ดอกชบา ราชินีแห่งไม้ดอกเมืองร้อน

ดอกชบา ภาษาอังกฤษชื่อว่า Shoe Flower, Hibiscus, Chinese rose ซึ่งชบา ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hibiscus rosa sinensis. จัดอยู่ในวงศ์ฝ้ายหรือวงศ์ MALVACEAE เช่นเดียวกับกระเจี๊ยบแดง กระเจี๊ยบเขียว ครอบฟันสี ปอกะบิด พลับพลา โพทะเล หญ้าขัด หญ้าขัดใบยาว หญ้าขัดใบป้อม และหญ้าขัดหลวง

เป็นหนึ่งพรรณไม้ไทย ที่นิยมปลูกกันหลากหลายบ้าน เนื่องจากเป็นพืชดอก ขนาดพุ่มกลาง และตัวดอกชบา ลักษณะมีสีหลากหลายสี ต่างประเทศถึงกับตั้งสมญานามให้ดอกชบาว่าเป็น ราชินีแห่งไม้ดอกเมืองร้อน (Queen of tropical flower) นอกจากนี้ดอกชบายังเป็นดอกไม้ประจำชาติของประเทศจาไมก้า ประเทศมาเลเซีย  และรัฐฮาวายอีกด้วย ซึ่งหลายคนมักนิยมนำดอกชบามาทัดหู

ดอกชบา ลักษณะ

ลักษณะของต้นชบาและดอกชบา

ชบานั้นเป็นไม้พุ่มขนาดกลางขนาด 1-3 เมตร และอาจสูงได้ถึง 7-10 เมตร เป็นไม้เนื้ออ่อน มีเปลือกไม้ค่อนข้างเหนียว ใบมีลักษณะค่อนข้างมนรี มีปลายแหลม ขอบของใบเป็นจักเล็กน้อย และมีสีเขียวเข้ม ไปจนถึงสีเขียวอ่อน ชบานั้นถูกจัดอยู่ในพืชมีดอกสกุล Hibicus เป็นพืชพื้นเมืองในทางเอเชียตะวันออก ตัวดอกชบานั้นมีทั้งแบบกลีบชั้นเดียวและกลับหลายชั้น หากเป็นชั้นเดียวปกติจะมีกลีบดอก 5 กลีบ มีก้านเกสรตัวผู้ยื่นออกมาอยู่ตรงกลางดอกหนึ่งก้าน ปลายสุดเป็นยอดเกสรตัวเมีย ลักษณะของกลีบดอกชบามีขนาดใหญ่ และมีหลากหลายสี ไม่ว่าจะเป็นสีขาว สีแดง สีแสด สีเหลือง สีม่วง สีชมพู และสีอื่นๆ โดยลัษณะของดอกชบาสามารถแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ คือ 1. ดอกบานเป็นรูปถ้วย  2. ดอกบ้านเป็นรูปแผ่นแบน 3. กลีบดอกบานเป็นรูปแผ่แบน

ชบา ชื่อวิทยาศาสตร์

ชบา ไม้ประดับสวนสวย เสริมความเจริญด้านการงาน

เป็นอีกหนึ่งพันธุ์ไม้งามที่ให้สีสันสดสวย นิยมปลูกกันอย่างแพร่หลายเพื่อเพิ่มสีสันให้กับพื้นที่สีเขียวของบ้าน  ชบา หรือราชินีแห่งไม้ดอกเมืองร้อน ชื่อเรียกขานของเจ้าดอกชนิดนี้ในต่างประเทศ ด้วยประวัติของเจ้าดอกไม้งามชนิดนี้ที่อยู่คู่เมืองไทยมาอย่างยาวนาน ในอดีตคนโบราณเชื่อว่า ดอกชบา ไม่ควรปลูกในบริเวณบ้าน ด้วยความเชื่อหนึ่งที่ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศอินเดียในสมัยสุโขทัย ที่เชื่อว่าเป็นดอกไม้ให้โทษที่ใช้สำหรับการลงโทษหรือประจานนักโทษ แต่ในปัจจุบันความเชื่อนี้ได้ลดทอนลงไปมาก ในขณะเดียวกันก็มีด้วยความเชื่อว่า เป็นไม้มงคลให้คุณทางด้านความเจริญก้าวหน้าด้านการงานเข้ามาทดแทน ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ขึ้นอยู่กับความเชื่อส่วนบุคคลนั่นเอง

