เดหลีใบกล้วย ชื่ออังกฤษ : Peace lily, Fragrant spathiphyllum, Spatheflower, White Flag, White Sails
เดหลีใบกล้วย ชื่อวิทยาศาสตร์ : Spathiphyllum cannifolium (Dryand.) Schott.
ชื่อเรียกอื่น ๆ : เดหลี, เจ็ดทิวา, หน้าวัวไทย, กวักมงคล ฯลฯ
วงศ์ : Araceae
ต้นเดหลีใบกล้วย ไม้ดอกไม้ประดับยอดนิยมที่สามารถฟอกอากาศได้ เดหลีใบกล้วยเเตกต่างกับเดหลีทั่วไปตรงที่มีใบขนาดใหญ่ พร้อมดอกสีขาวสวยงาม โดยมีถิ่นกำเนิดที่ประเทศในแถบทวีปอเมริกาใต้ อาทิ โคลอมเบีย และเวเนซูเอลา ซึ่งมีมากกว่า 40 ชนิดด้วยกัน นอกจากเป็นไม้ประดับยอดนิยมของใครหลายคนแล้ว เดหลีใบกล้วยจัดเป็นหนึ่งในไม้มงคลที่มีความเชื่อว่าจะช่วยส่งเสริมให้ผู้ปลูกมีอายุมั่นขวัญยืน และจะนำโชคลาภมาให้ด้วย
ความเชื่อเกี่ยวกับต้นเดหลีใบกล้วย
สำหรับความเชื่อเกี่ยวกับต้นเดหลีใบกล้วย มีความเชื่อว่าหากใครปลูกต้นเดหลีใบกล้วยไว้ภายในบ้านจะช่วยส่งเสริมให้ผู้ปลูกมีอายุมั่นขวัญยืน เป็นตัวช่วยเสริมในเรื่องทรัพย์ และจะนำโชคลาภมาให้ คิดจะทำสิ่งใดก็ล้วนเป็นเงินเป็นทองไหลกลับคืนมาหาผู้ปลูก
ควรปลูกบริเวณใดของบ้าน
เดหลีใบกล้วยเป็นไม้ที่ชอบดินร่วน มีความชื้นสูง และชอบแสงแดดรำไร ดังนั้นหากจะปลูกไว้ในบริเวณบ้านควรเลือกพื้นที่ที่มีความชื้นสูง แต่ไม่แฉะหรือมีน้ำขัง เหมาะแก่การปลูกไว้ภายในบ้านเรือน หรือปลูกประดับสวนไว้ใต้ร่มไม้ที่แสงแดดสามารถส่องถึงแบบรำไร อุณหภูมิที่เหมาะสมอยู่ที่ประมาณ 18-25 องศาเซลเซียส ทั้งนี้สามารถปลูกใส่กระถางหรือปลูกลงดินก็ได้เช่นกัน
ลักษณะของต้นเดหลีใบกล้วย
- ลำต้น เดหลีใบกล้วยเป็นไม้ล้มลุกที่มีอายุนานหลายปี มีลำต้นแยกออกเป็น 2 ส่วน คือ ลำต้นส่วนที่อยู่ใต้ดินที่เป็นหัวและไหล และส่วนลำต้นที่อยู่เหนือดินที่แตกหน่อจากไหลขึ้นมา ซึ่งลำต้นที่อยู่เหนือดินนั้นจะแตกหน่อออกบริเวณด้านข้างทำให้เป็นกอจนแลดูเป็นไม้ทรงพุ่มขนาดเล็ก โดยลำต้นมีความสูงประมาณ 40-70 เซนติเมตร เมื่อกรีดบริเวณลำต้นจะมีน้ำยางใสออกมา
- ใบ ใบของเดหลีใบกล้วยเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันจากลำต้น ก้านใบมีสีเขียวเข้ม มีความยาว 30-40 เซนติเมตร ใบมีลักษณะเป็นรูปรี แผ่นใบเรียบและเป็นมัน มีสีเขียวเข้ม ซึ่งแผ่นใบสองด้านของเส้นกลางใบมักจะมีขนาดไม่เท่ากัน โคนใบสอบแคบ ปลายใบเรียวแหลม โค้งลงดิน ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย ขนาดของใบมีความกว้าง 15-25 เซนติเมตร ยาว 25-50 เซนติเมตร มีเส้นกลางใบเป็นร่องสีเขียวเข้มชัดเจน
- ดอก เดหลีใบกล้วยจะออกดอกเป็นช่อแบบช่อเชิงลด แทงออกจากยอดของลำต้น มีความยาวประมาณ 20-30 เซนติเมตร ปลายก้านดอกประกอบด้วยใบประดับสีขาวนวลจำนวน 1 ใบ โดยมีลักษณะคล้ายรูปหัวใจ โคนใบกว้างเว้าตรงกลาง ปลายใบแหลม มีความกว้างประมาณ 8-12 เซนติเมตร ยาว 15-20 เซนติเมตร ถัดมาจะเป็นช่อดอกที่มีลักษณะเป็นแท่งทรงกระบอก ประกอบด้วยดอกย่อยที่ไม่มีก้านดอก ซึ่งมีขนาดเล็กจำนวนมาก คล้ายกับไข่แมงดานา โดยดอกย่อยแต่ละดอกจะมีสีเหลืองอ่อน เมื่อดอกบานจะส่งกลิ่นหอมอ่อน ๆ นาน 8-10 วัน แต่จะส่งกลิ่นหอมแรงในช่วงเช้า เดหลีใบกล้วยสามารถออกดอกได้ตลอดทั้งปี โดยจะออกดอกมากในช่วงฤดูฝน ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-กันยายน
- ผล เดหลีใบกล้วยเป็นไม้ที่ขยายพันธุ์ตามธรรมชาติด้วยการแตกหน่อ จึงไม่ค่อยติดผลและเห็นผลได้น้อยมาก
สายพันธุ์
เดหลีใบกล้วยด่าง (Variegated Spathiphyllum cannifolium)
มีลำต้นเป็น 2 ส่วน คือ ลำต้นส่วนที่อยู่ใต้ดินที่เป็นหัวและไหล และส่วนลำต้นที่อยู่เหนือดินที่แตกหน่อจากไหลขึ้นมา ลำต้นสูงได้ 40-70 เซนติเมตร ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันจากลำต้น ก้านใบมีสีเขียวเข้ม มีความยาว 30-40 เซนติเมตร ใบมีลักษณะเป็นรูปรี แผ่นใบเรียบและเป็นมัน มีลักษณะด่างขาวไปจนถึงเหลือง โคนใบสอบแคบ ปลายใบเรียวแหลม ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย ดอกมีลักษณะเหมือนเดหลีใบกล้วยพันธุ์ธรรมดา ซึ่งถือเป็นสายพันธุ์ที่หาได้ยาก
วิธีการปลูกเดหลีใบกล้วย
คนส่วนใหญ่จะนิยมปลูกต้นเดหลีใบกล้วยด้วยการแยกหน่อหรือต้นอ่อนเป็นหลัก เนื่องจากดอกติดเมล็ดได้ค่อนข้างน้อยมาก สำหรับการปักชำนั้นจะไม่ค่อยนิยมกันนัก เพราะจะต้องตัดต้นมาปักชำเท่านั้น เนื่องจากลำต้นไม่แตกกิ่ง แต่วิธีนี้จะใช้ในกรณีที่ต้องถอนหรือตัดต้นทิ้งจากแปลง เพื่อให้ต้นเกิดรากและเติบโตใหม่ ทั้งนี้สามารถเลือกได้ว่าจะปลูกใส่ในกระถางหรือปลูกลงแปลงจัดสวนบริเวณใต้ร่มไม้หรือมีแสงส่องถึงแบบรำไร
วิธีการดูแล
- แสง เดหลีใบกล้วยเป็นไม้ดอกไม้ประดับที่ชอบแสงแดดรำไร หากปลูกใส่กระถางควรตั้งไว้ในบริเวณที่มีแสงแดดรำไร หรือปลูกไว้ใต้ร่มไม้ที่มีแสงแดดรำไรส่องถึงก็ได้เช่นกัน แต่ไม่ควรให้โดนแสงแดดโดยตรงตลอดวัน เพราะเดหลีใบกล้วยไม่ชอบอากาศร้อน
- น้ำ สำหรับการให้น้ำ ควรรดน้ำเป็นประจำทุกวัน อย่างน้อย 2 วัน/ครั้ง แต่ควรรดน้ำในปริมาณที่พอดี อยู่ในระดับปานกลาง เพียงรดน้ำพอให้หน้าดินชุ่มก็ถือว่าเพียงพอแล้ว
- ดิน เดหลีใบกล้วยเป็นไม้ที่ชอบดินร่วนซุย ดังนั้นควรใช้ดินหรือวัสดุปลูกที่มีความโปร่ง หากใช้ดินในการปลูกควรเป็นดินร่วน หรือนำดินร่วนมาผสมกับปุ๋ยคอกหรือวัสดุอินทรีย์อื่น ๆ หากปลูกในกระถางควรใช้ดินและกระถางที่สามารถระบายน้ำได้ดี ไม่ควรปล่อยให้วัสดุปลูกมีความแฉะหรือมีน้ำท่วมขัง เพราะจะส่งผลให้รากเน่าได้
- ปุ๋ย หากจะใส่ปุ๋ยให้กับต้นเดหลีใบกล้วย ควรเน้นใส่ปุ๋ยคอกเป็นหลัก โดยให้ปุ๋ย 2-3 เดือน/ครั้ง โดยแต่ละครั้งให้ 1-2 กำมือ หรืออาจให้ร่วมกับปุ๋ยสูตร 15-15-15 ด้วยการละลายน้ำในปริมาณ 1 หยิบมือ ในทุก ๆ ปีละ 2 ครั้ง
ประโยชน์
- เดหลีใบกล้วยเป็นไม้ที่คนนิยมปลูกเป็นไม้ประดับต้น และประดับดอก เนื่องจากเป็นไม้ที่มีใบเขียวสวย ในขณะเดียวกันก็มีดอกที่สวยงามและออกดอกได้ตลอดทั้งปีด้วย
- เดหลีใบกล้วยถูกจัดเป็นไม้มงคลที่มีความเชื่อว่าจะทำให้ผู้ปลูกมีอายุมั่นขวัญยืน ช่วยปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย และจะนำโชคลาภมาให้
- เดหลีใบกล้วยจัดเป็นต้นไม้ชนิดหนึ่งในจำนวน 31 ชนิด ที่องค์การนาซาค้นพบว่าเป็นต้นไม้ที่สามารถฟอกอากาศได้อย่างดีเยี่ยม โดยเฉพาะคุณสมบัติในการขจัดมลภาวะจากสารเคมีที่มีพิษอยู่ในอากาศ ซึ่งต้นไม้ต่างชนิดจะดูดสารพิษต่างกัน สำหรับเดหลีใบกล้วยจะสามารถดูดสารพิษจำพวกแอลกอฮอล์ อาซีโตน ไตรคลอไร เอทิลีน เบนซิน และฟอร์มัลดีไฮด์ได้ดีอีกด้วย
- เดหลีใบกล้วยเป็นไม้ที่มีใบขนาดใหญ่ สีเขียวเข้ม จัดเป็นไม้ที่สามารถช่วยดูดซับสารพิษได้ดี จึงนิยมปลูกในกระถางและตั้งไว้ในอาคารบ้านเรือนเพื่อดูดซับมลพิษในอากาศ ซึ่งต้นเดหลีใบกล้วยสามารถปรับตัวและเติบโตได้ดีในบริเวณที่มีแสงน้อยหรือแสงรำไร และสามารถดูดสารพิษด้วยกรรมวิธีการคายน้ำ โดยจะทำการดูดก๊าซพิษที่อยู่รอบ ๆ ลงสู่ดินและจุลินทรีย์ที่อยู่รอบ ๆ รากจะเป็นตัวเปลี่ยนให้สารพิษเหล่านั้นกลายเป็นอาหารของพืชนั่นเอง
- ดอกของเดหลีใบกล้วยมีกลิ่นหอม สามารถนำต้นเดหลีใบกล้วยที่ออกดอกมาวางไว้ในบ้านเรือนหรือห้องรับแขก จะช่วยในการปรับกลิ่นอากาศ ซึ่งสามารถให้กลิ่นหอมได้นาน 8-10 วัน โดยเฉพาะในช่วงเช้าประมาณ 07.00-10.00 น. จะได้กลิ่นหอมแรงเป็นพิเศษ
- ดอกเดหลีใบกล้วยมีกลิ่นหอมซึ่งเป็นสารล่อแมลงวันผลไม้ได้ สามารถใช้ดอกเดหลีใบกล้วยในการล่อแมลงวันผลไม้ให้มารวมกันเพื่อกำจัดได้ หรืออาจนำไปปลูกในสวนผลไม้เพื่อให้เป็นแหล่งล่อแมลงวันผลไม้ให้ออกห่างจากผลไม้ได้ โดยเฉพาะในช่วงการเก็บเกี่ยวผลผลิต ซึ่งดอกเดหลีใบกล้วยจำนวน 3-4 ดอก จะสามารถล่อแมลงวันผลไม้ได้เทียบเท่ากับสารเมธิลยูจินอล 0.5 ซีซี
ราคาต่อต้นโดยประมาณ
สำหรับราคาต่อต้นของเดหลีใบกล้วยนั้นจะขึ้นอยู่กับขนาดของต้นและกระถาง โดยทั่วไปแล้ว ต้นเดหลีใบกล้วยปลูกในกระถางขนาด 8 นิ้ว ราคา 40 บาท และกระถางขนาด 11 นิ้ว ราคา 80-100 บาท
