ถ้านึกถึงต้นไม้ริมรั้วที่เลี้ยงดูง่ายและมีใบสวยงาม ต้นคริสติน่าจะเป็นตัวเลือกในอันดับต้นๆ เลยทีเดียว เพราะมีให้เลือกหลายสายพันธุ์ เติบโตในสภาพอากาศบ้านเราได้ดี และยังมีการดูแลที่ค่อนข้างเรียบง่าย จะปลูกเป็นไม้ประดับหรือปลูกไว้เก็บยอดทานก็ได้ทั้งนั้น ที่สำคัญต้นคริสติน่ายังเป็นไม้มงคลที่ควรมีติดบ้านเอาไว้อีกด้วย
ความเชื่อเกี่ยวกับไม้มงคล
นอกจากสีสันของใบอ่อนที่สวยงามจนทำให้ต้นคริสติน่าได้รับความนิยมในแง่ของไม้ประดับแล้ว ยังมีความเชื่อว่าไม้ชนิดนี้มีสรรพคุณในการเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับผู้ปลูกอีกด้วย แต่เดิมจะนิยมนำยอดอ่อนไปบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ จึงมีอีกชื่อหนึ่งที่เรียกขานกันคือ “ต้นพุทธบูชา” เชื่อว่าเป็นพันธุ์ไม้ที่มีความบริสุทธิ์ หากปลูกไว้ในเขตรั้วบ้านจะช่วยให้คนในบ้านมีจิตใจที่สงบ ลดอารมณ์ที่ขุ่นมัวระหว่างวันลงได้ และถ้าปลูกไว้ในมุมที่สามารถมองเห็นได้จากห้องทำงาน ก็จะช่วยให้เกิดสมาธิพร้อมกับสร้างงานที่มีคุณภาพดียิ่งขึ้น
ตำแหน่งที่เหมาะสมแก่การปลูกภายในบริเวณบ้าน
ด้วยลักษณะการเติบโตของต้นคริสติน่าจะมีทรงพุ่มที่พุ่งขึ้นด้านบน ขนาดพุ่มใบไม่กว้างมาก จึงเหมาะจะเป็นต้นไม้ริมรั้วเช่นเดียวกับต้นโมกและต้นสน ระบบรากก็ไม่ใหญ่และไม่ขยายออกทางด้านข้าง สามารถปลูกใกล้ชิดสิ่งปลูกสร้างต่างๆ ได้เลย แต่จะต้องเว้นพื้นที่โดยรอบเพื่อให้เข้าไปดูแลพุ่มใบได้เล็กน้อย สิ่งสำคัญคือจะต้องปลูกในตำแหน่งที่ได้รับแดดปานกลาง ควรเป็นทิศตะวันออกหรือทิศตะวันออกเฉียงเหนือของตัวบ้าน
ส่วนประกอบของต้นคริสติน่า
ลักษณะของลำต้น
ต้นคริสติน่าเป็นไม้พุ่มที่ไม่สูงมากนัก ลำต้นจึงไม่ใหญ่ ผิวนอกเรียบเกลี้ยงสีน้ำตาลอ่อน แล้วแตกเป็นกิ่งก้านสีเขียวเข้ม เมื่อส่วนของลำต้นแก่แล้วก็จะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้ม
ใบ
รูปทรงของใบเป็นแบบเรียวยาว ปลายใบเรียวแหลม เนื้อใบบาง ผิวใบเป็นมันเงา เมื่อเป็นใบอ่อนจะมีสีแดงอมส้ม แต่เมื่อแก่แล้วก็จะมีสีเขียวสด
ดอก
ดอกออกรวมกันเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ดอกตูมจะเป็นทรงกลมขนาดเล็กสีขาวนวล พอบานแล้วจะเป็นเส้นบางหลายๆ เส้น โทนสีต่างกันไปตามสายพันธุ์ กึ่งกลางเป็นสีแดงและมีฐานดอกเป็นทรงกรวย
ผล
ผลเป็นทรงกลมป้าน เนื้อฉ่ำน้ำและมีผิวนอกเกลี้ยงเกลา ลักษณะคล้ายกับผลบลูเบอร์รี่ ผิวสีดำอมน้ำเงิน ออกรวมกันเป็นช่อเล็กๆ ในช่อหนึ่งจะมีผลไม่มาก ประมาณ 5-10 ผล
