ถั่วขาว พืชให้คุณต่อสุขภาพและระบบนิเวศวิทยา

ถั่วขาว พืชตระกูลถั่วที่อุดมไปด้วยสารอาหารพิเศษหลากหลายชนิด ซึ่งล้วนมีประโยชน์ต่อร่างกาย จนทำให้ได้รับความนิยมนำมาบริโภคกันอย่างแพร่หลาย และเชื่อกันว่าพืชชนิดนี้เป็นตัวช่วยลดน้ำหนักอย่างดี จนทำให้กลายเป็นที่ต้องการของอุตสาหกรรมผลิตอาหารและอาหารเสริมต่าง ๆ โดยความสำคัญไม่ได้อยู่เพียงแค่คุณประโยชน์ที่ร่างกายต้องการแต่ยังเป็นพืชที่น่าจับตามองด้านการค้าอีกชนิดหนึ่งอีกด้วย

ข้อมูลทั่วไป

ชื่อภาษาอังกฤษ White Kidneys Beans

ชื่อวิทยาศาสตร์ Phaseolus vulgalis L.

ความเชื่อเกี่ยวกับความมงคล

ถั่วขาวได้รับการตั้งชื่อโดย มจ.ภีศเดช รัชนี (องค์ประธานมูลนิธิโครงการหลวง) เป็นพืชที่นำมาขยายพันธุ์ปลูกเพื่อทดแทนการปลูกฝิ่นบนพื้นที่สูงโดยนำเข้ามาทดลองปลูกในพื้นที่โครงการหลวงแถบภาคเหนือของประเทศไทย เพราะมีอุณหภูมิที่หนาวเย็นเหมาะสำหรับการเจริญเติบโตของต้นถั่วขาว โดยต้นกำเนิดของถั่วขาวมาจากพื้นที่สูงในแถบประเทศเม็กซิโก กัวเตมาลา และอเมริกากลาง จากผลงานวิจัยทำให้เชื่อได้ว่า ถั่วขาว เป็นพืชให้คุณยาอีกชนิดหนึ่งที่มากด้วยคุณประโยชน์ที่ดีต่อสุขภาพ โดยเฉพาะกลุ่มคนที่ต้องการลดน้ำหนัก ซึ่งพืชชนิดนี้เป็นตัวช่วยอย่างดีจนเป็นที่ต้องการของอุตสาหกรรมอาหารและอาหารเสริมเป็นอย่างมาก และนับว่าเป็นพืชเศรษฐกิจอีกชนิดหนึ่งที่น่าจับตามอง นอกจากนั้นยังเป็นพืชให้คุณแก่ดินและช่วยรักษาระบบนิเวศได้เป็นอย่างดีอีกด้วย

ตำแหน่งที่เหมาะสมการปลูกภายในบริเวณบ้าน

ถั่วขาว เป็นไม้ล้มลุก ทรงเตี้ย มีอายุสั้นเพียงฤดุเดียว และเป็นพืชชอบอากาศหนาวเย็น พื้นที่ที่เหมาะสำหรับปลูกถั่วขาวจึงเป็นที่ราบสูงจึงจะทำให้ถั่วขาวปลูกและเจริญเติบโตได้ดี สำหรับตำแหน่งที่เหมาะสมในการปลูกเพื่อบริโภคในครัวเรือน แนะนำปลูกในที่โล่ง ที่สามารถรับแสงแดดและดินควรมีความอุดสมบูรณ์และระบายน้ำได้ดี ปัจจุบันมีการทดลองปลูกในพื้นที่โครงการหลวงทางภาคเหนือของประเทศไทย และส่งเสริมให้เกษตรกรในพื้นที่สูงปลูกสร้างรายได้ทดแทนการปลูกฝิ่น

ส่วนประกอบของต้น

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ของต้นถั่วขาว คล้ายคลึงกับถั่วแดงและถั่วแขก เป็นพืชล้มลุกที่มีอายุสั้นแค่ฤดูกาลเดียว แตกทอดยอดเป็นบางพันธุ์ เป็นพืชที่ไม่ค่อยชอบฝนนักและไม่ทนต่อสภาพอากาศที่หนาวเย็นมากเกินไป

ลักษณะของลำต้น

ถั่วขาวมีลำต้นเตี้ย เป็นไม้ทรงพุ่มคล้ายปิรามิด สูงประมาณ 8-15 เซนติเมตรโคนต้นใหญ่มีเปลือกสีน้ำตาล ผิวลำต้นมีช่องอากาศเล็ก ๆ ลักษณะผิวหยาบเล็กน้อย แตกยอดกิ่งทอดขนานกับพื้นดินมีสีเขียว และบริเวณโคนต้นจะมีรากอากาศแตกออกมา

ใบ

ช่อใบของถั่วขาวจะแทงออกตามข้อของลำต้น ประกอบด้วยชุดละ 3 ใบ ฐานใบกว้าง ปลายแหลม ขอบใบเรียบ ด้านบนสีเขียวเข้มส่วนใต้ใบจะมีสีที่จางกว่า

ดอก

ตามซอกใบจะเป็นส่วนที่ช่อดอกของถั่วขาวแทงออกมา จัดเป็นดอกสมบูรณ์เพศ มีก้านช่อสั้นประมาณ 1 ซม.

