ไผ่จีน ไม้สารพัดประโยชน์ที่ปลูกง่ายและซื้อขายคล่อง

ไผ่จีน หรือไผ่ปักกิ่ง (Arundinaria suberecta Munro) เป็นไผ่อีกชนิดที่หลายคนน่าจะรู้จักกันดี มีความเป็นมาคร่าว ๆ ว่าได้มีคนจีนนำเข้ามายังจังหวัดสุพรรณบุรี หลังจากนั้นก็มีการกระจายพันธุ์ซึ่งจะพบได้ในบริเวณป่าดิบชื้นของภาคตะวันออกและภาคเหนือของประเทศไทย เป็นไผ่พื้นเมืองของประเทศจีนชนิดหนึ่ง ถูกนำเข้ามาปลูกและขยายพันธุ์ในประเทศไทยตั้งแต่สมัยอดีต ไผ่ชนิดนี้ปัจจุบันนิยมปลูกกันมาก เพราะปลูกได้ง่าย สามารถให้หน่อดกและมีรสชาติดี กรอบและกรุบ ที่สำคัญให้หน่อได้เกือบตลอดปี เชื่อว่าฟังมาถึงจุดนี้แล้วหลายคนคงจะสนใจเจ้าไผ่ชนิดนี้ขึ้นมาบ้างแล้ว เพราะฉะนั้นวันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับไผ่จีนให้มากขึ้นกัน

ที่มา: http://srdi.yru.ac.th

ข้อมูลทั่วไปของต้นไผ่จีน

ชื่อไทย: ไผ่ปักกิ่ง ไผ่หลอด และ ไผ่จีนเขียว

ชื่อภาษาอังกฤษ: Arundinaria suberecta Munro

ชื่อวิทยาศาสตร์: Neohouzeaua mekongensis

ตระกูลพืช: ‘Gramineae’

ความเชื่อมงคลเรื่องการปลูกไผ่จีน

ชาวจีนสมัยก่อนจะปลูกไผ่ไว้ในบริเวณบ้านเพราะเชื่อว่าจะทำให้สมาชิกในบ้านซื่อสัตย์ไม่คดโกง มีคุณธรรม มีความตั้งใจจริงในการประกอบสัมมาอาชีพ เหมือนลักษณะพื้นฐานลำต้นไผ่ ต้นไผ่เจริญเติบโตรวดเร็ว แตกกิ่งก้านสาขาเรียบเนียน คนจีนจึงนำมาเป็นสะพานในการเชิญเทพเจ้าลงมาให้พรแก่ประชาชนที่ร่วมพิธีกินเจ ใบไผ่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวคือมีความสดชื่นเหมือนมนุษย์ที่ยังคงความหนุ่มสาว ไผ่ออกเสียงภาษาจีนกลางว่า จู๋จื้อ คือพืชมงคลมีความหมายว่าความทระนง เพราะแม้จะเจอพายุฝนลำต้นไผ่จะโอนเอนไปมาตามสายลม เอีกทั้งเสียงแตกไม้ไผ่ในกองไฟคนจีนเชื่อว่าจะทำให้ภูตผีวิญญาณร้ายเกรงกลัว จึงนำไปทำเป็นส่วนประกอบในการผลิตประทัดด้วย

   

ลักษณะโดยทั่วไปของต้นไผ่จีน

ไผ่จีน
ที่มา: https://jingjonews.com

ลำต้น

จัดเป็นประเภทไม้ทรงพุ่มแบบรูปทรงเรือนยอดที่ขึ้นเป็นกอและอยู่ในตระกูลไผ่ขนาดเล็ก ลักษณะของลำต้นเป็นทรงกระบอกข้างในกลวง ๆ และมีสีเขียวกับเป็นมัน ความสูงประมาณ 3-4 เมตร ปล้องมีลักษณะยาวซึ่งความยาวจะราวๆ 10-15 เซนติเมตร และไม่มีหนาม

ใบ

เป็นประเภทใบเดี่ยว มีสีเขียวค่อนข้างสด ลักษณะของใบจะเรียงสลับกัน 2 แถว แล้วก็แผ่ออกไปชนกัน
ซึ่งใบมีความเรียวเล็ก  โดยปลายใบจะแหลม โคนใบสอบและขอบของใบมีความเรียบคม

หน่อ

ลักษณะของหน่อมีขนาดเล็ก รวมถึงมีขนสีเทาๆ เกือบทั่วและกาบของหน่อจะมีสีขาว การออกหน่อจะออกได้ตลอดปี ทั้งนี้หน่อสามารถนำไปทำอาหารทานได้ อ้างอิงข้อมูล

