หลายปีที่ผ่านมาเราต้องยอมรับว่า มลภาวะทางอากาศของเมืองไทยมีมากขึ้นแถมบางเดือนยังตกโหมดหนักหนาสาหัสเลยเชียว ด้วยเหตุนี้ก็ทำให้แทบทุกบ้านต้องลงทุนควักกระเป๋าจ่ายให้กับอุปกรณ์ที่ช่วยเรื่องฟอกอากาศ เราจึงเห็นว่า น่าจะพอมีตัวช่วยซึ่งสามารถบรรเทาบวกฟอกอากาศและหาได้ไม่ยากบ้าง แล้วจากที่ได้เสาะหากับศึกษาก็พบ หมากเหลือง คือต้นพืชอันมีสรรพคุณดังกล่าวและอื่นๆ หลายอย่างรวมถึงมีสาระน่ารู้มากนัก…ไปดูด้วยกันนะว่าเป็นอย่างไร
หมากเหลือง เป็นพรรณไม้ที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบหมู่เกาะมาดากัสการ์ โดยปัจจุบันสามารถพบได้เกือบจะทั่วโลก เฉพาะอย่างยิ่งในประเทศแถบร้อนชื้นรวมถึงประเทศไทยด้วย ทั้งนี้จะมี
ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า ‘Dypsis lutescens (H.Wendl.) Beentje & J.Dransf.’
ชื่อสามัญ เรียก ‘Madagascar palm, Yellow palm, Golden cane palm และ Butterfly palm’ และถูกจัดอยู่ในวงศ์ ‘ARECACEAE’
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์หมากเหลือง
ต้น จัดอยู่ในประเภทปาล์มแตกกอ มีลำต้นเป็นลักษณะเพรา ตั้งตรง ทรงกลม และจะแตกหน่อกอใหม่รอบๆ ต้นเดิม เมื่อมีการเจริญเติบโตเต็มที่ความสูงของต้นจะอยู่ราวๆ 8 เมตร ส่วนลำต้นก็จะมีขนาด 4-8 เซนติเมตร และลักษณะเด่นชัดของลำต้นจะเป็นข้อหรือเป็นวง แต่ผิวมีความเรียบ โคนเป็นสีเหลืองอมส้มหรือสีเขียวปนเหลือง แล้วส่วนปลายจะมีสีขาวนวลๆ ปกคลุม
ใบ มีลักษณะเป็นใบประกอบแบบขนนก โดยจะมีกาบใบสีเหลืองปนส้มหุ้มลำต้นและเรียงเยื้องๆ กันไปตามความสูง ทางใบเป็นสีเขียวอ่อนหรือสีเขียวอมเหลือง มีความยาวประมาณ 1.5-2 เมตร และบนทางใบจะมีใบย่อยเรียงเยื้องสลับกัน ซึ่งใบย่อยจะเรียวยาว โคนใบสอบเป็นรูปลิ่ม ปลายใบมีความเรียวแหลมคล้ายกับใบของมะพร้าว ขนาดของใบกว้าง 1-2 เซนติเมตร ความยาว 40-60 เซนติเมตร ตัวแผ่นใบกับขอบใบจะเรียบและมีสีเขียวปนเหลือง
ดอก จะออกเป็นช่อดังเช่นช่อของดอกปาล์มอื่นๆ ก้านช่อมีความยาวราวๆ 600-100 เซนติเมตร ส่วนปลายของช่อจะแตกแขนงเป็นช่อย่อย แล้วบนช่อแขนงจะมีดอกย่อยสีขาวอยู่เป็นจำนวนมาก ลักษณะของดอกหมากชนิดนี้จะเป็นดอกไม่สมบูรณ์เพศ มีการแยกเพศอยู่คนละต้นกัน
ผล การออกผลจะติดผลเป็นช่อและมีลักษณะเป็นรูปกลมรี ขนาดผลประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ขณะยังดิบผลจะเป็นสีเขียว แล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลืองปนส้มเมื่อผลสุกและหากสุกจัดก็เปลี่ยนเป็นสีม่วงอมดำซึ่งข้างในผลจะมีเมล็ดจำนวน 1 เมล็ด
การขยายพันธุ์ของหมากเหลือง
สามารถทำได้ 2 วิธี ได้แก่ วิธีการปลูกด้วยเมล็ด และ วิธีการแยกหน่อ ตามปกติแล้วพรรณไม้ชนิดนี้เป็นต้นพืชที่ดูแลง่าย ชอบดินร่วนและทนต่อสภาพอากาศที่แห้งแล้งได้ค่อนข้างดี การปลูกจึงสามารถปลูกได้ทั้งในที่ร่มและกลางแจ้ง แต่โดยธรรมชาติจะชอบพื้นที่ที่มีแสงรำไร ด้วยเหตุนี้จึงได้รับความนิยมเป็นต้นพืชที่ปลูกลงกระถาง เพื่อสามารถจัดวางในอาคารหรือเคลื่อนย้ายไปยังสถานที่ต่างๆ ได้
สำหรับ วิธีปลูกด้วยเมล็ด จะปลูกด้วยวิธีดังนี้ คือ ให้นำผลที่แก่จัดหรือผลแห้งบนต้นพักไว้ 1-2 เดือน เพื่อให้เมล็ดพักตัว ก่อนจะนำทั้งผลลงเพาะในแปลงเพาะ แล้วรอจนเมล็ดเริ่มงอก และทำการดูแลจนต้นมีความสูงประมาณ 3-5 เซนติเมตร จากนั้นให้ย้ายลงกระถางหรือแปลงปลูก
ส่วน วิธีการแยกหน่อ ก็ทำได้ไม่ยาก โดยให้เลือกหน่อที่มีความสูงไม่น้อยกว่า 30 เซนติเมตร จากนั้นก็แยกหน่อลงเพาะที่แปลงเพาะ แล้วเมื่อต้นงอกก็ให้ขุดกับตัดแยกและให้รากติดไปด้วย เพื่อนำไปเพาะในกระถางหรือแปลงปลูกต่อไป
เรื่องการให้น้ำ หากปลูกในกระถาง ควรรดน้ำพอชุ่มทุกๆ 3 วัน แต่ถ้าปลูกลงแปลง ก็ควรจะรดน้ำทุกๆ 5-7 วัน แล้วให้ทำการใส่ปุ๋ย 2 ครั้ง ต่อ ปี โดยเน้นใส่ปุ๋ยคอกและเสริมด้วยปุ๋ยเคมี สูตร 16-8-8 ในปริมาณ 1 หยิบมือ ต่อ ต้น
ประโยชน์ของหมากเหลือง
มีสรรพคุณทางยาหลายอย่างเลย เป็นต้นว่า
ผลอ่อน ช่วยเรื่องเจริญอาหาร, ขับเสมหะ, แก้อาการวิงเวียนศีรษะ, แก้อาการคลื่นเหียนอาเจียน, บรรเทาอาการไอ และเป็นยาถ่ายพยาธิ
ผลดิบ ช่วยแก้อาการท้องเสีย, แก้ปวดแน่นท้อง, เป็นยาถ่ายพยาธิ และขับปัสสาวะ
เนื้อผล ช่วยขับลมกับขับปัสสาวะ, แก้อาการท้องอืด และแก้โรคบิดหรือท้องเสีย
ผลอ่อนและเนื้อผลแก่ นำไปบด เพื่อทารักษาแผล, ช่วยสมานแผลให้หายเร็วยิ่งขึ้น และใช้ทารักษาโรคผิวหนัง เช่น กลากเกลื้อน เป็นต้น
ยิ่งไปกว่านั้น เนื่องด้วย หมากเหลือง มีลักษณะทรงพุ่มสวยงาม ทางใบมีความยาวและโค้งย้อยลงดินแถมสีของใบก็เป็นสีเหลืองปนเขียวจึงเหมาะจะเป็นไม้ประดับ โดยสามารถนำไปใช้ในการปรับภูมิทัศน์และจัดตกแต่งสวน ไม่ว่าจะสไตล์การจัดสวนแบบไทย การจัดสวนแบบโมเดิร์น การจัดสวนแบบมินิมอล การจัดสวนแบบทรอปิคอล หรืออื่นๆ ก็ล้วนปรับให้เข้ากันได้ไม่ยาก อีกประการที่ใครๆ จะต้องชื่นชอบก็คือ หมากเหลือง เป็นพรรรณไม้ที่ช่วยฟอกอากาศและเพิ่มความสดชื่นได้ดียิ่งนัก แล้วยังเป็นไม้มงคลช่วยเรื่องทำให้ผู้คนให้ความเคารพนับถือรวมไปถึงช่วยส่งผลให้สมาชิกภายในบ้านมีจิตใจดีและอ่อนน้อมถ่อมตนด้วย
เห็นหรือยังว่า ตามที่กล่าวเกริ่นไปข้างต้นนั้น คุณประโยชน์ของพรรณไม้ชนิดนี้มีล้นเหลือจริงๆ หากสนใจชื่นชอบหรือต้องการจะได้รับสิ่งดีดีต่างๆ ก็สามารถไปจัดหาได้ตามตลาดต้นไม้ทั่วทุกที่นะคะ
