พุดชมพู ได้เรียกว่าเป็นหนึ่งในสายพันธุ์ตระกูลพุดที่มีสีดอกสวย มีสีขาวอมชมพู จนบางครั้งก็เป็นสีชมพูพาสเทลทั้งดอกเลย นั้นยิ่งทำให้พุดสายพันธุ์นี้เป็นที่นิยมในหมู่วัยรุ่น และคนที่ชอบปลูกหรือเก็บสะสมพันธุ์ไม้โบราณสายพันธุ์นี้ไว้ หรือถ้าใครต้องการต้นไม้ที่มีความหมายมงคลก็ต้องต้นนี้เลย
พุดชมพู ในปัจจุบันจัดว่าเป็นพันธุ์ไม้ที่เหมาะแก่การนำไปจัดสวนมาก แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นตอนนี้คือ ความต้องการมากแต่จำนวนหรือแหล่งปลูกและแหล่งจำหน่ายน้อยต่อความต้องการ ทำให้ Kasettoday อยากจะมาให้ความรู้เกี่ยวกับลักษณะต่างๆของพุดชมพู และวิธีขยายพันธุ์ เพื่อที่ว่าหากใครมีต้นแม่พันธุ์ก็สามารถ ขยายจำนวนต้น และยังสามารถขยายพันธุ์เพื่อจำหน่าย และสามารถแจกจ่ายให้กับเพื่อนบ้านหรือคนที่เรารักได้อีกด้วย และในบทความนี้ เรายังมีเคล็ดลับแบบไม่กัก ให้ทุกคนได้อ่านและเอาไปปรับใช้กันอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นการปลูกการดูแล ปลูกยังไงให้ใบเขียว ใบใหญ่ และยังทำยังไงให้ออกดอกดก และช่วงใหญ่ที่ดอกออกเยอะที่สุดอีกด้วย ใครอยากรู้ก็ตามมาอ่านกันเลย
ข้อมูลทั่วไปของพุดชมพู
ชื่อภาษาไทย : พุดชมพู
ชื่ออื่น :
- ตึ่งตาใส (ภาคเหนือ)
- เข็มอุณากรรณ และ อุณากรรณ (กรุงเทพฯ)
ชื่อภาษาอังกฤษ : Shrub Vinca, Pink Kopsia, Pink Gardenia
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Kopsia fruticosa (Ker) A. DC.
ชื่อวงศ์ : APOCYNACEAE
ความเชื่อของพุดชมพู
เนื่องจากโดยปกติแล้วต้นไม้ตระกูลพุดนั้นมีความเชื่อว่าเป็นดอกไม้มงคลสีขาว เหมาะแก่การนำไปบูชาพระ มีกลิ่นหอมชวนดม และด้วยสีขาวบริสุทธิ์ ทำให้เป็นดอกที่เชื่อว่าถ้าปลูกแล้วจะพาให้ชีวิตเจอแต่คนดี ได้ทำแต่กรรมดีฃ
และยิ่งพุดที่เรากำลังพูดถึงคือพุดชมพู มีดอกสีชมพูสวย ก็จะยิ่งเสริมความมงคลในด้านความรัก เมตตามหานิยม มีแต่คนรักและเอ็นดู มีคนอยากมาอุปถัมค้ำจุนอยู่เรื่อย ๆ
ถิ่นกำเนิดมาจากไหน
พรรณไม้ชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศจีน พม่า มาเลเซีย และอินโดนีเซีย ซึ่งมักจะพบได้ตามป่าดิบบนภูเขาหินปูนที่อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 500 เมตร ในประเทศไทยได้ถูกนำเข้ามาปลูกเป็นเวลานานแล้ว และจะพบได้มากทางภาคใต้ของประเทศ
ลักษณะทั่วไปของพุดชมพู
ลำต้น
จัดเป็นประเภทไม้พุ่มขนาดเล็ก มีความสูงประมาณ 1-10 เมตร ลักษณะของต้นจะมีการแตกกิ่งก้านออกเป็นทรงพุ่ม เปลือกของลำต้นเป็นสีน้ำตาลและที่ลำต้นจะมียางสีขาวๆ
ใบ
จะเป็นใบเดี่ยวซึ่งออกเป็นคู่แบบเรียงตรงข้ามกันที่บริเวณปลายยอดและกิ่งก้าน ลักษณะของใบเป็นรูปทรงไข่รีๆ ส่วนโคนเป็นรูปลิ่มและปลายใบมีความเรียวแหลม ขอบใบจะเรียบๆ แผ่นใบเป็นสีเขียวเข้มและเห็นเส้นใบชัดเจน ขนาดของใบมีความกว้างประมาณ 3.3-8 เซนติเมตร ความยาวราวๆ 7.5-18 เซนติเมตร
ดอก
จะออกที่ส่วนปลายกิ่งในลักษณะเป็นช่อ ช่อหนึ่งจะยาว 7-12 เซนติเมตร แต่ละช่อจะมีดอกย่อยเป็นสีขาวอมชมพู เมื่อดอกบานเต็มที่กลีบดอกจะเป็นรูปไข่หัวกลับมีจำนวน 5 กลีบ และมีความกว้างราว 5.5 เซนติเมตร โคนของกลีบจะเชื่อมติดกันเป็นหลอดมีความยาวประมาณ 4 เซนติเมตร และส่วนปลายกลีบจะแยกออกจากัน แล้วที่ดอกจะมีเกสรเพศผู้จำนวน 5 เกสร และมีรังไข่เป็นลักษณะเกลี้ยงหรือมีขน การออกดอกจะออกในช่วงเดือนพฤกษภาคมถึงเดือนกันยายน