สาระน่ารู้
การขยายพันธุ์ไผ่จีนทำได้ 2 วิธี คือ การปักชำ และ การแยกเหง้า ส่วนการปลูก ไผ่จีน สามารถปลูกได้ในดินเกือบทุกชนิดและเป็นไผ่ที่ชอบแสงแดดจึงควรจะปลูกไว้กลางแจ้ง ส่วนเรื่องน้ำนั้นในการปลูกช่วงแรกควรจะรดน้ำให้เพียงพอ เพื่อความเจริญเติบโต เมื่อโตเต็มที่แล้วก็สามารถลดการให้น้ำได้

การปลูกและดูแลต้นไผ่จีน

สำหรับการปลูก การดูแล และการบำรุงรักษา สิ่งที่ควรทำมีดังต่อไปนี้

(1) ควรจะจัดเตรียมพื้นที่ไว้ในช่วงฤดูแล้ง เพื่อจะได้ลงมือปลูกทันช่วงฤดูฝน โดยพื้นที่ต้องมีการปรับสภาพให้เรียบและกำจัดวัชพืช หลุมปลูกควรมีขนาด 30x30x30 เซนติเมตร จากนั้นให้ผสมปุ๋ยคอกและดินปลูกเข้าด้วยกันก่อนจะนำไปรองก้นหลุม

(2) ระยะเวลาที่เหมาะต่อการปลูกจะอยู่ในช่วงฤดูฝน ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม ถึง เดือนกันยายน (หมายเหตุ : ในช่วงเริ่มต้นของการปลูก ต้นไผ่จะต้องการน้ำมาก)

(3) อัตราการเจริญเติบโต เมื่อเริ่มปลูกในระยะแรกจะยังไม่โตเร็วนัก แต่จะมีการแตกกิ่งก้านและใบสำหรับสะสมอาหาร หากสะสมอาหารได้เต็มที่จึงจะมีการออกหน่อ

(4) โรคและแมลง ให้ระมัดระวังแมลงประเภทเจาะไชใบ อาทิ หนอนผีเสื้อ และเพลี้ยแป้ง เป็นต้น

ประโยชน์น่ารู้จากต้นไผ่จีน

1) ใช้ประดับตกแต่งบ้านและสวน

ต้นไผ่ได้กลายเป็นอีกหนึ่งไม้ประดับที่ได้รับความนิยมมากในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา เนื่องจากเป็นไม้ที่ปลูกง่าย ดูแลง่าย ทนทานต่อสภาพแวดล้อมในบริเวณที่ปลูกได้อย่างดี อีกทั้งเมื่อโตเต็มก็จะแตกกอแตกพุ่มให้ความสงบร่มรื่นได้อย่างดี หลายคนเลยเลือกใช้ไผ่จีนเป็นไม้ประดับประดาบ้านและสวนมากขึ้น

2) ใช้ทำแนวรั้วของบ้าน

ไผ่ถูกใช้เป็นวัสดุหลักในการทำรั้วมานับตั้งแต่อดีต ด้วยความแข็งแรงของลำต้นหรือปล้อ อีกทั้งยังมีลำที่เรียวขนาดไม่ใหญ่เกินไปเหมาะจะนำมาสร้างรั้วรอบขอบชิด หรือใช้ทำเป็นฉากกั้นอาณาเขตตามที่ต้องการได้อย่างดี ดังนั้น ไผ่จีนก็เป็นไผ่อีกชนิดที่คนไทยนิยมนำมาทำรั้วหรือแนวกั้นได้อย่างดีเช่นกัน ยิ่งงนำไปจากแดดก่อนก็ยิ่งทำให้เนื้อไผ่เหนียว ยากจะหัก ดัด หรือตัดได้ง่าย ๆ เป็นการสร้างรั้วที่ตามหมู่บ้านมักจะทำเพราะประหยัดต้นทุนในการสร้างมาก ๆ

3) ใช้ทำเฟอร์นิเจอร์ไม้

เชื่อว่าหลายบ้านน่าจะมีแคร่ เก้าอี้ หรือโต๊ะที่ทำมาจากวัสดุอย่างไม้ไผ่ ซึ่งไผ่จีนก็เป็นหนึ่งในนั้น เพราะมีความคงทน แข็งแรง ราคาไม่แรงนักจึงนิยมนำมาผ่าหรือตัดออกเพื่อประกอบเป็นเครื่องเรือนต่าง ๆ ที่เราเห็นได้ทั่วไปในปัจจุบัน บางบ้านที่อยู่ตามป่าเขาในพื้นที่ภาคเหนือนิยมนำลำไผ่จีนมาผ่าซีกทุบแตกทำพื้นบ้านยกสูง สามารถรับน้ำหนักได้อย่างดีเลยทีเดียว  

