แตงไทย ภาษาอังกฤษ : Mask Melon
แตงไทย ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Cucumis melo
วงศ์ Cucurbitaceae
แตงไทย เราเชื่อว่าหลายคนคงนึกถึงผลไม้สีส้ม กรอบ ๆ รสชาติหวานอมเปรี้ยว สดชื่นใช่ไหมคะ นอกจากนี้ ยังนึกถึงขนมหวานที่ใคร ๆ ก็ต้องเคยลิ้มลอง อย่างน้ำแข็งใส เมนูสุดฮิตตลอดกาลที่ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ก็โปรดปราน และแน่นอนว่าถ้าพูดถึงน้ำแข็งใส ก็จะขาดแตงไทยน้ำเชื่อมและกะทิไปไม่ได้ใช่ไหมคะแต่วันนี้เราไม่ได้มาเล่ารายละเอียดถึงขนมหวาน แต่เราจะพาคุณไปเจาะลึกถึงผลไม้อันเลื่องชื่อ ที่ไม่มีใครไม่รู้จัก ทั้งวิธีการปลูก การดูแลรักษา และสรรพคุณที่คุณจะต้องอึ้ง จะมีอะไรบ้างนั้น ติดตามชมกันได้เลยค่ะ
ลักษณะทั่วไป
แตงไทยเป็นพืชล้มลุก อายุสั้น เป็นเถาเลื้อยตามพื้นดิน มีขนอ่อน ปกคลุมตลอดทั้งลำต้นและ ใบเดี่ยวมีขนาดใหญ่ เป็นหนึ่งในสายพันธ์ของแตง โคนใบเป็นรูปหัวใจ ขอบใบหยัก มีขนสาก ดอกสีเหลือง มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ ผลมีขนาดค่อนข้างใหญ่ รูปร่างกลมยาว ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางผลประมาณ 12-15 ซม. ยาว 20-25 ซม. ผลแตงไทยมีลักษณะกลมหรือรียาวขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ โดยผลจะมีลายตามความยาว ผลอ่อนจะมีสีเขียวและลายสีขาวหรือสีเหลืองพาดยาว เมื่อผลสุกเปลือกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง เปลือกบาง มีกลิ่นหอม ผิวเรียบเป็นมัน เนื้อในผลสีเหลืองนวล หรือสีเขียวอ่อน มีเมล็ดรูปแบนรี สีครีมจำนวนมาก รสชาติจืดออกเปรี้ยว แต่ละต้นมีผลผลิตโดยเฉลี่ยประมาณ 3-5 ต้นแตงไทยให้ผลผลิตในช่วงหน้าร้อน สามารถปลูกได้ทุกภาคทั่วประเทศไทย
สายพันธุ์
แตงไทยสายพันธุ์สีทอง
แตงไทยสีทอง ผลทรงรียาว เปลือกสีเหลืองทองทั่วผล รสหวานกรอบ,น้ำหนักผล 4-5 กิโลกรัม ติดผลดก ปลูกง่าย
แตงไทยสายพันธุ์หมอนทอง
เป็นแตงไทยพื้นเมืองชนิดหนึ่ง โดดเด่นด้วยกลิ่นที่หอมหวานชวนกิน เนื้อฟูหนาและไม่แฉะ รสชาติมัน ทั้งยังมีขนาดใหญ่มากให้ผลผลิตไว ทนต่อโรคและแมลง ปลูกง่ายมาก
แตงไทยสายพันธุ์น่าน
เป็นอีกหนึ่งสายพันธุ์พื้นเมือง ลักษณะผลมีทั้งกลมและวงรี สีทองน้ำหนักประมาณ 1-3 กิโลกรัม รสชาติหวานไม่มาก เนื้อละเอียดนุ่มมากแต่ไม่เละ ไม่เหมือนแตงไทยทั่วไป เป็นอกลักษณ์เฉพาะตัวของพันธุ์นี้ค่ะ
แตงไทยพันธุ์หอมละมุน
เป็นแตงไทยพันธุ์แท้ที่ได้จากการคัดเลือกพันธุ์จากการรวบรวมพันธุกรรมแตงไทยของอาจารย์ ดร. นิรมิต กิจรุ่งเรือง เก็บรวบรวมรักษาไว้ ณ สาขาพืชผัก คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โดยเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จทอดพระเนตรและทรงพระราชทานนามว่า “หอมละมุน” จุดเด่นคือ เนื้อสีส้มเนื้อผลด้านติดกับผิวผลสีเขียว เนื้อนุ่ม น้ำหนักผลประมาณ 1.2 – 1.5 กิโลกรัม
การขยายพันธุ์
การปลูกแตงไทย เป็นผลไม้ที่สามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด แต่จะเติบโตได้ง่ายในดินร่วนปนทราย ดินจะต้องมีความชุ่มชื้นที่เหมาะสม น้ำไม่ขัง สามารถปลูกแตงไทยได้ทั่วทุกภูมิภาคในประเทศไทย นิยมปลูกในช่วงต้นฤดูฝนจนถึงหลังการเก็บเกี่ยวข้าว โดยใช้วิธีการหยอดเมล็ด หยอดหลุมละ 3-5 เมล็ดลงในแปลงดินที่เตรียมไว้ พร้อมกลบดินให้แน่นพอประมาณ เมื่อต้นกล้างอกแล้ว ถอนกล้าที่ไม่สมบูรณ์ออก ให้เหลือแค่สองต้น เมื่อเริ่มทอดยอดหรือเลื้อยตามพื้น
วิธีดูแลรักษาแตงไทย
แตงไทย มีวิธีการดูแลง่าย ๆ ไม่ยุ่งยากเหมือนการปลูกแตงชนิดอื่น ๆ โดยแตงเป็นพืชที่ต้องการระบายน้ำดี โดยให้รดน้ำทุกวัน และโดนแสงแดดสม่ำเสมอ จัดเถาให้เลื้อยไปในทางเดียวกัน แล้วตัดเถาให้เหลือไว้ประมาณ 4 เถาต่อต้น ถ้ามีลูกติดหลายผล ให้เลือกเอาผลที่สมบูรณ์ไว้ 3 ผล เมื่อลูกโตขึ้นประมาณกำมือ ให้นำฟางรองใต้ผลไว้ไม่ให้สัมผัสดิน พยายามให้ผลสัมผัสแสงแดดให้ทั่วถึง หากปลูกในฤดูฝนจะอาศัยน้ำฝนในการเติบโตเท่านั้น ต้องวัสดุรองผลไม่ให้สัมผัสกับดิน เช่น กิ่งไม้ เศษไม้ หรือกางรองผล เพื่อป้องกันไส้เดือนเจาะผล โดยเฉพาะในช่วงที่ดินชุ่มมาก
การเก็บเกี่ยวผลผลิต
เมื่อแตงไทยเริ่มโตสุกเต็มที่ จะสังเกตได้จากสีผิวที่เริ่มเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง โดยสังเกตจากบริเวณขั้วจะมีสีเหลืองและออกแห้ง ใบเหลืองและร่วง ซึ่งจะมีอายุเฉลี่ยประมาณ 2 เดือน ตามอายุของสายพันธุ์ ให้เริ่มเก็บเกี่ยวผลผลิต แล้วนำเก็บใส่ในภาชนะ อีกหนึ่งเคล็ดลับที่ควรรู้ไว้คือ ไม่ควรเก็บผลผลิตในระยะผลปริแตก เพราะ จะเก็บได้ไม่นาน และหากต้องการเก็บเมล็ดพันธุ์ เพื่อใช้ในการเพาะปลูกครั้งต่อไป ให้ใช้ช้อนขูดเมล็ดออกให้หมด กรองใส่ผ้าขาวหรือตะแกรงร่อน หลังจากนั้นนำเมล็ดตากแดดให้แห้ง ก่อนนำบรรจุใส่
วิธีเก็บรักษาแตงไทย
หลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิตเรียบร้อยแล้ว ให้นำผลแตงไทยมาวางในที่แห้ง ในที่อากาศถ่ายเทสะดวก ก่อนบรรจุลงในพัสดุ
สรรพคุณ
แตงไทย จัดเป็นผลไม้ที่อุดมคุณประโยชน์ที่ดีต่อสุขภาพ ทั้งไปวิตามินเอ ซี อี ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุแคลเซียม ธาตุโพแทสเซียม คาร์โบไฮเดรต เป็นต้น ซึ่งมีส่วนช่วยในการบำรุงสายตา ชะลอความเสื่อมของจอประสาทตาและต้อกระจก เพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย ลดการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งมีส่วนช่วยในการลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็ง ทั้งสรรพคุณแตงไทยยังมีสรรพคุณในด้านการรักษาอาการต่าง ๆ เช่น เลือดกำเดาไหล แก้ไอ เป็นต้น และยังมีส่วนช่วยเสริมสร้างระบบในร่างกายและอวัยวะภายในให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น เช่น ระบบประสาท ระบบไหลเวียนเลือด ระบบไขข้อและกระดูก ระบบขับถ่ายให้ดียิ่งขึ้นอีกด้วยค่ะ
นอกจากนี้ แตงไทย ยังเหมาะกับสาย Healthy ที่ต้องการควบคุมน้ำหนักได้เป็นอย่างดี เนื่องจาก แตงไทยเป็นผลไม้ที่มีแคลอรี่ต่ำและเนื้อฉ่ำน้ำ และยังอุดมไปด้วยวิตามิน แร่ธาตุ ไฟเบอร์ที่เพียงพอในแต่ละวัน เมื่อรับประทานแตงไทยเข้าไป จะทำให้รู้สึกอิ่มเร็วขึ้น ซึ่งเป็นส่วนช่วยในการควบคุมน้ำหนักได้ดี สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัว อย่างโรคเบาหวานเอง ก็สามารถรับประทานแตงไทยได้เช่นกัน เนื่องจากมีปริมาณน้ำตาลต่ำ ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้เป็นอย่างดีอีกด้วยค่ะ
ปิดท้ายกันด้วยเรื่องสวย ๆ งาม ๆ เอาใจสาว ๆ ด้วยความที่เนื้อแตงไทยมีฤทธิ์เย็น และอุดมไปด้วยวิตามินซีที่สูงมาก สามารถนำมาฝานเป็นแผ่นบาง ๆ แปะไว้ทั่วหน้าประมาณ 15-20 นาที สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง จะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิว ช่วยให้รูขุมขนกระชับขึ้น ลดอาการอักเสบที่ผิวหนัง ด้วยการใช้แตงไทยสุกบดละเอียดครึ่งถ้วย นมสดครึ่งถ้วยผสมเข้าด้วยกันจนได้เนื้อที่เข้มข้น แล้วนำมาพอกบริเวณผิวที่อักเสบทิ้งไว้ประมาณ 20 นาทีแล้วล้างออก แก้ฝ้า จุดด่างดำ ริ้วรอย ที่เกิดในระยะแรกได้ดีค่ะ
