ต้นเกล็ดมังกร ไม้ล้มลุกอวบน้ำดูแลง่ายที่มีหลากหลายสรรพคุณ

ต้นเกล็ดมังกร (Dischidia nummularia) จัดว่าเป็นพันธุ์ไม้ล้มลุกที่ตอนนี้หลายบ้านนิยมนำมาปลูก ไม่เพียงแค่ใช้ประดับเพื่อความสวยงาม แต่ยังมีประโยชน์ในเรื่องของการช่วยฟอกอากาศให้สดชื่นขึ้น ซึ่งเหมาะกับยุคสมัยนี้ที่ประสบกับปัญหาฝุ่น PM 2.5 โดยต้นเกล็ดมังกรนั้นมีลักษณะลำต้นเล็กมีความยาวเพียงแค่ 10-50 เซนติเมตร นอกจากนี้แล้วต้นเกล็ดมังกรยังมีประโยชน์และสรรพคุณทางยาที่สามารถรักษาโรคต่าง ๆ หรือ บรรเทาอาการเจ็บป่วยได้ ดังนั้น บทความนี้จะมากล่าวถึงต้นเกล็ดมังกร เพื่อให้ทุกคนได้ทำความรู้จักเกี่ยวกับต้นเกล็ดมังกรมากยิ่งขึ้น

ต้นเกล็ดมังกร

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับต้นเกล็ดมังกร

ชื่อภาษาไทย: เกล็ดมังกร

ชื่อตามท้องถิ่น: กะปอดไม้ เบี้ยไม้และกีบม้าลม (ภาคเหนือ), เบี้ย (ภาคกลาง), กระดุมเสื้อหรือเกล็ดกลิ่น (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ)

ชื่อภาษาอังกฤษ: Dischidia nummularia

ชื่อวิทยาศาสตร์: Dischidia nummularia R.Br.

ชื่อพ้อง: Dischidia minor

ชื่อวงศ์: Asclepiadaceae

ความเป็นมาของต้นเกล็ดมังกร

ต้นเกล็ดมังกรเป็นพันธุ์ไม้ที่เราสามารถพบได้ตามบริเวณป่าเบญจพรรณหรือตามป่าทั่ว ๆ ไป ในทุกภูมิภาคของประเทศไทย แหล่งกำเนิดและที่มาของต้นเกร็ดมังกรถูกสันนิษฐานว่า พบครั้งแรกที่ประเทศจีนและประเทศใน
ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และออสเตรเลีย ปัจจุบันจากเป็นไม้ป่าที่อิงอาศัยหลายคนนำมาปลูกเป็นไม้เลื้อย
ประดับสวยงาม

ต้นเกล็ดมังกร
www.llifle.com

ลักษณะทั่วไปของต้นเกล็ดมังกร

ลำต้น: ต้นเกล็ดมังกรนั้นถูกจัดประเภทเป็นไม้ล้มลุก โดยจะเลื้อยเกาะอิงอาศัยอยู่บนต้นไม้อื่น ๆ มีความยาวประมาณ 10-50 เซนติเมตร ลำต้นทุกๆ ส่วน ของต้นเกล็ดมังกรนั้นจะมีน้ำยางขาว ลำต้นมีขนาดค่อนข้างเล็ก มีข้อปล้องทั้งลำต้น นอกจากนี้รากของต้นเกล็ดมังกรยังงอกออกมาจากลำต้น

ใบ: ใบของต้นเกล็ดมังกรนั้นเป็นใบเดี่ยว เรียงตัวตรงข้ามกัน รูปทรงของใบจะเป็นรูปทรงกลม หรือรูปทรงรีแกมรูปโล่ ใบมีขนาดเล็ก โดยมีความกว้างอยู่ที่ประมาณ 4-8 มิลลิเมตร และ ยาว 4-11 มิลลิเมตร แผ่นใบของต้นเกล็ดมังกรจะมีความหนา ผิวใบเกลี้ยงเรียบเนียน ก้านใบสั้น ยอดอ่อนและใบอ่อนจะมีขนขึ้นประปราย

ดอก: ต้นเกล็ดมังกรนั้นจะออกดอกเป็นช่อกระจะสั้น ๆ ตามซอกของใบ ดอกย่อยจะมีขนาดเล็ก ถูกจัดประเภทว่าเป็นดอกสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยงของดอกต้นเกล็ดมังกรจะมีจำนวน 5 กลีบ ผิวของกลีบเลี้ยงมีสีเขียว ขนาดกว้างเพียงแค่ 0.5 มิลลิเมร ส่วนกลีบดอกจะมีจำนวน 5 กลีบเท่ากันกับกลีบเลี้ยง ผิวของกลีบดอกมีสีขาวแกมเหลือง บ้างก็เป็นสีเขียว โคนของกลีบจะเชื่อมติดกัน เมื่อมองมาจะเห็นเป็นลักษณะคล้ายกับคนโท ส่วนที่เป็นพูดอกจะมีความกว้างประมาณ 0.5 มิลลิเมตรและยาว 1 มิลลิเมตร ดอกของต้นเกล็ดมังกรนั้นจะมีรยางค์เป็นลักษณะคล้ายกับมงกุฎ 5 อัน แต่ละอันจะถูกแยกออกเป็นสองพู ภายในจะประกอบไปด้วย เกสรตัวผู้ 5 ตัว เกสรตัวเมีย 1 ตัว และ รังไข่ 2 อัน สำหรับดอกของต้นเกล็ดมังกรนั้นจะผลิบานในช่วงเดือน พฤษภาคมไปจนถึงเดือนกรกฎาคมของทุกปี

ผล: ผลของต้นเกล็ดมังกรจะมีลักษณะเป็นฝักรูปดาบแกมขอบขนานและโค้งเล็กน้อย มีความยาวประมาณ 5-7 เซนติเมตร และกว้าง 3-5 เซนติเมตร ในส่วนของตรงเหนือจุดกึ่งกลางของผลนั้น จะแผลมเรียวเป็นจะงอย ใต้ลงมาจากจุดกึ่งกลางของผลจะมีลักษณะรูปรีเบี้ยวเล็กน้อย ภายในฝักของต้นเกล็ดมังกรจะมีเมล็ดอยู่ภายในเป็นจำนวนมาก ปลายของเมล็ดนั้นจะมีขนเป็นพู่ หรือกระจุกขนสีขาวราวกับเส้นไหม

เกร็ดความรู้เรื่องต้นเกล็ดมังกร
หลายคนที่เคยเห็นหรือเคยปลูกต้นเกล็ดมังกรก็อาจจะพอรู้มาบ้างงว่าต้นไม้ชนิดนี้เป็นไม้เกาะเลื้อยอิงอาศัยที่จะมียางขาว มีใบที่หนาและอวบน้ำมองไม่เห็นเส้นใบ ลักษณะจะคล้ายใบของต้นเดฟหรือต้นโฮย่า ซึ่งข้อดีคือมันทนทานต่อสภาพอากาศหรือสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้งได้นาน ไม่จำเป็นต้องดูแลมากก็เจริญเติบโตได้อย่างแข็งแรงและที่สำคัญคือเป็นไม้ที่สามารถปลูกในที่ร่มได้อย่างดีอีกด้วย
ต้นเกล็ดมังกร
www.llifle.com

วิธีปลูกและดูแลต้นเกล็ดมังกร

สำหรับใครที่ชื่นชอบการปลูกไม้เลื้อยอิงอาศัยแบบต้นเกล็ดมังกรนี้ ต้องบอกก่อนว่าข้อดี คือ เป็นต้นที่มีการเจริญเติบโต
ที่ค่อนข้างเร็วมีความสามารถที่ปรับตัวให้เข้ากับภูมิอากาศที่ค่อนข้างร้อนได้ดี ต้นเกล็ดมังกรชอบอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีความชื้นในอากาศสูง ดังนั้น การปลูกต้นเกล็ดมังกรจึงไม่ยากอย่างที่คิดและมีวิธีในการควรดูแล ดังต่อไปนี้

แสงแดด

ต้นเกล็ดมังกรนั้นสามารถปลูกในที่ร่มได้ แต่ก็ควรนำออกมารับแสงแดดบ้างอย่างน้อยก็ครึ่งวันให้เลือกระหว่างครึ่งเช้าหรือครึ่งบ่ายได้เลย

น้ำ

ต้นเกล็ดมังกรนั้นเป็นพืชที่ไม่ชอบน้ำมาก ดังนั้น จึงควรรดน้ำเพียงแค่วันละหนึ่งครั้ง ในปริมาณที่พอให้ดินมีความชุ่มชื้น แต่ไม่จำเป็นต้องรดบ่อยเกินไปเพราะต้นนี้เป็นไม้ใบอวบน้ำอยู่แล้ว

ดิน

ดินที่ใช้ในการปลูกต้นนี้ส่วนใหญ่จะไม่ใช่ปัจจัยหลัก ๆ ที่หลายคนต้องกังวล เพราะการปลูกต้นเกล็ดมังกรแม้ไม่มีดินก็ปลูกในวัสดุปลูกได้เช่นกัน อาทิ กาบมะพร้าวสับผสมกับรากเฟินชายผ้าสีดาหรือหากจะปลูกในดินก็ควรเป็นดินที่มีคุณสมบัติของความโปร่ง สามารถระบายน้ำได้ดีและเก็บความชื้นได้ดีด้วย แนะนำว่าควรเป็นดินร่วนผสมทรายก็