4) ใช้ทำหลอด

เมื่อไม่นานมานี้มีหลายสถานประกอบการที่นิยมนำไผ่จีนมาผลิตเป็นหลอด เพื่อลดการใช้หลอดพลาสติก ปัจจุบันเราจะพบหลอดไม้ได้มากตามโรงแรม สถานประกอบการหรือร้านอาหารใหญ่ ๆ เพราะการใช้หลอดจากไม้ไผ่นอกจากจะช่วยลดการย่อยสลายของพลาสติกได้ดีแล้วก็ยังช่วยให้ผู้บริโภคเองปลอดภัยจากสารอันตรายในหลอดพลาสติกด้วย

สำหรับการทำไผ่หลอดจะใช้ต้น ไผ่จีน ที่มีระยะเวลาการปลูกประมาณ 1 ปี เพราะจะได้ต้นไผ่ที่มีความสมบูรณ์ไม่แก่และไม่อ่อนจนเกินไป ขั้นตอนการทำไผ่หลอด เริ่มจากนำไผ่ที่ปลูกไว้ไปตัดและอบรมควันซึ่งเหมือนกับการนำไม้ไผ่ไปทำเฟอร์นิเจอร์ จากนั้นก็ตัดให้ได้ตามขนาดที่ต้องการ พร้อมกันนั้นก็ทำการขัดให้เรียบ สุดท้ายเป็นขั้นตอนการทำลวดลายหรือโลโก้ (ตามแบบของลูกค้า) เพียงเท่านี้ก็ได้ไผ่หลอดที่สมบูรณ์พร้อมนำไปใช้งานได้ โดยราคาหลอดจากไผ่จะขึ้นอยู่กับจำนวนของการสั่งซื้อ แต่ราคาเริ่มต้นจะอยู่ที่หลอดละ 10 บาท

5) ปลูกเพื่อเพาะพันธุ์หน่อขาย

แน่นอนว่าการปลูกไผ่ประโยชน์ที่นอกเหนือจากการใช้ลำต้นหรือปล้องไผ่ในการสร้างหรือผลิตสิ่งจำเป็นต่าง ๆ แล้ว การเพาะพันธุ์หน่อไผ่จีนไว้รับประทานก็นับเป็นประโยชน์ที่คนไทยทำมานานแล้ว เพราะหน่อไผ่จีนนั้นมีขนาดใหญ่ เนื้อเนื้ออ่อนนิ่มเหมาะสำหรับแปรรูปเป็นหน่อไม้ตากแห้ง

เกร็ดความรู้

การแปรรูปหน่อไม้ สามารถนำไปต้มน้ำเดือดจนเนื้อสุกหลังจากนั้นนำหน่อไม้ไปแช่น้ำเย็นทิ้งไว้ 1 สัปดาห์ก่อนนำไปต้มต่ออีกด้วยไฟอ่อนๆ สัก 30 นาที หลังจากนั้นนำหน่อไปแช่น้ำเย็นประมาณหนึ่งคืน รุ่งขึ้นเทน้ำทิ้ง เอาหน่อขึ้นผ่าตามยาว เอาส่วนที่เป็นเยื่อขาว ๆ ออก ล้างน้ำให้สะอาด หั่นเป็นแว่นเฉียง ๆ บาง ๆ ใช้ปรุงอาหารต่าง ๆ ได้

สำหรับใครที่สนใจอยากจะลองปลูกไผ่จีนสารพัดประโยชน์นี้สามารถเข้ามาเยี่ยมชมร้านค้าเกษตรทูเดย์ หรือกดสั่งซื้อได้ผ่านทางหน้าสั่งซื้อไผ่จีน รับรองว่าปลูกง่าย ดูแลได้ไม่วุ่นวาย โตเร็ว ใครที่ชื่นชอบไม้ตระกูลไผ่อยู่แล้วยิ่งต้องห้ามพลาดเลย

อ้างอิงข้อมูล

ไผ่หลอด, มูลนิธิชัยพัฒนา

ต้นไผ่ ในความเชื่อคนจีนโบราณ

“ไผ่” ทางเลือกสำหรับทดแทนพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง, สถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบทความนี้