ชื่อสามัญ หรือชื่อภาษาอังกฤษ Arctic Snow/Milky Way/Snowflake/Sweet Indrajao/Winter Cherry Tree
ชื่อวิทยาศาสตร์ Wrightia antidysenterica R.Br.
ชื่อวงศ์ APOCYNACEAE
พุดพิชญา มีถิ่นกำเนิดในศรีลังกา นำเข้ามาเผยแพร่ในเมืองไทยโดย คุณสุปราณี คงพิชญานนท์ มีชื่อท้องถิ่นว่า Inda หมายถึง ดอกไม้สีขาวบริสุทธิ์ ดอกสีขาวเหมือนดอกพุดในบ้านเรา และในช่วงแรกๆ ยังไม่มีชื่อเรียกจึงได้นำนามสกุลของผู้ที่นำเข้ามาตั้งเป็นชื่อใหม่ ชื่อว่า “พุดพิชญา” พุดพิชญามีดอกสีขาว สะอาดตา หากมองเผิน ๆ อาจดูคล้ายกลุ่มดอกพุดทั่วไป แต่หากสังเกตดี ๆ จะพบว่ารอบเกสรจะมีระยางค์(มงกุฏ) คล้ายคลึงกับดอกโมกราชินี แต่มีขนาดดอกเล็กกว่าดอกโมกราชินี ที่เป็นเช่นนี้เพราะว่า พุดพิชญา อยู่ในสกุลเดียวกับดอกโมก (สกุลโมก Wrightia) ด้วยเหตุนี้จึงทำให้คนนิยมนำมาปลูกเป็นแนวรั้วกันอย่างกว้างขวาง และบางคนก็ปลูกในกระถางก็ให้ความสวยงามไม่แพ้กัน
ความเชื่อเกี่ยวกับพุดพิชญา
พุดพิชญาเป็นพืชในสกุลโมก เป็นหนึ่งในไม้มงคลที่เชื่อกันว่าจะทำให้ผู้ปลูก มีความเจริญมั่นคง แข็งแรงสมบูรณ์ ส่งเสริมในเรื่องของการสำเร็จ เสริมสร้างบารมี และช่วยให้ครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข นอกจากนี้พุดพิชญายังเป็นที่นิยมนำไปใช้ในพิธีทางพระพุทธศาสนาเหมือนพุดไทยอีกด้วย
ควรปลูกบริเวณใดของบ้าน
พุดพิชญา สามารถปลูกได้ทั้งในกระถาง และปลูกลงดิน เลี้ยงได้ ปรับตัวได้ในทุกสภาพแวดล้อม รับแสงแดดได้เต็มวัน สามารถปลูกกลางแจ้งได้
ลักษณะทั่วไป
- ลำต้น เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง หากโตเต็มที่ อาจสูงได้ถึง 5 เมตร ลำต้นและกิ่งก้านสีน้ำตาลแดง
- ใบ ใบเดี่ยว ออกตรงข้าม รูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบเรียบ ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีเขียวอ่อน
- ดอก ออกเป็นช่อกระจุกออกตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ช่อหนึ่งมี 5-6 ดอก กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อนปนเหลือง ดอกสีขาว โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดแคบ ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ดอกบานเต็มที่ขนาด 1.5-2.5 ซม. กลางดอกมีรยางค์เป็นแผ่น รูปแถบคล้ายขี้ผึ้ง ปลายแยกเป็นริ้ว 2-5 ริ้ว เกสรเพศผู้สีเหลือง ก้านดอกยาวประมาณ 2 ซม. ออกดอกตลอดปี
วิธีการปลูก
ปลูกเป็นไม้กระถางหรือปลูกลงดินก็ได้ เพียงแค่ขุดหลุม นำปุ๋ยคอกรองก้นหลุม แล้วนำต้นกล้าหรือต้นอ่อนลงและนำดินลงกลบ และรดน้ำ เพียงแค่นี้ก็เสร็จเรียบร้อย พุดพิชญาเลี้ยงง่าย ปรับตัวได้ในเกือบทุกสิ่งแวดล้อม ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยใบจามจุรีหมัก เพราะมีไนโตรเจนสูง ถ้าต้องการเร่งและบำรุงดอกใช้ปุ๋ยขี้ไก่ เพราะมีฟอสฟอรัสสูง ควรตัดแต่งให้แตกกิ่งเป็นทรงพุ่ม ก็จะยิ่งช่วยทำให้ออกดอกได้ดกมากยิ่งขึ้น
วิธีการขยายพันธุ์
ขยายพันธุ์โดยการ ตอนกิ่ง และการปักชำ แต่วิธีการที่นิยมมากที่สุดคือการปักชำ ซึ่งมีวิธีการคือ เลือกกิ่งกึ่งแก่กึ่งอ่อน ลักษณะของกิ่งชนิดนี้ให้สังเกตว่ามีเปลือกสีน้ำตาลปนเขียว (กิ่งอ่อนเกินไปมักจะเน่าง่าย ส่วนกิ่งแก่เกินไปก็จะออกรากยาก) ตัดกิ่งให้มีความยาวประมาณ 3 – 6 นิ้ว โดยตัดใต้ข้อ เพราะบริเวณนั้นจะมีอาหารสะสมและมีฮอร์โมนที่ช่วยกระตุ้นให้แตกตาใหม่ ตัดเฉียงประมาณ 45 องศา(เพื่อเพิ่มพื้นที่การแตกรากได้มากขึ้น) ควรตัดให้มีใบติดอยู่ ถ้าใบมีขนาดใหญ่หรือจำนวนมากเกินไป ลิดใบออกให้เหลือครึ่งหนึ่ง หรือเหลือใบที่ปลายยอดสัก 3 – 4 ใบ จากนั้นตัดใบออก หรือ ของใบ และลิดใบล่างออกให้หมด เพื่อลดการคายน้ำ ปักชำลงในวัสดุลึกประมาณ ของความยาวกิ่งวัสดุปักชำที่นิยมใช้ ได้แก่ ขี้เถ้า แกลบ (ควรแช่น้ำก่อนประมาณ 3 วัน เพื่อลดความเป็นด่างยกเว้นขี้เถ้าแกลบที่เก่าแล้ว) หากปักชำลงแก้วหรือถุงพลาสติกใสจะเห็นรากลงมาถึงก้นแก้ว หรือสังเกตว่ามีใบแตกออกมาจำนวนมาก อย่างไรก็ตามไม่ควรย้ายต้นไม้ออกมาทันที ให้ค่อยๆ เผยอที่ครอบทีละนิดเพื่อให้ต้นไม้ปรับตัว จากนั้นจึงย้ายปลูกในแปลงหรือกระถางตามต้องการ
วิธีการดูแลรักษา
พุดพิชญาเป็นไม้ที่เลี้ยงง่าย ค่อนข้างทนทานต่อสภาพอากาศ ไม่ต้องการน้ำมาก สามารถรดน้ำเดือนละครั้งได้ การให้ปุ๋ย หลักๆ ควรใส่เป็นปุ๋ยคอก หรืออาจจะมีการพ่นปุ๋ยน้ำสูตรเร่งดอกบ้าง ประมาณเดือนละครั้ง
ประโยชน์และสรรพคุณ
พุดพิชญานิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ซึ่งสามารถปลูกเป็นแนวรั้วได้ หรือปลูกไว้ในกระถางก็ได้ เมื่อพุดพิชญาออกดอกจะมีสีขาว สวยงามมาก และปลูกไว้เพื่อนำไปประกอบในพิธีทางพุทธศาสนาเหมือนกับดอกพุดชนิดอื่น ๆ นอกจากนี้พุดพิชญายังมีสรรพคุณทางสมุนไพรอีกมากมาย เช่น เปลือกต้น น้ำคั้นสกัดจากเปลือกต้นสามารถบรรเทาอาการเจ็บคอ, ผงแห้งจากเปลือกต้นใช้บรรเทารักษาอาการบวมน้ำ ใบ ใช้รักษาแผลบริเวณผิวหนัง เมล็ด มีฤทธิ์ฝาดสมานและลดไข้ สามารถบรรเทาอาการท้องเสีย และขับพยาธิไส้เดือน ใช้รักษาอาการสตรีตกเลือดหลังคลอด และยังช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี มีผลดีต่อหัวใจ ลดคลอเรสโตรอลและความดันโลหิตด้วย ปัจจุบันมีการปลูกเพื่อใช้ในการผลิตเป็นชาชงสมุนไพรอย่างแพร่หลาย และมีจำหน่ายทั่วไปในมาเลเซีย โดยเชื่อกันว่าสามารถเพิ่มสารอนุมูลอิสระ และช่วยให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ
แนวโน้มความนิยมพุดพิชญา
พุดพิชญามีประโยชน์หลัก ๆ เลยคือปลูกไว้เป็นไม้ประดับ ที่มีความหมายดี ให้ความสวยงาม หากเป็นในช่วงที่มีดอกมาก ก็จะยิ่งเพิ่มความสวยงามกับให้สถานที่ นอกจากจะปลูกเป็นไม้ประดับแล้วพุดพิชญายังถูกนำไปใช้ประโยชน์อีกมากมาย โดยเฉพาะนำไปผลิตเป็นชาชง ที่กำลังได้รับความนิยมในประเทศเพื่อนบ้านของเราอย่างมาเลเซีย ซึ่งมีความเชื่อกันว่าสามารถเพิ่มอนุมูลอิสระ ช่วยย่อย และช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานปกติ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้พุดพิชญากำลังเป็นที่ต้องการในตลาดมากขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้พุดพิชญามีราคาเริ่มต้นที่ต้นละ 20 บาท ซึ่งราคานี้ขึ้นอยู่กับขนาดของลำต้น ใบ และดอก หากยิ่งมีลำต้นที่ใหญ่ พุ่มสวย ใบใหญ่ ดอกใหญ่ ก็จะมีราคาสูงขึ้นไปอีกจนถึงต้นละ 350 บางต้นมีราคาถึงประมาณ 500 บาทเลยทีเดียว