ปุ๋ย

สำหรับเรื่องปุ๋ย หากใครที่อยากจะปลูกต้นนี้แทบไม่จำเป็นต้องดูแลให้ยุ่งยาก สามารถใช้ปุ๋ยชนิดเม็ดละลายช้าทุก 3 หรือ 4 เดือนได้เลย ใช้เพื่อการบำรุงรากหรือใบก็เพียงพอ หรือใครที่ต้องการปลูกตามธรรมชาตจะไม่ใส่ปุ๋ยเลยต้นก็สามารถเจริญเติบโตได้ดี

วิธีการขยายพันธุ์ต้นเกล็ดมังกร

ต้นเกล็ดมังกรสามารถเรียกอีกชื่อว่า เดฟเกล็ดมังกร เป็นไม้อวบน้ำในตระกูลเดียวกับเดฟกระดุม เดฟแตงโม โฮย่าซึ่งจะใช้การขยายพันธุ์ด้วยการปักชำ แต่วิธีก็ไม่ได้ยากอย่างที่หลายคนคิดเพราะด้วยความที่เป็นไม้เลื้อยอิงอาศัย ดังนั้น รากของต้นไม้ชนิดนี้จะงอกออกมาตามซอกใบหรือลำต้น ซึ่งเราก็สามารถตัดส่วนที่ติดรากออกไปเพาะในกาบมะพร้าวที่แช่น้ำไว้ได้เลย เมื่อต้นได้รับความชื้นที่เพียงพอรากก็จะยึดเกาะกับกาบมะพร้าวและเจริญเติบโตต่อไปได้โดยไม่จำเป็นต้องดูแลให้ยุ่งยากเลย

ต้นเกล็ดมังกร

สรรพคุณทางยาของต้นเกล็ดมังกร

ต้นเกล็ดมังกรนั้นไม่ได้มีดีแค่สามารถนำมาปลูกเป็นไม้ประดับสวนหรือแต่งบ้านให้สวยงามได้เท่านั้น แต่ต้นของมันยังเรียกได้ว่าแทบจะนำเอาทุกส่วนประกอบของต้น มาใช้ประโยชน์ในการรักษาโรคหรืออาการเจ็บป่วยได้ โดยหากอิงตามตำราไทยที่ทางเว็บไซต์ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชธานียังกล่างไว้อีกว่า หากมีอาการพิษตานซาง พุงโรก้นป่อง ไม่อยากอาหาร โลหิตจาง อาการท้องเดินหรืออาการผิดปกติที่เกิดจากระบบทางเดินอาหาร สามารถนำต้นเกล็ดมังกรทั้งต้นมาช่วยในการรักษาอาการเหล่านี้ได้

ลำต้น: สามารถช่วยรักษาอาการอักเสบ ปอดบวม หรือถอนพิษข้ได้ นอกจากนี้ ยังสามารถเอามารักษาอาการลมพิศที่เกิดจากแมลงสัตว์กัดต่อย

ใบ: หากนำเอาใบของต้นเกร็ดมังกรมาตำให้ละเอียดและพอกบริเวณที่เป็นแผลพุพอง จะช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดที่เกิดจากแผลได้ ไม่เพียงเท่านั้นใบของต้นเกล็ดมังกรนั้นยังสามารถเอามาใช้เพื่อการฟอกอากาศได้ เนื่องจากมีงานวิจัยออกมาว่าไม้ประเภทไม้เลื้อยนั้น มีความสามรถในการดักจับฝุ่นได้ดีมากกว่าไม้พรรณประเภทอื่น ๆ เนื่องจากลักษณะของใบที่หนาและค่อนข้างเหนียว ทำให้ฝุ่นเกาะติดใบได้ดีมากนั่นเอง

ต้องบอกเลยว่าเป็นต้นไม้ที่คนชื่นชอบไม้เลื้อยหรือไม้ล้มลุกจะต้องชอบอย่างแน่นอน เนื่องจากเป็นต้นไม้ที่ปลูกง่ายได้ประโยชน์ด้วยเหมาะกับคนที่ไม่มีเวลาปลูกมากนัก ปัจจุบันต้นเกล็ดมังกรมีขายตามตลาดต้นไม้ทั่วไป โดยราคาจะอยู่ที่ 50 – 100 บาท ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของต้นด้วย

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

เกล็ดมังกร”, พันธุ์ไม้ในสวน กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช

แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบทความนี้