เฟิร์น นับว่าเป็นพันธุ์ไม้ประดับ ไม้มงคล อีกชนิดหนึ่งที่คนไทยนิยมนำมาปลูกกันอย่างแพร่หลาย เพรานอกจากจะให้ความสวยงามแล้ว ยังดูแลง่ายและราคาไม่แพงอีกด้วย และเผื่อใครที่อยากจะหาต้นเฟิร์นสวย ๆ ไปปลูกกันบ้างแล้วละก็ อย่าพลาดมองหา เฟิร์นข้าหลวง หรือเฟิร์นข้าหลวงหลังลาย ที่ให้ทั้งความสวยงามสบายตาแถมยังเป็นไม้มงคลความหมายดี ๆ อีกด้วย และบทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับต้นเฟิร์นพันธุ์นี้กันให้มากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นด้านความเป็นสิริมงคลตามความเชื่อของคนไทย ลักษณะสายพันธุ์ วิธีปลูก การดูแลรักษา และแม้กระทั่งประโยชน์หรือสรรพคุณอื่น ๆ ที่บอกได้เลยว่า เฟิร์นข้าหลวง มีให้ครบครันจริง ๆ
ทำความรู้จักเฟิร์นข้าหลวง ไม้มงคลกับความเชื่อของคนไทย
เฟิร์นข้าหลวง เป็นพืชตระกูล ASPLENIACEAE มีถิ่นกำเนิดอยู่ทั่วไปในเขตเอเชียและออสเตรเลีย ที่มีอากาศร้อนและอบอุ่น จัดเป็นเฟิร์นประเภทอิงอาศัยต้นไม้หรือหินผาในลักษณะต้นกาฝาก ตามหลักความเชื่อของคนไทย เฟิร์นข้าหลวง หรือ เฟิร์นข้าหลวงหลังลาย เป็นไม้มงคลอีกชนิดหนึ่งที่คนไทยนิยมนำมาปลูกไว้ในบ้าน สำนักงาน หรือคอนโด โดยเชื่อว่าเฟิร์นชนิดนี้ช่วยเสริมสร้างเกียรติยศ ความภูมิฐาน และเป็นตัวแทนของความซื่อสัตย์ ยุติธรรม คนสมัยก่อนใช้ต้นไม้ชนิดนี้สอนลูกสอนหลานในครัวเรือน เป็นการย้ำเตือนว่าแม้ตัวจะเป็นถึงข้าหลวงก็มีสิทธิถูกลงโทษหลังลายได้หากทำผิด นับว่าเป็นกุศโลบายในการเตือนสติผู้คนให้อยู่ในร่องรอยแห่งคุณงามความดี
พื้นที่น้อยอยากปลูกเฟิร์นข้าหลวงทำอย่างไร
จากความเชื่อดังกล่าวข้างต้น เฟิร์นข้าหลวงนับว่าเป็นไม้มงคลที่ควรคู่กับสวนสวย ๆ แน่นอนเพราะนอกจากความหมายดี ๆ ที่แอบแฝงอยู่ในต้นเฟิร์นแล้ว ยังช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้กับสวนได้อย่างสมบูรณ์ ด้วยลักษณะของลำต้นที่ประกอบด้วย ใบเฟิร์นวงรียาวสีเขียวอ่อนไปจนถึงเขียวแก่ ขอบใบเป็นหยักคล้ายคลื่นน้ำ วางเรียงซ้อนกันเป็นพุ่มสวย โดยส่วนใบอ่อนที่เพิ่งงอกออกมาจะมีลักษณะเปราะบางหักง่าย แต่เมื่อโตเต็มที่แล้วตัวใบจะมีความเหนียว แข็งแรงและไม่เหี่ยวง่าย และด้วยเหตุที่ว่าเฟิร์นชนิดนี้ชอบอากาศร้อนและอบอุ่น ทำให้สามารถปลูกและดูแลได้ไม่ยากสำหรับเมืองไทยที่เป็นอากาศร้อนชื้นอยู่แล้ว
แต่ด้วยการที่เฟิร์นชนิดนี้ขยายพันธ์ด้วยการสร้างสปอร์ ดังนั้นการปลูกภายในตัวอาคาร หรือบ้าน อาจไม่เหมาะเท่าที่ควรเนื่องจากละอองจากสปอร์อาจตกหล่นภายในตัวบ้านหรือพื้นที่ต่าง ๆ ได้ ดังนั้น พื้นที่ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับปลูกเฟิร์นข้าหลวงมักนิยมปลูกในสวนหรือพื้นที่นอกตัวอาคารที่รับแสงรำไร หรือปลูกในพื้นที่ที่มีความชื้น อาทิ บ่อปลา สระบัว ใต้ต้นไม้ใหญ่ เป็นต้น แต่หากว่าพื้นที่จำกัดจริง ๆ และอยากปลูกไม้ประดับชนิดนี้ ก็สามารถนำต้นเฟิร์นลงกระถางวางไว้โซนระเบียงหรือชานบ้าน ตลอดจนแขวนกระถางเฟิร์นข้าหลวงไว้ตามระเบียงหน้าต่างก็ได้เช่นกัน แต่ก็ควรดูแลรดน้ำไม่ให้ขาดนั่นเอง
ชนิดของเฟิร์นข้าหลวง มีกี่ชนิด สายพันธุ์ไหนเหมาะสำหรับปลูกในบ้านเราที่สุด
แน่นอนว่าเมืองไทยของเรามีภูมิอากาศเหมาะสำหรับปลูกเฟิร์นข้างหลวงเป็นอย่างมาก ทำให้เฟิร์นปลูกและเจริญเติบโตง่าย ไม่ต้องดูแลเยอะ เพียงแค่เลือกปลูกในพื้นที่รับแสงแดดร่ำไร และรดน้ำให้ชุ่มอยู่เสมอก็ทำให้ต้นเฟิร์นสวยงามแล้ว แต่จะเลือกสายพันธุ์ไหนอันนี้คงแล้วแต่ความชอบของแต่ละบุคคลไป ซึ่งความจริงแล้วเฟิร์นข้าหลวงชนิดนี้มีถึง 38 สายพันธ์ให้เลือก อาทิ เฟิร์นข้าหลวงหลังลาย เฟิร์นข้าหลวงคอบบร้า, เฟิร์นข้าหลวงญี่ปุ่น, เฟิร์นข้าหลวงแคระ, เฟิร์นข้าหลวงจักรพรรดิ เป็นต้น ซึ่งแต่ละสายพันธุ์นั้นจะมีรูปร่างและลักษณะแตกต่างกันออกไปเล็กน้อยถือว่าไม่มากนักแบบกระโดดไปเลยและการดูแลก็ไม่แตกต่างกันเท่าไหร่นัก ที่สำคัญทั้ง 38 สายพันธุ์สามารถปลูกในเมืองไทยได้
วิธีปลูก อยากปลูกเฟิร์นข้าหลวงต้องทำอย่างไร และดูแลยังไง
หลังจากเลือกสายพันธุ์ที่ตรงจริตของเราได้แล้ว คราวนี้มาลองเรียนรู้วิธีปลูกต้นเฟิร์นข้าหลวงกันสักหน่อยเพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้กับบ้านกัน และวิธีปลูกก็ไม่ยากเลยเพราะเราทำความรู้จักแล้วว่าพืชชนิดนี้ ชอบความชื้น ไม่ชอบแดดแรง ๆ ดังนั้น เพียงแค่ปลูกไว้ในที่ที่มีแสงแดดร่ำไร ๆ และดูแลรถน้ำให้ชุ่มอยู่เสมอ ๆ เพียงเท่านั้นต้นเฟิร์นข้าหลวงก็พร้อมเติบโตเป็นพุ่มไม้ประดับที่เขียวสวยแล้วนั่นเอง
สำหรับวิธีการดูแลเฟิร์นข้าหลวง นอกจากเรื่องแสงแดดร่ำไรแล้ว ดินที่ใช้ปลูกควรเป็นดินร่วนผสมทรายหยาบในอัตราส่วน 1:1 ในพื้นที่ที่ไม่มีความชื้นมากนักควรปลูกในกระถางดินเผาเพราะสามารถอุ้มน้ำได้ดีกว่า การให้น้ำในช่วยทีมีอากาศร้อนอาจให้น้ำอย่างน้อยวันละครั้ง แต่ช่วงที่อากาศชื้นสูงเว้นระยะการให้น้ำ 2-3 วัน/ครั้ง เพื่อป้องกันรากเน่าได้ ส่วนปุ๋ยก็ใช้ปุ๋ยตามร้านไม้ประดับทั่วไป ซึ่งจำเป็นต้องใส่บ่อยอาจเป็นเดือนละครั้งได้เช่นกัน ส่วนการดูแลใบเฟิร์น หากปลูกในอาคารอาจช่วยเช็ดใบเป็นบางครั้งเพื่อขจัดคราบฝุ่นและหกพบว่ามีอาการใบเน่าก็สามารถตัดออกไปได้เลยเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อไปยังส่วนต่าง ๆ นั่นเอง
ทำไมต้องเลือกปลูกเฟิร์นข้าหลวง
นอกจากความสวยงามและเพิ่มพื้นที่สีเขียวของเฟิร์นชนิดนี้แล้ว เฟิร์นชนิดนี้ยังมีคุณประโยชน์ในการช่วยฟอกอากาศ รวมไปถึงฝุ่นจากภายนอกแถมยังช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นภายในบ้านให้เย็นสบายอีกด้วย ดังนั้นเราจะเห็นว่าคนไทยนิยมปลูกไม้ชนิดนี้แขวนไว้ริมระเบียงบ้านเพื่อช่วยฟอกอากาศและทำให้อากาศเย็นขึ้น อีกทั้งตามตำรับแพทย์แผนไทยเฟิร์นข้าหลวงหลังลายยังให้สรรพคุณทางยา โดยนำต้นที่มีรสขมมาใช้ประโยชน์เพื่อขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะเป็นเลือด แก้บิดมูกเลือด อีกด้วย
ราคาของต้นเฟิร์นข้าหลวง
สำหรับราคาของต้นเฟิร์นข้าหลวงนั้น มีทั้งขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ่ โดยเริ่มตั้งแต่กระถางละ 25 – 300 บาท แต่อย่างไรก็ตามยังมีตัวแปรสำหรับราคาอยู่เช่นกัน อาทิ ความสวยงามของต้น ลักษณะของใบ สี ตลอดจนการเรียงกันเป็นชั้นที่สมบูรณ์ ซึ่งจะทำให้ราคาเฟิร์นต้นนั้นสูงขึ้นไปอีกเช่นกัน
