ต้นลิ้นมังกรแคระ (Snake Plant) มีถิ่นกำเนิดในพื้นที่ที่แห้งแล้งในเขตแอฟริกาทางฝั่งตะวันตก ถูกนำเข้ามายังประเทศไทยเพื่อการเพาะพันธุ์ขายเป็นไม้ประดับและในปัจจุบัน ประเทศไทยถือเป็นหนึ่งในประเทศที่เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ลิ้นมังกรที่มีศักยภาพมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลกอีกด้วย
ต้นลิ้นมังกรแคระและความหมายที่มงคล
ตามความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องไม้มงคลในประเทศไทย คนไทยโบราณเชื่อว่าหากนำต้นลิ้นมังกรแคระมาวางไว้บนโต๊ะทำงาน จะช่วยป้องกันและปัดเป่าสิ่งไม่ดีหรืออันตรายต่าง ๆ ให้ออกไปได้ สำหรับต้นลิ้นมังกรสายพันธุ์ทั่ว ๆ ไป คนไทยมักเรียกอีกชื่อหนึ่งว่าต้นดาบพระอินทร์ ซึ่งถือเป็นอาวุธที่พระอินทร์ใช้ต่อสู้กับอันตรายต่าง ๆ ดังนั้น ต้นลิ้นมังกรถือเป็นต้นไม้ที่มีความศักดิ์สิทธิ์ เพราะถือเป็นอาวุธของพระอินทร์ในสมัยพุทธกาลนั่นเอง
ปลูกต้นลิ้นมังกรแคระบริเวณไหนถึงจะดี
ต้นลิ้นมังกรแคระ เป็นไม้ประดับช่วยฟอกอากาศที่เหมาะกับการปลูกลงกระถางหรือปลูกลงแปลง และถึงแม้ว่าต้นลิ้นมังกรแคระจะไม่ได้ต้องการแสงแดดอะไรมากนัก แต่บริเวณที่เหมาะสมต่อการเติบโตคือบริเวณที่แสงแดดส่องถึงรำไรและควรเป็นบริเวณที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก เช่น บริเวณริมหน้าต่าง ริมระเบียง เป็นต้น
ส่วนประกอบของต้นลิ้นมังกรแคระ
ต้นลิ้นมังกรแคระ เป็นหนึ่งในสายพันธุ์ของต้นลิ้นมังกร ไม้ฟอกอากาศที่องค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ NASA ได้ทำการทดลองวิจัยได้ผลลัพธ์ออกมาว่าสามารถคายก๊าซออกซิเจนในเวลากลางคืนและคายก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในเวลากลางวัน ทำให้ปลอดภัยและช่วยฟอกอากาศให้บริสุทธิ์อยู่เสมอ
จากการศึกษาในเว็บไซต์ plantophiles ได้มีการอธิบายลักษณะของต้นลิ้นมังกรแคระไว้คร่าว ๆ ดังต่อไปนี้
- ลักษณะลำต้น: ลำต้นของต้นลิ้นมังกรแคระจริง ๆ แล้วจะเป็นหัวหรือหน่ออยู่ใต้ดิน โดยจะมีเพียงแค่ใบเท่านั้นที่โผล่พ้นขึ้นมาบนดิน
- ลักษณะใบ: ใบของต้นลิ้นมังกรแคระนั้นมีความสูงอยู่ที่ประมาณ 30-60 เซนติเมตรเท่านั้น โดยลักษณะใบจะเป็นใบเดี่ยว แบนกว้าง เป็นแท่งกลมยาว ปลายใบมีความแหลม แข็งหนาและเป็นมัน
- ลักษณะดอก: หลายคนคิดว่าต้นลิ้นมังกรแคระนั้นไม่มีดอก เพราะไม่ค่อยมีใครเห็นดอกต้นลิ้นมังกรแคระมากนัก ดอกของต้นลิ้นมังกรแคระมักออกเป็นช่อ ๆ สีชมพู เกสรตัวผู้มีสีส้ม
วิธีการขายพันธุ์ต้นลิ้นมังกรแคระให้เติบโตดี
ต้นลิ้นมังกรแคระนั้นสามารถขยายพันธุ์ได้ง่าย โดยทำได้ 4 วิธี คือ การแยกหน่อ ปักชำใบ เพาะเมล็ดและเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ โดยมีรายละเอียดคร่าว ๆ ดังต่อไปนี้
- การแยกหน่อ: เป็นวิธีตามธรรมชาติที่ต้นลิ้นมังกรแคระขยายพันธุ์ คือเมื่อถึงจุด ๆ หนึ่ง ต้นลิ้นมังกรแคระจะแตกหน่อออกมาใต้ดิน ลักษณะต้นลูกที่ได้จะเหมือนกับต้นแม่ทุกประการ
- การปักชำใบ: วิธีการนี้เพียงแค่ตัดใบของต้นลิ้นมังกรแคระเป็นท่อน แล้วนำไปปักในวัสดุปลูกได้เลย หรืออาจจะทิ้งไว้ให้ปากแผลแห้งสัก 2-3 วัน จากนั้นนำไปแช่น้ำ รากจะงอกออกมา จากนั้นจึงนำไปปลูกต่อได้
- การเพาะเมล็ด: การขยายพันธุ์โดยวิธีการนี้เหมาะกับการใช้ขยายพันธุ์เพื่อพัฒนาสายพันธุ์ใหม่ ๆ โดยสามารถผสมตรงตามสายพันธุ์ ข้ามสายพันธุ์ และอาจเกิดการกลายพันธุ์ได้
- การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ: วิธีการนี้อาจไม่เป็นที่นิยมมากนัก เพราะมีอัตราการรอดต่ำ และมีอุปสรรคในเรื่องของความสม่ำเสมอของการเจริญเติบโต
เคล็ดลับดูแลต้นลิ้นมังกรแคระให้โตไว
ต้นลิ้นมังกรแคระ เป็นต้นไม้ที่เลี้ยงง่ายตายยาก แถมยังโตไว ชนิดที่เรียกว่าไม่ได้ดูแลเอาใจใส่อะไรก็อยู่รอดได้สบาย ๆ แต่หากต้องการให้ต้นลิ้นมังกรแคระโตไว การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมจะช่วยให้ต้นไม้ฟอกอากาศไซส์จิ๋วนี้เติบโตอย่างสวยงามได้
แสงที่เหมาะสม
ต้นลิ้นมังกรแคระนั้นถือว่าเป็นต้นไม้ที่ทนต่อสภาพแวดล้อมที่โหดร้ายได้ดี และสามารถอยู่รอดได้แม้ในสภาพห้องที่ไม่มีแสงเพียงพอ (แต่แนะนำให้นำไปตากแดดสัปดาห์ละครั้งเพื่อให้ใบเขียวสวย) แต่สภาพแสงที่เหมาะสม คือ แสงแดดครึ่งวันไปจนถึงแสงแดดรำไร บริเวณที่ดีที่สุดในการวางกระถางต้นลิ้นมังกรแคระจึงอยู่ที่บริเวณริมหน้าต่างที่มีแสงแดดเพียงพอและอากาศถ่ายเทสะดวก
การให้น้ำ
ต้นลิ้นมังกรแคระนั้นไม่ได้ชอบน้ำมากนัก แต่ควรรดน้ำเป็นประจำอย่างสม่ำเสมอ โดยรดน้ำประมาณ 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ให้ดินชุ่มชื้นแต่ไม่ควรให้ดินแฉะจนเกินไป เพราะอาจทำให้โคนเน่าและรากเน่าได้
ดินที่เหมาะแก่การปลูก
ดินปลูกที่เหมาะสมแก่การปลูกต้นลิ้นมังกรแคระคือดินที่สามารถระบายน้ำได้ดี อย่างดินร่วนซุยหรือดินทราย อาจจะมีการผสมอินทรียวัตถุอย่างกาบมะพร้าวหรือใบก้ามปูหรืออาจผสมปุ๋ยคอกเพิ่มก็ได้