ผล

ฝักถั่วขาวมีลักษณะกลมหรือแบน ในฝักมีเมล็ดถั่วขาวบรรจุอยู่ เรียงตามแนวยาวของฝัก เมล็ดมีลักษณะสีขาว

สายพันธุ์ยอดนิยม

สำหรับสายพันธุ์ที่นำมาทดลองปลูกและศึกษาในมูลนิธิโครงการหลวงนั้นมีอยู่ 4สายพันธุ์ คือ ปางดะ 1 ปางดะ 2 ปางดะ 3 และปางดะ 4 โดยทดลองปลูกที่สถานีเกษตรหลวงปางดะและศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองเขียว พบว่า สายพันธุ์ที่ปลูกได้ดีและให้ผลผลิตสูง ได้แก่ พันธุ์ปางดะ 4 จึงขยายผลส่งเสริมให้เกษตรกรนำไปปลูกในพื้นที่ราบสูงทดแทนการปลูกฝิ่น แต่ทั้งนี้ ถั่วขาวบางสายพันธุ์ก็สามารถปลูกได้ในพื้นที่ราบได้เช่นกัน

วิธีการปลูกต้นถั่วขาวให้เจริญงอกงาม

การปลูกถั่วขาวให้ได้ผลผลิตสูงนั้น จำเป็นต้องศึกษารายละเอียดส่วนต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสภาพดินฟ้าอากาศ พื้นที่ปลูกควรอุดมสมบูรณ์และมีการระบายน้ำที่ดี น้ำไม่ท่วมขัง เนื่องด้วยพืชชนิดนี้จะเจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศหนาวเย็น และมีความชื้นในอากาศปานกลาง ปัจจุบันขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดพันธุ์โดยการหยอดลงหลุมดิน และช่วงที่เหมาะสมสำหรับการปลูกถั่วขาวมากที่สุด ควรปลูกช่วงเดือนสิงหาคม – ธันวาคม เพื่อให้พืชเจริญเติบโตและให้ผลผลิตที่สูงตามความต้องการของตลาด

วิธีการดูแลรักษา

แสง

ต้องการแสงแดดพอประมาณเพื่อช่วยในการเจริญเติบโต  พื้นที่ปลูกควรโล่งโปร่ง

น้ำ

ให้น้ำได้พอประมาณไม่แชะมากเกินไป

ดิน

ควรระบายน้ำได้ดี และมีอินทรีย์วัตถุที่สมบูรณ์

ปุ๋ย

สามารถให้ได้ทั้งปุ๋ยคอกและปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 ในระยะเติบโต

คุณประโยชน์ที่ได้จากถั่วขาว

นอกจากถั่วขาวจะให้คุณประโยชน์ที่ดีต่อสุขภาพแล้ว ยังเป็นที่ต้องการของตลาดอุตสาหกรรมอาหารและอุตสาหกรรมอาหารเสริมเป็นอย่างมาก ทำให้ถั่วขาวเป็นอีกหนึ่งพืชเศรษฐกิจที่สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรได้ดี นอกจากนั้นยังมีสรรพคุณทางยาที่ออกฤทธิ์ในการช่วยลดและบรรเทาอาการต่าง ๆ เช่น ฟื้นฟูร่างกายให้แก่ผู้ป่วยโรคเบาหวานและลดความเสี่ยงของโรคเบาหวาน ช่วยระบบขับถ่ายแก้ปัญหาท้องผูก อีกทั้งยังช่วยสร้างและซ่อมแซมเซลล์ที่เสื่อมสภาพของร่างกายได้ดี มีการวิจัยหลายชิ้นระบุว่า ถั่วขาว เป็นตัวช่วยสำหรับการลดน้ำหนักที่มีประสิทธิภาพยับยั้งการดูดซึมแป้งของร่างกาย จึงเป็นที่ต้องการอย่างมากของตลาดอาหารเสริมลดน้ำหนัก ในด้านสิ่งแวดล้อม การปลูกถั่วขาวยังช่วยบำรุงดินและรักษาระบบนิเวศที่ดีให้กับสภาพแวดล้อมได้อีกด้วย

ราคาต่อต้นโดยประมาณ

ราคาโดยประมาณของเมล็ดถั่วขาวที่สมบูรณ์พร้อมปลูกจะอยู่ที่ กิโลกรัมละ 70-80 บาทขึ้นไป

แหล่งอ้างอิง

: http://www.rspg.or.th/plants_data/rare_plants/scien_name_b8.htm