มาลัยทอง ภาษาอังกฤษ Golden Wreath
มาลัยทอง ชื่อวิทยาศาสตร์ Petreovitex bambusetorum King
ชื่ออื่นๆ มาลัยนงนุช
วงศ์ Lamiaceae
มาลัยทอง เป็นไม้ดอกที่นิยมนำมาทำซุ้มประตูหรือซุ้มทางเดินค่อนข้างมาก เนื่องจากเป็นไม้เลื้อยที่มีช่อดอกสีเหลืองสดใส ยิ่งถ้าเลี้ยงให้มีพุ่มใบหนาและมีดอกพวงใหญ่ได้ก็ยิ่งสวยงาม อีกทั้งยังไม่มีส่วนที่ทำให้เกิดภูมิแพ้หรือระคายเคือง จึงปลูกไว้ในบริเวณที่ทำกิจกรรมเป็นประจำได้สบายๆ แค่จัดระเบียบเส้นทางการเลื้อยของต้นไม้ไม่ให้สร้างปัญหาในภายหลังก็พอ
ความเชื่อเกี่ยวกับต้นมาลัยทอง
เพียงแค่ได้ยินชื่อก็คงพอคาดเดาได้ว่าต้นมาลัยทองน่าจะเป็นไม้มงคล จากความเชื่อโบราณว่ากันว่า ต้นไม้ชนิดนี้ดูแลรักษาง่ายก็จริง แต่ไม่ใช่ทุกคนที่เพาะเลี้ยงแล้วจะทำให้มาลัยทองออกดอกเต็มต้นอย่างสวยงามได้ เลยเชื่อมโยงไปถึงความเชื่อเกี่ยวกับบุญพาวาสนาส่ง ถ้าต้นไม้มีใบเป็นมันเงาตามธรรมชาติ ไม่แห้งแข็ง พร้อมกับออกดอกเป็นช่อยาวและมีดอกย่อยแน่น จะทำให้คนในบ้านมีโชคลาภ มีวาสนา และมีความมั่งคั่งในทรัพย์สินเงินทอง ยิ่งช่อดอกยาวเท่าไรก็ยิ่งมั่งมีมากขึ้นเท่านั้น
ตำแหน่งที่เหมาะสมแก่การปลูกภายในบริเวณบ้าน
หากจะปลูกต้นมาลัยทองให้งอกงาม การใส่ใจกับทิศทางของแสงแดดในบริเวณบ้านสำคัญมาก ควรเป็นตำแหน่งที่ได้รับแดดในช่วงเช้าไปจนถึงช่วงเที่ยง เพราะต้นมาลัยทองไม่ค่อยชอบแดดแรงในช่วงบ่าย ใบและช่อดอกจะเหี่ยวเฉาได้ง่าย เลี่ยงได้ก็จะเป็นการดี และถ้าต้องการปลูกเพื่อเสริมสิริมงคลก็ให้ปลูกไว้บริเวณหน้าบ้าน จะปล่อยให้เลื้อยไปตามแนวรั้ว ใส่เป็นไม้กระถาง หรือทำซุ้มทางเดินก็ได้
ลักษณะของต้นมาลัยทอง
- ลักษณะของลำต้น มีลำต้นเป็นเถาไม้เลื้อยที่เติบโตไปได้อย่างอิสระ เถาที่แก่จัดมีเปลือกเป็นสีน้ำตาลอ่อนขณะที่กิ่งอ่อนและปลายยอดจะเป็นสีเขียว กิ่งก้านเรียวเล็ก ผิวรอบนอกมีเหลี่ยมเป็นสันเตี้ยๆ และมีมือเกาะเว้นระยะห่างกันเป็นช่วงๆ
- ใบ เป็นใบประกอบแบบ 3 ใบย่อย แต่ละใบมีรูปทรงวงรีที่ยาวตั้งแต่ 6-17 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ปลายใบยาวแหลม ใบอ่อนเป็นสีอมเหลืองแต่เมื่อโตเต็มที่จะเปลี่ยนเป็นสีเขียวเข้ม ผิวสัมผัสเรียบเกลี้ยง ส่วนใบที่อยู่บริเวณช่อดอกจะเปลี่ยนเป็นกลีบประดับสีเหลืองแทน
- ดอก ดอกเป็นช่อขนาดใหญ่ที่ทิ้งตัวห้อยลงด้านล่าง ดอกย่อยมีสีเหลืองสด กลีบดอกเป็นทรงวงรีเรียวยาวเช่นเดียวกับใบจำนวน 5 กลีบ เนื้อกลีบค่อนข้างบางแต่ทนทานดี
วิธีการปลูก