วิธีการให้ปุ๋ย
ต้นลิ้นมังกรแคระเป็นต้นไม้ที่ไม่ได้ต้องการปุ๋ยก็สามารถเจริญเติบโตได้ดี แต่หากต้องการให้ปุ๋ยก็สามารถให้เป็นปุ๋ยคอกทุก ๆ 2-3 เดือนก็เพียงพอแล้ว หรือในขณะที่เปลี่ยนดินใหม่ ก็อาจจะผสมปุ๋ยออสโมโค้ทหรือปุ๋ยเม็ดละลายช้าไปกับวัสดุปลูกก็ได้
ประโยชน์ของต้นลิ้นมังกรแคระ
เป็นไม้ฟอกอากาศ
ต้นลิ้นมังกรขึ้นชื่อในเรื่องของการเป็นพันธุ์ไม้ฟอกอากาศ โดยทางองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ NASA ได้เคยทำการวิจัยและทดลองเกี่ยวกับต้นลิ้นมังกรได้ผลออกมาว่าต้นไม้ชนิดนี้เป็น 1 ใน 10 ต้นไม้ฟอกอากาศบริสุทธิ์ของโลก
ประโยชน์ด้านการแพทย์
สำหรับประโยชน์ทางด้านการแพทย์นั้น ต้นลิ้นมังกรแคระนั้นถือได้ว่ามีสรรพคุณที่หลากหลาย โดยส่วนหลัก ๆ ที่มักถูกนำมาสกัดเป็นยาคือส่วนของใบ ซึ่งมีสรรพคุณในการขับเสมหะ แก้ไอ สามารถนำใบมาบดเพื่อใช้ห้ามเลือด ให้แผลหายเร็ว หรือนำมาใช้เพื่อลดอาการปวดจากแมลงกัดต่อย นอกจากนี้ยังสรรพคุณคล้ายยาสมุนไพรที่ช่วยลดไข้และแก้เป็นหวัดได้อีกด้วย
ต้นลิ้นมังกรแคระกับความนิยมของคนยุคใหม่
เมื่อข่าวมลพิษ PM2.5 สร้างความตื่นตระหนกให้แก่ชาวกรุง ตอกย้ำกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 ทำให้ต้นไม้ปลูกในบ้านเป็นที่นิยมมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งต้นไม้ฟอกอากาศอย่างต้นลิ้นมังกรแคระที่ได้กลายมาเป็นต้นไม้สามัญประจำบ้านของเหล่าชาวคอนโดผู้ชื่นชอบต้นไม้ สร้างรายได้เป็นมูลค่ามหาศาลให้แก่เหล่าเกษตรกรผู้ปลูกต้นลิ้นมังกรแคระ เพราะนอกจากจะเป็นไม้ฟอกอากาศแล้ว ยังปลูกง่ายโตไว สามารถตั้งในมุมอับแสงได้จึงตอบโจทย์ในทุก ๆ มิติในการปลูกต้นไม้ในร่ม
นอกจากประโยชน์และข้อดีที่ได้กล่าวไว้ในข้างต้นแล้ว ต้นลิ้นมังกรแคระยังเป็นต้นไม้สายมูอีกด้วย เพราะมีความหมายดีๆ ช่วยปัดเป่าและป้องกันอันตรายตามความเชื่อของไม้มงคลไทยอีกด้วย เพราะฉะนั้นหากใครที่กำลังมองหาต้นไม้ในบ้านที่ปลูกง่าย ดูแลง่าย ซึ่งยังมีต้นลิ้นมังกรอีกหลากหลายสายพันธุ์ที่ถือว่าตอบโจทย์กับการปลูกเป็นไม้ประดับช่วยฟอกอากาศไม่ว่าห้องจะเล็กแค่ไหนก็สามารถปลูกได้ง่าย ๆ
แหล่งอ้างอิงข้อมูล
Sansevieria Hahnii Care Guide – All You Need To Know!
Sansevieria Hahnii: Bird’s Nest Snake Plant Growing and Care