สายพันธุ์ยอดนิยม
ข้อดีของต้นคริสติน่าคือมีความแข็งแรงทนทาน ไม่ต้องบำรุงรักษาอะไรมากก็สามารถเติบโตได้อย่างสมบูรณ์ โดยสายพันธุ์ที่ปลูกได้ดีในบ้านเราจะมีอยู่ประมาณ 4 สายพันธุ์ ได้แก่ สายพันธุ์คลาสสิคที่เป็นรุ่นยอดนิยม สายพันธุ์นี้เราจะเห็นได้บ่อยที่สุด จุดเด่นคือมียอดอ่อนสีส้มแดงชัดเจนตัดกับใบแก่ที่มีสีเขียวจัด สายพันธุ์พัฒนาที่ทำให้ยอดใบมีโทนสีเข้มขึ้น จากแดงอมส้มกลายเป็นแดงเข้มแบบไวน์แดง สายพันธุ์แคระคือทำให้เหมือนต้นยอดนิยมแต่มีขนาดเล็ก สุดท้ายเป็นพันธุ์ชมพู่แคระ คือผลจะเปลี่ยนจากสีดำอมน้ำเงินเป็นสีแดงลูกเล็กๆ
วิธีการปลูกต้นคริสติน่าให้เจริญงอกงาม
เราสามารถขยายพันธุ์ต้นคริสติน่าได้หลายวิธี แต่ที่นิยมกันจะเป็นการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง โดยนำเมล็ดที่แก่จัดมาแช่น้ำจนเนื้อเปื่อยยุ่ยไปทั้งหมด แต่ละผลจะได้เมล็ดมา 1-2 เมล็ด ให้นำไปเพาะในถุงเพาะที่มีดินร่วมผสมกับปุ๋ยคอกและขุยมะพร้าว รอจนกว่าจะงอกขึ้นมาและมีลำต้นแข็งแรง ค่อยนำไปลงดินปลูกในตำแหน่งที่ต้องการ หรือถ้าเป็นการปักชำก็ให้เลือกกิ่งที่ค่อนข้างสมบูรณ์และแก่จัด ตัดใบออกให้เหลือตรงยอดแค่ 2-3 ใบก็พอ เพื่อลดปริมาณการคายน้ำให้น้อยลง นำกิ่งปักแนวเฉียงลงในดินร่วน รอจนรากงอกแล้วให้แยกต้นออกมาปลูกเดี่ยวๆ วางไว้ในพื้นที่แดดรำไรจนกว่าต้นจะแข็งแรง สังเกตจากพุ่มใบเป็นหลัก เมื่อมีพุ่มใบหนาพอก็นำลงดินตามจุดที่ต้องการได้เลย
วิธีการดูแลรักษา
- แสง
ต้องการแสงปานกลาง จึงควรปลูกในบริเวณที่ได้รับแสงประมาณครึ่งวัน หรือปลูกร่วมกับต้นไม้ยืนต้นสายพันธุ์อื่น เพื่อให้ได้รับร่มเงาในบางช่วงเวลา
- น้ำ
ควรให้น้ำอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยวันละครั้ง แต่อย่าปล่อยให้น้ำท่วมขัง
- ดิน
สภาพดินที่ต้นคริสติน่าที่จะเติบโตได้ดีคือดินร่วนซุยระบายน้ำดี
- ปุ๋ย
ให้ปุ๋ยคอกบำรุงดินในช่วงเริ่มต้น และเพิ่มปุ๋ยบำรุงใบตามช่วงเวลาที่เหมาะสม อย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง
คุณประโยชน์ที่ได้จากต้นคริสติน่า
- ใบ เราสามารถทานยอดอ่อนในลักษณะของผักสด ใส่ในต้มหรือแกงจะได้รสฝาดเล็กน้อย
- ลำต้น ส่วนของเนื้อไม้สามารถใช้ต้มเพื่อทำยาแก้โรคเกี่ยวกับไต และโรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ ส่วนของเปลือกนอกก็ต้มดื่มเป็นยาแก้ไขได้
ราคาต่อต้นโดยประมาณ
ราคาของต้นคริสติน่าขึ้นอยู่กับขนาดของลำต้นและสายพันธุ์ โดยมีราคาเริ่มต้นประมาณต้นละ 100 บาท
