ชื่อภาษาอังกฤษ Caladium, Angel Wing
ชื่อวิทยาศาสตร์ Caladium Bicolor
วงศ์ ARACEAE
บอนสีอิเหนาคือไม้ใบที่ถือว่าเป็นขวัญใจของคนรักบอนสีอีกสายพันธุ์หนึ่ง มีความโดดเด่นที่ลวดลายและเฉดสีบนเนื้อใบ พันธุ์ดั้งเดิมจะมีใบเป็นสีขาวโทนสว่างผสมกับสีเขียวเข้ม หลังกลายเป็นอิเหนาแผลงก็จะเกิดความเปลี่ยนแปลงได้หลายอย่าง เช่น มีสีอื่นเป็นลายด่างเพิ่มเข้ามา ใบบอนสีต่างไปจากเดิมทั้งรูปร่างและขนาด เป็นต้น การเพาะเลี้ยงเพียงแค่สายพันธุ์เดียวจึงต่อยอดไปได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับเทคนิคต่างๆ ที่ใช้ระหว่างการเลี้ยงดู สามารถตั้งเป็นไม้ประดับภายในบ้านได้ มีคุณสมบัติช่วยฟอกอากาศในระดับหนึ่ง และยังเป็นไม้มงคลที่ช่วยเสริมความสงบสุขให้กับครอบครัวอีกด้วย
ความเชื่อเกี่ยวกับต้นบอนสีอิเหนา
ต้นบอนสีถือเป็นไม้มงคลที่ปลูกเพื่อเสริมสิริมงคลกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ในยุคก่อนบอนสีถือว่าเป็นพันธุ์ไม้ที่บ่งบอกถึงยศถาบรรดาศักดิ์ของคนในบ้านด้วย ซึ่งต้นบอนสีอิเหนาจะเป็นสายพันธุ์ที่นิยมปลูกกันค่อนข้างมาก เนื่องจากมีสีโทนขาวสว่างดูสวยแปลกตา เชื่อว่ายิ่งดูแลให้บอนสีอิเหนากัดสีจนขาวผ่องมากเท่าไร ก็ยิ่งส่งเสริมเรื่องความสงบสุขร่มเย็นภายในบ้านมากเท่านั้น ช่วยให้ญาติพี่น้องทั้งหมดรักใคร่ปรองดองกันดี ไม่มีการเอารัดเอาเปรียบและแก่งแย่งแข่งขันกันเอง เหมาะสำหรับบ้านที่อยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่ นอกจากนี้ก็ยังให้คุณในด้านเงินทองที่มาจากการทำมาค้าขายด้วย
ลักษณะของต้นบอนสีอิเหนา
- ลักษณะของลำต้น มีหัวที่ค่อนข้างกลมอยู่ใต้ดิน ผิวนอกเป็นสีน้ำตาลเข้ม ถ้าผ่าดูด้านในจะเห็นเป็นสีเหลืองนวลหรือสีขาวอมเหลือง ถัดขึ้นมาเป็นระบบรากฝอย และต่อด้วยก้านใบที่โผล่พ้นพื้นดินขึ้นมา หัวใต้ดินสามารถขยายขนาดและแตกหน่อใหม่ได้เรื่อยๆ
- ใบ ก้านใบเป็นทรงกลมที่ค่อนข้างยาว ส่วนก้านที่ยังอ่อนจะมีสีเขียวสด แต่เมื่อแก่จัดแล้วจะมีสีน้ำตาลอ่อนผสม ใบขนาดใหญ่มีรูปร่างคล้ายหัวใจ โคนใบเว้าลึก ปลายใบเรียวแหลม เนื้อใบบาง กรอบใบและเส้นแขนงจะมีสีเขียวสด พื้นที่ส่วนที่เหลือจะเป็นสีขาว ซึ่งสัดส่วนระหว่างสีขาวกับสีเขียวเปลี่ยนแปลงได้ตามการเลี้ยงดู
- ดอก เป็นดอกเดี่ยวที่ชูช่อขึ้นมากลางกอใบ มีกระเปาะทรงกลมเป็นฐานดอก ถัดขึ้นไปเป็นแท่งแกนกลางทรงเรียวยาว ปลายโค้งมน ผิวนอกขรุขระเล็กน้อยและมีสีขาวนวล ด้านนอกสุดโอบล้อมด้วยกาบเดี่ยวคล้ายกลีบบัวสีขาว กาบนั้นจะมีความสูงมากกว่าแกนกลางเล็กน้อย
สายพันธุ์ยอดนิยม
- บอนสีอิเหนาหน้าขาว เป็นพันธุ์ที่มีลวดลายบนใบเหมือนกับสายพันธุ์ดั้งเดิม แต่จะมีพื้นที่ของสีขาวมากเป็นพิเศษ บางต้นเห็นแขนงใบเป็นเส้นสีเขียวเล็กๆ เท่านั้น และสีขาวก็เป็นขาวแบบกระดาษ จึงโดดเด่นกว่าอิเหนาพันธุ์อื่นค่อนข้างมาก
- บอนสีอิเหนาบุษบา เป็นพันธุ์ที่มีสีชมพูเพิ่มเติมเช้ามาบนเนื้อใบ บ้างก็เป็นโทนขาวอมชมพู บ้างก็เป็นลายด่างชมพูขนาดเล็ก และมีเหมือนกันที่สีชมพูกลืนกินพื้นที่สีขาวจนหมด เหลือไว้เพียงรอยด่างขาวเล็กๆ เท่านั้น
วิธีการปลูก
เราสามารถขยายพันธุ์ต้นบอนสีอิเหนาได้หลายวิธี แต่วิธีที่น่าสนใจก็คือการแยกหน่อและผ่าหัวในคราวเดียวกัน เพราะรบกวนต้นแม่พันธุ์น้อยและมีเปอร์เซ็นต์การงอกสูงมาก โดยเลือกต้นแม่พันธุ์ที่มีการแตกหน่ออ่อนให้เห็นบ้างแล้ว และมีอายุมากกว่า 6 เดือนขึ้นไป เริ่มจากถอดต้นพันธุ์ออกจากกระถาง ค่อยๆ เอาดินออกเพื่อให้มองเห็นหัวและรากได้ง่ายขึ้น จัดการแยกหน่อออกจากต้นแม่อย่างเบามือ ระวังอย่าให้รากเสียหายมากนัก นำหน่ออ่อนนั้นไปเพาะลงในกระถางที่ผสมดินหมักใบก้ามปู กาบมะพร้าวสับละเอียด และแกลบดำเข้าด้วยกัน รดน้ำให้ดินพอชุ่มแล้วตั้งไว้ในร่มจนกว่าจะฟื้นตัวดี ในส่วนของการผ่าหัวเราจะทำต่อที่ต้นแม่พันธุ์ ด้วยการตัดหัวออกจากลำต้น โดยเฉือนให้ต่ำกว่าแนวราก แล้วนำต้นแม่พันธุ์กลับไปเพาะลงกระถางตามเดิม ส่วนหัวที่ได้ให้นำมาหั่นเป็นชิ้นลูกเต๋าขนาดพอเหมาะ ทุกชิ้นให้มีเปลือกนอกรวมอยู่ด้วยเสมอ นำไปล้างน้ำเอายางออกแล้วผึ่งในร่มจนกว่าจะแห้ง จากนั้นนำไปชำในทรายละเอียดหรือขุยมะพร้าวที่บรรจุในกล่องพลาสติก พรมน้ำให้มีความชื้นเล็กน้อยแล้วปิดฝากล่องทิ้งไว้ ประมาณ 3-4 สัปดาห์จะมีต้นอ่อนงอกออกมา ก็สามารถแยกไปเพาะลงดินต่อได้เลย
วิธีการดูแลรักษา
- แสง ต้องการแสงน้อย เหมาะสำหรับการปลูกในพื้นที่แดดรำไร หรือรับแสงช่วงเช้าที่ไม่ร้อนจัด
- น้ำ ต้องการความชื้นสูง สามารถรดน้ำต่อเนื่องได้ทุกวัน และหากปลูกในกระถางควรมีจานรองน้ำด้วย
- ดิน เติบโตได้ในดินเกือบทุกประเภท แต่จะงอกงามดีในดินร่วนที่ซุยที่กักเก็บความชื้นได้ดี
- ปุ๋ย ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักบำรุงดินอย่างสม่ำเสมอเดือนละครั้ง พร้อมกับเสริมปุ๋ยบำรุงใบและลำต้นบ้างเป็นครั้งคราว
คุณประโยชน์ที่ได้จากต้นบอนสีอิเหนา
ต้นบอนอิเหนาเป็นบอนสีสายพันธุ์พื้นเมืองที่มีลวดลายโดดเด่น จึงถูกใช้ประโยชน์ในลักษณะของการปลูกไว้เป็นไม้ประดับตามอาคารบ้านเรือน โดยเพาะลงกระถางขนาดกะทัดรัดที่ช่วยให้โยกย้ายได้สะดวก ข้อดีของต้นบอนอิเหนาคือตั้งตรงจุดไหนก็ได้ ถึงจะแสงน้อยมากอย่างในห้องนอนหรือห้องน้ำ ขอแค่มีระดับความชื้นที่เพียงพอก็สามารถเติบโตได้อย่างสมบูรณ์ ต้นบอนอิเหนามีคุณสมบัติช่วยฟอกอากาศได้บ้าง แต่อาจไม่ดีเท่าไม้ใบพุ่มใหญ่สายพันธุ์อื่นๆ
เทคนิคกัดสีบอนอิเหนาให้ขาวสุดใจ
เสน่ห์ของต้นบอนสีอิเหนาก็คือระดับความขาวที่อยู่บนเนื้อใบ ซึ่งถ้าต้องการให้มีพื้นที่สีขาวมากและสว่างเป็นพิเศษ คนรักต้นบอนสีส่วนใหญ่จะใช้เทคนิคการกัดสีเข้ามาช่วย หลักการก็คือทำอย่างไรก็ได้ให้ดินมีสภาพเป็นกรดอ่อนๆ วิธีแรกที่ทำแล้วได้ผลดีคือการผสมใบมะขามหรือกากกาแฟลงในดินเพาะปลูกตั้งแต่ครั้งแรกที่แยกต้นกล้า แต่ต้องระวังไม่ให้สัดส่วนความเป็นกรดสูงเกินไป เพราะอาจทำให้ต้นบอนตายได้เหมือนกัน อีกวิธีหนึ่งที่ควบคุมได้ง่ายกว่า คือการผสมน้ำสะอาดกับน้ำมะนาว น้ำมะขามเปียก หรือน้ำกาแฟอย่างใดอย่างหนึ่ง แล้วนำไปรดต้นบอนสีอาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง สามารถทำได้ต่อเนื่องจนกว่าจะได้ผลลัพธ์ของการกัดสีที่พึงพอใจ