ผล
จะออกเป็นฝักซึ่งมีความยาวประมาณ 1.5-1.47 เซนติเมตร สีของผลเป็นสีดำอมแดงและส่วนปลายจะเป็นจงอย แล้วภายในฝักก็มีเมล็ดอยู่ 1 เมล็ด การออกผลจะอยู่ในช่วงเดียวกันกับการออกดอก
พุดชมพูขยายพันธุ์แบบไหนดีสุด
การขยายพันธุ์ สำหรับ พุดชมพู ก็ใช้วิธีง่ายๆ ตามที่ต้นมีและเหมือนไม้พุ่มทั่วไปซึ่งมีอยู่ 2 วิธี ที่เป็นที่นิยม ได้แก่ วิธีการเพาะเมล็ด และ วิธีการตอนกิ่ง
แต่เราจะมาเสนอวิธีการปักชำกิ่ง เพราะเป็นอีกวิธีที่ง่ายและทุกคนสามารถทำได้ แม้จะไม่เคยมีประสบการณ์ก็ตาม โดยได้ค้นคว้าจาก กรมส่งเสริมการเกษตร
ควรใช้การปักชํากิ่งแก่ เป็นกิ่งที่มีสีนํ้าตาลเนื้อไม้แข็งมักจะไม่มีใบ มีอาหารสะสมมาก โดยใช้กิ่งต้นพุดที่มีขนาดประมาณ 0.5-1 ซม มาใช้ จะดีที่สุด วัสดุปลูกควรใช้เป็น ขุยมะพร้าว หรือ ทรายหยาบ และควรใช้น้ำยาเร่งรากควบคู่ ก็จพทำให้รากงอกเร็วมากขึ้น
เมื่อเกิดรากแล้วก็สามารถย้ายเอาไปลงดินได้เลย ในช่วง 1-2 อาทิตย์แรกช่วยไว้ในที่ร่มรำไรก่อน และหลังจากนั้นก็สามารถนำเอาไปออกแดดได้ เพราะต้นพุดเป็นพันธุ์ไม้ที่ชอบแสงแดดตลอดทั้งวัน
ปลูกและดูแลยังไงให้พุดชมพูโตเร็ว
การปลูก
แสงแดด
สามารถปลูกในบริเวณที่มีแสงแดดเต็มวัน หรือ แดดรำไร แต่ถ้าอยู่แดดรำไร สีดอกจะออกสีชมพูมากกว่า
น้ำ
พุดชมพูชอบน้ำในระดับปานกลาง สามารถรดได้เช้า-เย็น และยังปลูกใกล้แหล่งน้ำได้อีกด้วย
ดิน
ใช้ดินร่วนที่มีอินทรีย์วัตถุสมบูรณ์และระบายน้ำได้ดี เพื่อการเจริญเติบโตที่ดีงาม
ปุ๋ย
ต้นพุดไม่ค่อยต้องการการบำรุงมากนัก อาจจะใส่ปุ๋ยหมัก 3 เดือนครั้ง และใส่ปุ๋ยสูตรเสมอเดือนละ 1 ครั้งก็เพียงพอทำให้เขามีสารอาหาร และพร้อมออกดอกตลอดปี
การดูแล
การปลูกต้นพุดชมพู มีข้อดีคือ สามารถปลูกได้ทุกสภาพอากาศ สามารถปลูกได้ในที่มีแดดเต็มวัน หรือ จะปลูกในห้องที่มีแดดรำไรก็ได้เช่นกัน การดูแลต้นพุดชมพูทำได้ง่าย ๆ โดยงานตัดแต่งทรง ยิ่งตัดแต่งก็ยิ่งแต่งยอก แตกใบอ่อน และพอใบเยอะต้นก็สามารถสร้างอาหารได้มากขึ้น ก็จะส่งผลให้มีดอกมากขึ้นและมีตลอดทั้งปีเลย แต่ถ้าเอาฤดูที่ออกดอกทุกปีค่ะ และยังมีข้อมูลจากแหล่งที่น่าเชื่อถืออีกแหล่งซึ่งก็คือ สมาคมพัฒนาคุณภาพสิ่งแวดล้อม (ประเทศไทย) ที่กล่าวไว้ว่า ช่วง พฤษภาคม-กันยายน เป็นช่วงที่ดอกของต้นพุดชมพูออกดอก ออกมากที่สุด
ไอเดียการแต่งสวนให้สวยแบบง่าย ๆ
ในด้านการนำไปจัดสวน เชื่อแน่ว่าพรรณไม้ที่มีใบเขียว และดอกที่มีสีหวานนุ่มนวลแบบนี้ เหมาะอย่างที่สุดในการเป็นไม้ดอกไม้ประดับตามบ้านเรือน อาคารสถานที่ สวนสาธารณะ ริมถนน ริมคลอง ริมสระน้ำ หรือสถานที่ใดๆ ที่ต้องการความเขียวสดใสปนความอ่อนหวานอบอุ่น แล้วสำหรับบ้านหรือสถานที่ซึ่งต้องการเจาะจงการจัดสวนให้เป็นเรื่องเป็นราวและมีหลักเกณฑ์ พุดชมพู ยังสามารถเข้าได้กับทุกแบบทุกสไตล์ได้อย่างลงตัว ทั้ง สวนสไตล์โมเดิร์น สวนสไตล์ทรอปิคอล สวนสไตล์อังกฤษ สวนสไตล์ญี่ปุ่น หรือแม้แต่สวนสไตล์มินิมอลก็สามารถจัดดัดแปลงให้กลมกลืนได้ง่าย
แหล่งอ้างอิง องค์การสวนพฤกษศาสตร์ (สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกติ์) กรมส่งเสริมการเกษตร