เนื่องจากมาลัยทองเป็นไม้เลื้อย การขยายพันธุ์ด้วยวิธีปักชำจึงสะดวกและให้ผลลัพธ์ดีที่สุด โดยเลือกใช้กิ่งที่มีสภาพสมบูรณ์และโตเต็มที่แล้ว อย่าให้อ่อนเกินไปเพราะจะติดรากได้ยาก ตัดกิ่งเป็นท่อนยาวประมาณ 20 เซนติเมตร เด็ดใบออกให้เหลือติดกิ่งแค่ 2-4 ใบ แล้วค่อยปักลงในถุงเพาะชำซึ่งใช้วัสดุปลูกเป็นแกลบดำผสมขุยมะพร้าว รดน้ำจนชุ่มเป็นประจำทุกวันแต่ระวังอย่าให้ท่วมขัง ราวๆ 2 สัปดาห์ถ้ากิ่งไม่เหี่ยวเฉาหรือเน่าไปก็ถือว่าใช้ได้ ดูแลต่อไปจนกว่าใบใหม่จะเริ่มงอกออกมา เมื่อมั่นใจว่าต้นกล้าแข็งแรงแล้วค่อยย้ายไปปลูกลงดิน โดยหลุมปลูกจะต้องรองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกผสมแกลบเสมอ และมีระยะห่างด้านละ 2-3 เมตรเป็นอย่างต่ำ หลังลงต้นกล้าเรียบร้อยแล้วอย่าลืมปักหลักช่วยยึดเกาะเอาไว้ด้วย
วิธีการดูแลรักษา
- แสง ต้องการแสงแดดปานกลาง สามารถปลูกได้ในพื้นที่แดดรำไรไปจนถึงแดดครึ่งวัน
- น้ำ ต้องการน้ำปานกลาง ในช่วงแรกของการเพาะต้นกล้าให้รดน้ำจนชุ่มเป็นประจำทุกวัน หลังจากนั้นค่อยลดปริมาณน้ำลงให้เหลือ 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์
- ดิน เติบโตได้ดีในดินร่วนที่มีแร่ธาตุสูงและระบายน้ำดี เป็นดินร่วนหรือดินร่วนปนทรายก็ได้
- ปุ๋ย ใช้ปุ๋ยคอกบำรุงดินปีละ 2-4 ครั้งแล้วแต่สภาพดิน แล้วเสริมปุ๋ยบำรุงดอกปีละ 1-2 ครั้ง
คุณประโยชน์ที่ได้จากต้นมาลัยทอง
ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการนำส่วนประกอบของต้นมาลัยทองไปใช้ประโยชน์ในทางยา มีเพียงแค่การปลูกไว้ในลักษณะของไม้ประดับ แล้วจัดทรงให้เป็นซุ้มไม้เลื้อยหรือกำแพงไม้เลื้อย เพื่อตกแต่งสถานที่ให้มีความน่าสนใจมากขึ้น ซึ่งสามารถให้ร่มเงาและช่วยฟอกอากาศไปพร้อมกันด้วย นอกจากนี้ยังมีการเพาะเลี้ยงในรูปแบบของไม้กระถาง แล้วปล่อยให้ช่อดอกย้อยลงด้านล่าง ก็สวยงามสะดุดตาไปอีกแบบ
แฝดคนละฝา เหลืองชัชวาลกับมาลัยทอง
สำหรับคนที่เข้าสู่วงการไม้เลื้อยใหม่ๆ นี่เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่สร้างความสับสนให้ไม่น้อยเหมือนกัน เพราะเมื่อมองเพียงผิวเผินจะพบว่าเหลืองชัชวาลย์ กับ มาลัยทองนั้นมีความคล้ายจนแทนจะเป็นสายพันธุ์เดียวกัน ทั้งสีสันของดอก ลักษณะใบ และการเจริญเติบโตในรูปแบบของไม้เลื้อย แต่ถ้าได้สังเกตในรายละเอียดให้ดีก็จะเห็นว่า ดอกของมาลัยทองและชัชวาลนั้นต่างกันมาก เพราะดอกชัชวาลจะมีโคนดอกเชื่อมต่อกันเป็นหลอดยาว แล้วค่อยบานออกช่วงปลายดอกเป็น 5 กลีบ ขนาดดอกก็จะใหญ่กว่าและมีความหนาแน่นมากกว่ามาลัยทอง ดังนั้นเวลาเลือกซื้อกล้าพันธุ์จึงต้องตรวจสอบให้ดีก่อน เนื่องจากสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับการเพาะปลูกพืช 2 ชนิดนี้แตกต่างกันมากพอสมควร