ชบาประดับสวนสวยควรปลูกบริเวณไหนดี 

จากความเชื่อดังกล่าวคนไทยยังคงมีอคติกับต้นชบาอยู่ไม่น้อยเช่นกัน ทำให้ความเชื่อที่ไม่ควรปลูกต้นชบาในบริเวณบ้านยังมีอยู่ แต่นั้นก็ไม่ได้ลดทอนความสวยสดใสของราชินีแห่งไม้ดอกเมืองร้อนชนิดนี้ได้ ดังนั้นสำหรับผู้ที่เชื่อด้านความเป็นสิริมงคลของพันธ์ไม้ชนิดนี้ เราจึงยังเห็นคนยังนิยมปลูกต้นชบาไว้ตามแนวรั้วบ้านด้านนอกเช่นกัน 

การเพาะเลี้ยงต้นชบา

ชบานั้นเป็นพืชที่ปลูกเลี้ยงง่าย ถ้ามีการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม จะสามารถทำให้ดอกชบาออกดอกสวยงามตลอดปี ลักษณะดินที่เหมาะสมแก่การปลูกต้นชบาคือ ดินต้องเป็นดินร่วนซุย สามารถระบายน้ำได้ดี อาจมีการผสมดินร่วนขี้เถ้า แกลบ กาบมะพร้าวสับ หรือปุ๋ยคอก อย่างละ 1 ส่วน แล้วนำมาคลุกเคล้ากับดินให้เข้ากัน การให้น้ำต้องมีการคำนึงถึงสภาพอากาศและฤดูกาล เช่น ในฤดูแล้งให้น้ำเพียงวันละครั้ง และไม่ควรมีน้ำขังจนทำให้ดินแฉะจนเกินไป และในฤดูฝนควรให้น้ำเมื่อฝนไม่ตกเป็นเวลานา หรือหน้าดินเริ่มแห้ง ส่วนการใส่ปุ๋ยนั้น ควรมีการใส่ปุ๋ยอย่างสม่ำเสมอในทุกๆเดือน อย่างน้อยเดือนละหนึ่งครั้ง ส่วนปุ๋ยอินทรีย์ พวกปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก สามารถนำมาใช้ปรับปรุงดินได้เป็นครั้งคราว ธรรมชาติของต้นชบานั้นเป็นพืชที่ต้องการแสงแดดจัด สามารถขึ้นได้ในดินทุกสภาพ และทนความแล้งได้ดี

สกุล ชบา

การขยายพันธุ์ต้นชบา

การขยายพันธุ์ต้นชบานั้นสามารถทำได้หลากหลายวิธี ดังนี้

  1. การปักชำ โดยการปักชำนั้นต้องเตรียมกิ่งชำขยาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เซนติเมตร ทำการลิดใบบางส่วยออก เพื่อลดการคายน้ำ และตัดส่วนโคนในแนวเฉียง กรีดตามความยาวประมาณ 2 เซนติเมตร 2-3 รอยที่โคนกิ่ง วัสดุที่มักนำมาใช้ในการชำต้นชบาได้แก่ ทรายผสมขี้เถ้าและแกลบในปริมาณเท่าๆกัน ปักกิ่งชำลงไปในแนวเฉียงเล็กน้อย ให้แต่ละกิ่งมีระยะห่างกันอยู่ที่ประมาณ 10 เซนติเมตร แล้วนำไปไว้ในกระบะ หลังจากนั้นหุ้มด้วยพลาสติก ประมาณ 2 สัปดาห์กิ่งชำจะเริ่มมีรากกงงอกออกมา ค่อยทำการย้ายไปปลูกในกระถาง หรือถุงต่อไป ซึ่งวิธีการปักชำนั้น สามารถทำให้ได้ต้นจำนวนมาก
  2. การเสียบยอด เนื่องจากต้นชบามีความแข็งแร็ง ทนต่อสภาพแวดล้อม ให้เลือกลำต้นตอของต้นชบาที่ลักษณะลำต้นตรง ลิดใบออกบางส่วนแล้วตัดยอดออก หลังจากนั้นใช้มีดผ่าลงกลางรอยตัดให้มีความยาวประมาณ 3 เซนติเมตร สำหรับกิ่งพันธุ์ที่ตัดมานั้นต้องมีตาอย่างน้อย 2-3 ตา ยาวประมาณ 10 เซนติเมตร เฉือนโคนทั้งสองด้านให้เป็นรูปลิ่ม รอยเฉือนหน้ายาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร เสียบลงบนต้นตอให้รอยแผลทาบกันสนิทพอดั พันพลาสติกจากล่างขึ้นบนให้แน่น หลังจากนั้นทิ้งไว้ประมาณ 2-3 สัปดาห์ แล้วแกะพลาสติดออกก เพื่อตรวจสอบดูรอยแผลว่าแนบสนิทกันดีหรือไม่ วิธีการเสียบยอดนี้ มีข้อดีทำให้ได้ต้นพันธุ์ดีเจริญเร็ว
ประโยชน์ ชบา

คุณประโยชน์และสรรพคุณของชบา

สามารถกล่าวได้ว่า ชบา ประโยชน์และสรรพคุณนั้นมากมายที่ดีต่อร่างกาย โดยมีสรรพคุณ ดังนี้

  1. ช่วยรักษาและบรรเทาอาการของโรคที่เกี่ยวกับไต
  2. ช่วยเรียกน้ำย่อย ทำให้มีความอยากอาหารมากขึ้น
  3. ทำให้อาหารมีรสชาติดีมากยิ่งขึ้น ด้วยการใช้รากชบาน้ำต้นไปกับน้ำดื่ม
  4. ช่วยบำรุงผิวพรรณให้ผ่องใส
  5. สามาถใช้ปรุงเป็นยาบำรุงประจำเดือนได้ โดยใช้กลีบดอกชบาผสมกับน้ำตาลอ้อย หรือน้ำตาลปี๊ปใบปริมาณเท่าๆกัน แล้วนำใส่ลงไปในโถแก้วที่มีฝาปิด นำโถแก้วไปตากแดดทิ้งไว้ประมาณ 3 สัปดาห์ น้ำตาลจะละลายผสมกับดอกชบา หลังจากนั้นนำมานำกินครั้งละ 2 ช้อนชา วันละสองครั้ง ติดต่อกันประมาณ 3 สัปดาห์
  6. เปลือกของต้นชบาสามารถนำมารักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อราได้
  7. รากสดของชบาพันธุ์ดอกขาวหรือแดง หากนำมาตำให้ละเอียด สามารถนำมาพอกแก้อาการฟกช้ำบวม
  8. เปลือกของต้นชบาสามารถนำมาใช้เป็นเชือก หรือนำมาทอเป็นกระสอยบได้
  9. ใบชองชบาสามารถนำมาบำรุงเส้นผมให้เงาเงาม ด้วยการใช้ใบชบาประมาณ 1 กำมือ มาล้างให้สะอาด แล้วตำให้แหลกเติมน้ำเล็กน้อย เอามาคั้นผ่านผ้าขาวบาง นำกากทิ้ง หลังจากนั้นใช้น้ำเมือกจาใบชบามาสระผม
  10. สามารถนำมาทำเป็นสีย้อมผ้าได้ โดยจะให้สีดำสนิท.

ราคาต้นกล้าชบา

สำหรับต้นกล้าชบาที่นิยมนำไปปลูกโดยทั่วไปราคาเริ่มต้นที่ 100 บาทขึ้นไป

ที่มา

https://arit.kpru.ac.th

http://srdi.yru.ac.th

แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบทความนี้