ส้มซ่า ผลไม้โบราณที่ให้ทั้งประโยชน์และความเป็นสิริมงคล

ส้มซ่าเป็นผลไม้โบราณที่หาทานได้ยากแล้วในยุคนี้ เพราะเพียงแค่เพาะต้นกล้าได้ ก็ใช่ว่าจะมีผลส้มซ่าออกมาให้ลิ้มลองกัน ต้องผ่านกระบวนการดูแลและเอาใจใส่อย่างพิถีพิถัน ทั้งเรื่องปริมาณแสง สารอาหารในดิน และความชุ่มชื้นที่พอเหมาะ กว่าจะได้ผลผลิตที่มีคุณภาพนั้นไม่ง่ายเลย อย่างไรก็ตาม ส้มซ่ายังนับว่าเป็นพันธุ์ไม้ที่ควรปลูกติดบ้านไว้ เนื่องจากมีคุณประโยชน์หลากหลายและยังเป็นไม้มงคลอีกด้วย

ส้มซ่า สรรพคุณทางยา

ข้อมูลทั่วไป

ชื่อภาษาอังกฤษ : Bitter orang, Seville orange

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus aurantiuml

ความเชื่อเกี่ยวกับไม้มงคล

ผลไม้ในตระกูลส้มถือเป็นไม้มงคลของจีน ตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน คนจีนนิยมมอบส้มให้แก่กันเพื่อเป็นการอวยพร ให้ตลอดชีวิตมีแต่ความมั่งมีศรีสุข ทำสิ่งใดก็เป็นสิริมงคลแก่ตัวเองและวงศ์ตระกูล การมีต้นส้มไว้ในรั้วบ้านจึงเป็นเครื่องหมายของความเจริญรุ่งเรือง หากบ้านไหนไม่สะดวกจะปลูกต้นส้มจริงๆ ก็ใช้วิธีตั้งต้นส้มจำลองเอาไว้ในห้องรับแขกแทน เมื่อต้นส้มซ่าเป็นหนึ่งพันธุ์ไม้ในกลุ่มส้ม จึงให้ความมงคลแก่คนในบ้านเช่นเดียวกับส้มด้วย และยังมีความเชื่อที่เฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับต้นส้มซ่าเพิ่มเติมอีกว่า ถ้าบ้านไหนมีต้นส้มซ่าที่ปลูกโดยพ่อหรือแม่ จะทำให้ลูกที่เกิดมามีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นที่นับหน้าถือตาของคนในสังคม ยิ่งผลดกมากเท่าไร ผู้น้อยที่อยู่ภายในบ้านก็ยิ่งสร้างความภาคภูมิใจได้มากเท่านั้น หากลูกประกอบอาชีพที่ไม่เกี่ยวข้องกับผู้คนมากนัก ผลงานของเขาก็จะได้การยอมรับในระดับสูง

ตำแหน่งที่เหมาะสมแก่การปลูกภายในบริเวณบ้าน

ข้อดีของต้นส้มซ่าก็คือ เราสามารถตัดแต่งให้มีขนาดเล็กกว่าปกติ เพื่อให้เข้าข่ายของไม้ประดับได้ แต่ก็ต้องแลกกับการออกผลที่น้อยลงบ้างเล็กน้อย หากพื้นที่บริเวณบ้านกว้างขวาง ก็ควรปล่อยให้ส้มซ่าได้เจริญเติบโตอย่างเต็มที่ จนกระทั่งมีความสูงประมาณ 2-4 เมตร แล้วคอยตัดแต่งให้เป็นทรงสวยงาม ตำแหน่งที่เหมาะแก่การปลูกมากที่สุด คือจุดที่ได้รับแสงแดดเกือบตลอดทั้งวัน ดินต้องมีความร่วนซุยและสมบูรณ์เพียงพอ กรณีที่ต้องการปลูกเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับคนในครอบครัว ก็ควรจะปลูกไว้ทางทิศเหนือของบ้าน โดยให้ผู้นำครอบครัวเป็นผู้ปลูก

ผลส้มซ่า

ส่วนประกอบของต้นส้มซ่า

ลักษณะของลำต้น

ขนาดของลำต้นไม่ใหญ่มาก ผิวเปลือกเป็นสีน้ำตาลเข้ม มีความขรุขระเล็กน้อย กิ่งก้านแตกแขนงออกด้านข้างเป็นทรงพุ่ม กิ่งไหนยิ่งอยู่สูงขึ้นไปก็ยิ่งมีขนาดเล็กลง

ใบ

รูปร่างของใบเป็นทรงกลมรี สีเขียวเข้ม ผิวหน้าใบเรียบ เนื้อใบหนา ลักษณะคล้ายกับใบของมะนาว มีต่อมน้ำมันหอมระเหยกระจายตัวอยู่ทั่วใบ

ดอก

ดอกส้มซ่าเป็นดอกไม้ขนาดกลางถึงเล็ก กลีบดอกเป็นสีขาวและมีเกสรสีเหลืองอ่อน เมื่อบานเต็มที่แล้วจะส่งกลิ่นหอมชัดเจน

ผล

มีรูปร่างเป็นทรงกลมแป้นคล้ายผลส้มทั่วไป แต่ผิวนอกจะหนาและขรุขระ เปลือกมีสีเขียวเข้ม แม้แต่ตอนที่ผลสุกพร้อมทานแล้ว เปลือกก็ยังคงเป็นสีเขียวอยู่

วิธีการปลูกต้นส้มซ่าให้เจริญงอกงาม

การเพาะต้นส้มซ่าสามารถทำได้ 2 วิธี คือเพาะจากเมล็ดและเพาะจากกิ่งตอน ถ้าพื้นที่เพาะปลูกเป็นเรือกสวนไร่นาอยู่แล้ว ควรเพาะด้วยเมล็ดจะดีกว่า โดยการนำเมล็ดจากผลส้มซ่าที่สมบูรณ์มาตากให้แห้งสัก 1-2 วัน ก่อนนำลงถุงเพาะกล้าให้แช่น้ำสักเล็กน้อย ใช้ดินร่วนผสมขุยมะพร้าวในการเพาะ จะช่วยให้กล้างอกได้ง่าย แต่ถ้าเพาะด้วยกิ่งตอน ให้ขุดหลุมลึกพอประมาณ ถ้าที่บ้านมีต้นกล้วยก็ให้นำมาสับละเอียดแล้วรองก้นหลุม แต่หากไม่มีใช้เป็นขุยมะพร้าวแช่น้ำก็พอได้ แล้วนำต้นกล้าลงปลูก ช่วงแรกให้หมั่นพรวนดินรอบโคนต้นบ่อยๆ และอย่าปล่อยให้ต้นส้มซ่าขาดน้ำ เพราะจะทำให้ส้มซ่าไม่ออกผลตามฤดูกาลที่เหมาะสม และยังมีโอกาสทำให้ใบเหี่ยวเฉาได้ง่ายอีกด้วย

วิธีการดูแลรักษา

แสง

ส้มซ่าต้องการแสงแดดตลอดทั้งวัน ดังนั้นพื้นที่ปลูกจึงต้องโล่งกว้างและไม่มีสิ่งใดมาบดบังแสงแดด

น้ำ

การให้น้ำจะแบ่งเป็น 2 ช่วง คือ ช่วงปกติให้รดน้ำประมาณวันละครั้ง โดยวัดความชื้นที่โคนต้นเป็นหลัก ไม่ให้แห้งหรือแฉะเกินไป แต่เมื่อเข้าสู่ช่วงออกผลจะต้องเพิ่มปริมาณน้ำให้มากกว่าเดิมเล็กน้อย

ดิน

ดินร่วนซุยที่มีธาตุอาหารเพียงพอ

ปุ๋ย

ใช้เป็นปุ๋ยอินทรีย์ใส่บริเวณโคนต้นทุก 3-4 เดือน นอกจากนี้ก็อาจเสริมด้วยปุ๋ยบำรุงผลได้ ตามจังหวะการออกผลของแต่ละต้น

คุณประโยชน์ที่ได้จากต้นส้มซ่า

ใบ

สามารถใช้ใบที่แก่จัดมาบดให้ละเอียดแล้วพอกตามผิวหนัง หรือใช้ทั้งใบต้มน้ำอาบ จะช่วยบรรเทาอาการของโรคผิวหนังบางชนิดได้

ผล

สวนของเปลือกจะมีน้ำมันหอมระเหยที่ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย บรรเทาอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะได้ เพียงแค่บีบแล้วสูดดมจากผลสด เนื้อในมีความเปรี้ยวหวาน กลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ น้ำจากเนื้อส้มซ่ามีคุณสมบัติช่วยเสริมภูมิต้านทาน ช่วยลดอาการไอ มีเสมหะ และยังช่วยให้เจริญอาหารอีกด้วย

ส้มซ่า ราคา

ราคาต่อต้นโดยประมาณ

ราคาของส้มซ่าจะขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของต้นกล้า โดยมีราคาทั่วไปประมาณต้นละ 100 บาท

แหล่งอ้างอิง

: http://identity.bsru.ac.th/archives/1528

แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบทความนี้