ต้นกาแฟ พืชพื้นเมืองคู่วัฒนธรรม ไม้ให้คุณมากด้วยประโยชน์

ชื่อภาษาอังกฤษ

Coffee

ชื่อวิทยาศาสตร์

Coffeeo sp.

ความหมาย

ต้นกาแฟ ไม้ยืนต้นทรงพุ่มชนิดหนึ่ง

ความเชื่อ

ความเชื่อแต่โบราณมีการนำเมล็ดกาแฟมาปรุงอาหารและเป็นยารักษาโรค ซึ่งนับว่าเป็นไม้มงคลอีกชนิดหนึ่งที่ให้คุณทางด้านสุขภาพร่างกาย

ต้นไม้ทรงพุ่ม ไม้ยืนต้นใบสีเขียวชอุ่ม มองแล้วช่างสบายตายิ่งนัก ยิ่งกลิ่นหอมของดอกสีขาวนวลเมื่อผลิบานและผลมีมากด้วยสรรพคุณด้านการบำรุงและรักษาโรค อย่าง ต้นกาแฟ ทำให้เรามองย้อนไปถึงถิ่นกำเนิดและวัฒนธรรมการดื่มกาแฟที่มีมาอย่างยาวนานและแพร่กระจายทั่วโลก จากพืชพื้นเมืองในแดนเอธิโอเปียกลายเป็นพืชทางการค้าที่ได้รับความนิยมปลูกกันมาก นอกจากสร้างรายได้แล้ว ต้นกาแฟ ยังให้คุณประโยชน์ต่อสุขภาพมากมายและเป็นต้นไม้ให้คุณอีกชนิดหนึ่งที่ควรมีประจำบ้านอีกด้วย  

ต้นกาแฟ ราคา

ความเชื่อเกี่ยวกับไม้มงคล

สำหรับคนที่ชื่นชอบวัฒนธรรมการดื่มกาแฟ คงจะหลงไหลในรสชาติและกลิ่นของกาแฟในแต่ละดินแดน ที่ให้อรรถรสไม่เหมือนกัน แต่คนที่รักต้นกาแฟ คงหลงไหลประวัติความเป็นมาและสรรพคุณของไม้ยืนต้นชนิดนี้เป็นอย่างแน่แท้ เพราะต้นกำเนิดของเขามาจากต่างแดนแต่ด้วยแต่ด้วยสรรพคุณ รสชาติ และคุณค่าที่มากมาย ทำให้เขากลายเป็นพืชวัฒนธรรมที่แพร่กระจายไปทั่วทุกมุมโลก ด้วยความเชื่อแต่โบราณในการนำเมล็ดมาปรุงอาหารและเป็นยารักษาโรค ซึ่งนับว่าเป็นไม้มงคลอีกชนิดหนึ่งที่ให้คุณทางด้านสุขภาพร่างกาย ซึ่งสอดคล้องกับผลงานวิจัยสรรพคุณของต้นกาแฟในปัจจุบัน และยังสามารถทำรายได้ให้กับเกษตรกรได้อย่างดีอีกด้วย

ตำแหน่งที่เหมาะสมแก่การปลูกภายในบริเวณบ้าน

ต้นกาแฟ เป็นพืชที่ชอบอากาศหนาวเย็น และมีปริมาณความชื้นในอากาศค่อนข้างสูง ชอบแสงแดดรำไร ๆ ดังนั้น หากจะนำมาปลูกไว้ในบริเวณบ้านควรมีร่มเงาเพื่อช่วยบังแดดและดินควรมีความอุดมสมบูรณ์ระบายน้ำได้ดี ปัจจุบันนิยมนำมาปลูกลงในกระถางตั้งไว้บริเวณเรือนชานบ้านหรือประดับตกแต่งอาคาร ร้านค้า และที่เห็นมากคือประดับร้านกาแฟต่าง ๆ อีกด้วย

ส่วนประกอบของต้นกาแฟ

ไม้พุ่มยืนต้นชนิดนี้ จัดอยู่ในวงศ์ Rubiaceae หรือพืชในวงศ์เข็ม จะมีความสูงประมาณ 3-5 เมตร ขึ้นอยู่กับสายพันธ์ของกาแฟ แต่โดยรวมแล้วจะมีลักษณะทางพฤษศาสตร์ที่เหมือนกัน ดังนี้

ลักษณะของลำต้น

ต้นกล้ากาแฟมีลักษณะเป็นข้อและปล้องแตกใบตามลำต้น เมื่อโตใบจะปลิดร่วงกลายเป็นตาของลำต้น ซึ่งเมื่อเติบโตได้ที่จะเป็นที่แยกยอดกิ่งกาแฟออกมา โดยกิ่งตาบนจะแตกออกเป็นกิ่งแขนงขนานกับพื้นดิน และกิ่งตาล่างจะแตกเป็นกิ่งตั้งตรงเหมือนลำต้น ลำต้นแก่จะมีเปลือกผิวขรุขระและมีมีน้ำตาล

ใบ

มีลักษณะใบเดี่ยว ก้านใบสั้น สีเขียวอ่อนถึงเขียวเข้ม ผิวใบเรียบมัน ขอบใบหยักเป็นคลื่น ขนาดใบจะแตกต่างกันไปตามแต่ละสายพันธุ์  แทงออกตามกิ่งตรงกันเป็นคู่ ๆ

ดอก

ลักษณะของดอกกาแฟเป็นดอกเดี่ยวสมบูรณ์เพศ จะออกดอกเป็นกลุ่ม ๆ บนโคนใบบนของกิ่งกาแฟ ดอกให้สีขาวนวล และมีกลิ่นหอมเย็น ตัวดอกประกอบด้วยกลีบดอก 4-9 กลีบ กลีบเลี้ยง 4-5 กลีบ มีเกสร 5 อัน และรังไข่ 2 ห้อง เราจึงเห็นผลของกาแฟให้เมล็ด 2 เมล็ดนั่นเอง

ผล

ลักษณะของผลคล้างลูกหว้า ทรงรี ก้านผลสั้น ออกเป็นกระจุก ๆ ผลอ่อนจะมีสีเขียวและเมื่อเริ่มสุกจะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีเหลือง ส้ม และแดง ผลจะประกอบด้วย เปลือก ด้านในมีเนื้อกาแฟเมื่อสุกจะหวาน และเยื่อหุ้มเมล็ด ห่อหุ้มเมล็ดกาแฟอีกชั้น

เมล็ด

แต่ละผลจะให้เมล็ดกาแฟจำนวน 2 เมล็ดที่เกิดจากรังไข่ 2 ห้อง ประกบกันอยู่ มีร่องตรงกลาง เมล็ดโค้งมนแบน มีสีขาว แต่บางครั้งก็อาจเจอเป็นเมล็ดเดี่ยวที่เกิดจากการผสมพันธุ์ที่ไม่สมบูรณ์ได้เช่นกัน

สายพันธุ์ยอดนิยม

ในประเทศไทยสายพันธุ์กาแฟที่ได้รับความนิยมปลูกมาก ได้แก่ สายพันธุ์อาราบิก้า (Coffea Arabica) ซึ่งเจริญเติบโตได้ดีทางตอนเหนือของประเทศไทย และเป็นสายพันธุ์หลักที่ได้รับความนิยมจากคนทั่วโลกด้วยรสชาติที่ถูกปากมากกว่า สายพันธุ์โรบัสต้า (Coffea canephora) ที่ให้รสเข้มกว่าและยังมีปริมาณคาเฟอีกที่มากกว่าอีกด้วย โรบัสต้า นิยมปลูกกันมาในแถบภาคใต้ แต่ปัจจุบันได้นำพันธุ์มาเพาะและขยายปลูกในพื้นที่ภาคเหนือบางแล้วซึ่งให้ผลผลิตที่ดีสามารถสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรได้ในระดับหนึ่งเช่นกัน

