอิง

หางนกยูงฝรั่ง, กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ต้นหางนกยูงฝรั่ง, ฐานข้อมูลพันธุ์ไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์