วิธีการปลูกต้นกาแฟให้เจริญงอกงาม

โดยลักษณะทางกายภาพแล้ว ต้นกาแฟ เป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ดีในเขตหนาว ที่มีปริมาณความชื้นพอเหมาะ ซึ่งควรมีความสูงกว่าน้ำทะเลประมาณ 800 – 12,000 เมตร ด้วยความเชื่อที่ว่าเมล็ดกาแฟที่เกิดบนพื้นที่ยิ่งสูงยิ่งให้รสชาติที่ดี ทำให้เราจะเห็นการปลูกกาแฟในพื้นที่สูงได้รับความนิยมกันอย่างแพร่หลาย และหลายพื้นที่สนับสนุนให้เป็นพืชปลูกทดแทนการปลูกฝิ่นอีกด้วย แต่ทั้งนี้การดูแลรักษาต้นกาแฟหลังปลูกก็เป็นสิ่งที่จะเป็นเช่นกันเพื่อให้ได้ผลผลิตที่คุ้มค่า

วิธีการดูแลรักษา

แสง

ควรได้รับแสงที่เหมาะสมไม่มากและน้อยจนเกินไป การปลูกกาแฟใต้ร่มเงาไม้จึงควรตัดแต่งกิ่งให้โปร่งเพื่อให้แสงลอดสู่ต้นกาแฟได้

น้ำ

กาแฟที่ปลูกในพื้นที่สูง และมีสภาพอากาศหนาวเย็น และมีความชื้นสูง ไม่จำเป็นต้องดูแลน้ำมาก อาศัยน้ำฝนตามธรรมชาติก็เพียงพอสำหรับการเติบโต

ดิน

เติบโตได้ดีบนดินร่วนซุย ระบายน้ำและอากาศได้ดี

ปุ๋ย

สามารถใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยอินทรีย์รองก้นหลุมในระยะปลูกเริ่มแรก

ต้นกาแฟ ลักษณะ

คุณประโยชน์ที่ได้จากต้นกาแฟ

นอกจากจะเป็นพืชเศรษฐกิจควบคู่กับวัฒนธรรมการเดิมกาแฟของคนทั่วโลกแล้ว  ยังมีผลงานวิจัยต่าง ๆ มากมายที่รองรับสรรพคุณของต้นกาแฟ อาทิ มีฤทธิ์ช่วยกระตุ้นประสาท ทำให้ร่างกายกระปรี้กระเปร่า ลดอาการหงุดหงิด ซึมเศร้า รวมถึงอาการเครียดได้ดี นอกจากนั้น กาแฟยังช่วยลดความเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ และอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยบำรุงสุขภาพร่างกาย ต่อต้านการเกิดโรคต่าง ๆ มากมาย โดยเฉพาะโรคมะเร็ง ทำให้ประโยชน์ของกาแฟนอกจากจะใช้เป็นยาแล้ว ปัจจุบันยังนำส่วนต่าง ๆ ของกาแฟ ไม่ว่าจะเป็นดอก ใบ และเมล็ดบดละเอียดตลอดจนสารบางชนิด มาใช้ในอุตสาหกรรมความงามและอาหารเสริมอีกด้วย

ต้นกาแฟ สรรพคุณ

ราคาต่อต้นโดยประมาณ

ราคาต้นกล้ากาแฟจะขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และความสมบูรณ์แข็งแรงของต้น ราคาโดยประมาณเริ่มต้นที่ 5 – 25 บาทขึ้นไป

แหล่งอ้างอิง

: https://www.arda.or.th/kasetinfo/south/coffee/controller/index.php

อยากให้มีเนื้อหาเรื่องอะไรเพิ่มเติม หรือมีความคิดเห็นอย่างไร เชิญคอมเม้นท์ไว้ได้เลยครับ