ไทรทอง ไม้รั้วไม้ประธานมงคล ปลูกทิศไหน แล้วต้องปลูกยังไง

ไทรทอง (Lofty Fig) นับว่าเป็นพันธุ์ไม้ยืนต้นที่อยู่ในขนาดเล็กถึงกลาง สามารถปลูกเพื่อเป็นไม้รั้ว ไม้พุ้มเตี้ยเพื่อล้อมไม้ใหญ่ หรือสามารถปลูกเป็นไม้ประธานก็ได้ เมื่อโตเต็มสีจะมีรากอากาศย้อนลงมาเป็นเหมือนไทรเขียวทั่วไป แต่จุดเด่นของไทรทองก็คือ สีของใบที่เป็นเขียวอมเหลืองจนบางที ก็เป็นสีเหลืองทอง สวยไปทั้งต้น วันนี้ Kaset today จึงมีข้อมูลดี ๆ ที่พอที่จะเป็นข้อมูลการปลูก และ การดูแล ที่คุณสามารถเอาไปปรับใช้ได้แน่นอน

ไทรทอง เป็นอีกหนึ่งไม้มงคลที่เหมาะกับทุกบ้านเป็นอย่างมากเลย เพราะเป็นต้นไม้ที่ตัดแต่งทรงง่าย เติบโตดี ทนต่อทุกสภาพอากาศ และที่สำคัญ ไม่ค่อยมีปัญหาเกี่ยวกับ โรคพืช หรือ แมลงศัตรูพืช ปลูกลงดินก็ดี หรือจะปลูกในกระถางแล้วว่างในบ้าน หรือ นอกบ้านก็ดีเช่นกัน เพราะไทรนั้นขึ้นชื่อว่า เป็นไม้ฟอกอากาศชั้นดีเลย

และนอกจากนนี้ Kaset today ยังมีข้อมูลอื่น ๆ ที่น่าสนใจไม่เพียงแต่เป็นข้อมูลด้านลักษณะทางกายภาพ แต่ยังมีข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับประโยชน์ของไทรทอง และไอเดียการปลูกต้นไทรทองให้สวยอีกด้วย ถ้าพร้อมแล้วเราก็ไปทำความรู้จักกับต้นไทรทองกันเลย

ข้อมูลทั่วไปของไทรทอง

ชื่อภาษาไทย : ไทรทอง

ชื่ออื่น ๆ : กร่าง (ภาคกลาง), ไทรทอง (นครศรีธรรมราช), ลุง (เชียงใหม่, ลำปาง), ฮ่างขาว ฮ่างหลวง ฮ่างเฮือก (เชียงราย), ไฮคำ (เพชรบูรณ์)

ชื่อภาษาอังกฤษ : Lofty Fig

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ficus altissima Blume

ชื่อวงศ์ : Moraceae (วงศ์ขนุน)

ชื่อสกุล : Ficus

ความเชื่อ

ต้นไม้ตระกูลไทรทุกชนิด เป็นไม้ที่คนไทยนิยมปลูกมาตั้งแต่สมัยโบราณ และเราก็มักจะเห็นบ่อยในบริเวณวัดที่มีต้นไทรต้นใหญ่ ซึ่งคนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดปลูกต้นไทรไว้ประจำบ้านจะทำให้เกิดความร่มเย็น เพราะคนโบราณได้กล่าวว่า ร่มโพธิ์ ร่มไทร ช่วยทำให้เกิดความร่มเย็นเป็นสุขนอกจากนี้ยังช่วยคุ้มครองป้องกันภัยอันตรายทั้งปวงเพราะบางคนเชื่อว่าต้นไทรเป็นต้นไม้ที่ศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งมีเทพารักษ์อาศัยอยู่คอยคุ้มครองพิทักษ์ปวงชนให้มีความอยู่เย็นเป็นสุข

และไทรทองก็ยังช่วยในด้านของเงินทอง ความมั่งคงทางการเงิน ยิ่งบ้านไหนปลูกต้นไทร และมีใบดก เงินทองก็จะไหลมาเทมา ในกรณีที่ปลูกเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ และมีรากอากาศห้อยย้อยลงมา ก็จะทำให้ชีวิตของคุณและคนในบ้านมีแต่ความสุข

ตำแหน่งมงคลที่ควรปลูกในบ้าน

เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อาศัย เราแนะนำให้ควรปลูกต้นไทรไว้ทางทิศตะวันต กผู้ปลูกควรปลูกในวันอังคารเพราะ โบราณเชื่อว่าการปลูกไม้เพื่อเอาประโยชน์ทางใบให้ปลูกในวันอังคาร และควรให้เจ้าบ้านเป็นคนปลูก จะหญิงหรือชายก็ได้

ลักษณะของไทรทอง

• ลำต้น

จัดอยู่ในจำพวกไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบ ซึ่งมีขนาดเล็กไปจนถึงขนาดกลาง ความสูงประมาณ 5-10 เมตร ลักษณะเป็นพุ่มทรงกลมขนาดราวๆ 4-6 เมตร   โดยเปลือกของต้นจะมีสีน้ำตาลอ่อนและเรียบเป็นร่องตื้น แล้วมีรากอากาศรัดพันต้น

• ใบ

จะเป็นประเภทใบเดี่ยวที่ออกเรียงแนวเวียนสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ มีความกว้าง 2.5-4 เซนติเมตร ความยาว 5-7 เซนติเมตร ส่วนปลายจะเป็นติ่งแหลมสั้น ส่วนโคนออกสอบๆ เรียวๆ ส่วนขอบใบจะเรียบ ตัวแผ่นใบมีเขียวอมเหลือง ลักษณะหนาปนเหนียวและเรียบมัน ก้านใบจะยาว 0.5-1 เซนติเมตร ขณะที่ใบอ่อนหากได้รับแสงแดดอย่างเต็มที่จะทำให้ใบมีสีเหลืองทอง ถ้าใบแก่หรือได้รับแสงแดดน้อยใบจะเปลี่ยนเป็นสีเขียวเข้มขึ้น

• ดอก

มีสีเขียวปนเหลือง ออกในลักษณะเป็นช่อ มีฐานรองดอกที่แผ่ขยายเป็นกระเปาะและมีรูเปิด ตัวดอกจะมีขนาดเล็กเป็นประเภทแยกเพศภายในกระเปาะ เส้นผ่าศูนย์กลางของช่อดอกมีขนาดประมาณ 0.3-0.5 เซนติเมตร และตรงช่อดอกจะไม่มีก้าน

• ผล

เป็นลักษณะผลสดเหมือนผลมะเดื่อ ซึ่งเป็นรูปทรงกลมแป้นๆ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางราว 1-1.2 เซนติเมตร ผลจะออกแบบเดี่ยวหรืออาจจะคู่ตรงที่ซอกใบใกล้ๆ กับส่วนปลายกิ่ง ที่ส่วนผลจะไม่มีก้าน แต่ที่ขั้วของผลจะมีกาบขนาดเล็กรองรับจำนวน 3 กาบ ผลจะมีสีนวลๆ และมีจุดสีครีมทั้งผล เมื่อผลสุกจะออกสีชมพูหรือชมพูปนม่วง ตรงด้านบนของผลมีวงแหวนและเป็นรอยบุ๋ม ส่วนของเมล็ดจะเป็นรูปทรงกลมและมีสีดำ ระยะเวลาของการออกดอกและติดผลจะตลอดทั้งปี

ถิ่นกำเนิด

จากการค้นคว้าทำให้เรารู้ว่าต้นไทรทอง หรือ ต้นไม้ตระกูลไทรทั้งหลาย เป็นพรรณไม้ที่มาจากต่างประเทศมีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศจีนและประเทศฟิลิปปินส์

การขยายพันธุ์

การขยายพันธุ์ ของ ต้นไทรทอง สามารถทำได้หลายวิธี ไม่ว่าจะการปักชำ การตอน การใช้เมล็ด แต่วิธีที่ได้รับความนิยมและให้ผลดี ได้แก่ การตอน และ การปักชำ

การปลูกและการดูแล

การปลูก

• แสงแดด

เป็นต้นไม้ที่ต้องการแสงแดดอ่อนไปจนถึงแสงแดดจัด สามารถปลูกกลางแจ้งได้

• น้ำ

การให้น้ำก็ควรรดน้ำ 3-5 ครั้ง ต่อ สัปดาห์

• ดิน

สามารถปลูกได้ดีในดินร่วนปนทราย หรือ ถ้ามีดินถมก็สามารถปลูกได้แต่ก็ควรใส่สารปรับสภาพดิน และปูนขาว เพื่อเพิ่มช่องอากาศภายในดิน ความชื้นปานกลาง

• ปุ๋ย

ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก อัตรา 0.5: 2 กิโลกรัม/ต้น ควรใส่ปีละ 4-5 ครั้ง เพราะจะช่วยการการเจริญเติบโตของใบ เพราะในปุ๋ยขี้วัวมี N เยอะ หรือจะมีการฉีดพ้นอาหารทางใบก็ได้

การดูแล

• โรคพืช

ไม่ค่อยเป็นปัญหา เพราะต้นไทรทองมักไม่ค่อยมีโรคพืช

• แมลงศัตรูพืช

เพลี้ยแป้ง (Mealy bugs)  ซึ่งตัวเพลี้ยจะชอบกัดแทะใบ การป้องกันและกำจัดศัตรู ก็ต้องทำความสะอาดแปลงปลูกหรือกระถางบ่อยๆ “แล้วใช้ยาไดอาซินนอน” ในอัตราส่วนตามคำแนะนำที่ระบุตามฉลาก เพื่อกำจัดศัตรู

ไอเดียการปลูกไทรทองในบ้าน

• วิธีที่ 1 การปลูกในแปลงปลูก

การปลูกในแปลงปลูก วิธีนี้เป็นวิธีที่ใช้สำหรับการประดับภายในบริเวณบ้านและสวน ขนาดของหลุมปลูกจะเป็น 30x30x30 เซนติเมตร การปลูกวิธีนี้จะใช้อัตราส่วน 1 : 2 คือ ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก 1 ส่วน ดินร่วนผสมดินปลูก 2 ส่วน

• วิธีที่ 2 การปลูกในกระถาง

การปลูกในกระถาง เป็นการปลูกที่สามารถนำไปประดับตกแต่งได้ทั้งภายในและภายนอกอาคารบ้านเรือน ข้อแนะนำ ควรจะใช้กระถางที่มีลักษณะทรงสูงขนาด 12-18 นิ้ว การปลูกวิธีนี้จะใช้อัตราส่วน 1 : 1 : 1 คือ ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก 1 ส่วน แกลบผุ 1 ส่วน และ ดินร่วนผสมดินปลูก 1 ส่วน (หมายเหตุ : ระยะเวลาเปลี่ยนกระถาง ควรจะเปลี่ยน 1-2 ปี ต่อ ครั้ง หรือตามความเหมาะสมของทรงพุ่ม ซึ่งถ้าพุ่มโตขึ้นก็ควรจะเปลี่ยนกระถางและดินปลูกใหม่)

ไทรทองประโยชน์มากมาย

สำหรับประโยชน์ของต้นไทรมีหลากหลายมาก สามารถใช้ได้ทั้ง เนื้อไม้ ราก เปลือยไม้ และต้น

• เนื้อไม้

เราเอามาทำพวกเครื่องเรือน หรือ ของตกแต่งบ้าน เพราะมีเนื้อไม้ที่สวย และง่ายต่อการทำของประดับ

• ราก

รากของต้นไทรทอง มีความพิเศษคือ มีความเหนียวและแข็งแรง สามารถเอาไปทำเชือกมัดของได้ และ ตัวรากนั้นก็สามารถฟอกอากาศได้ จึงนิยมเอาไปปลูกใน สปา หรือ โรงแรม เพื่อเน้นบรรยากาศที่ผ่อนคลาย และเป็นธรรมชาติ

• เปลือกไม้

เราสามารถเอาเปลือกไม้มาทำกระดาษได้ เพราะ เปลือยไม้ชั้นในของต้นไทรมีใยมาก มีโครงสร้างเหมาะสมต่อการทำกระดาษ คลายกับต้นธูปฤษีที่สามารถเอามาทำกระดาษได้เช่นกัน

• ต้น

ต้นไทรสามารถเป็นแหล่งเพาะเลี้ยงตัว “ครั่ง” คือแมลงจำพวกเพลี้ยหลายชนิดที่อยู่ในวงศ์ Kerridae อาทิ Laccifer lacca ถือว่าเป็นแมลงที่เป็นศัตรูต่อพืชตามธรรมชาติ ที่จะใช้งวงปากเจาะเพื่อดูดน้ำเลี้ยงของต้นไม้ ประเภทไม้เนื้อแข็ง แต่ว่ากลับเป็นแมลงที่มีประโยชน์ต่อมนุษย์เป็นอย่างมากนับจากอดีตจนถึงปัจจุบัน

ซึ่งในปัจจุบันธุรกิจการเลี้ยงครั่งกำลังจะเป็นที่นิยมมากขึ้น ดังนั้นการปลูกต้นไทร เพื่อต่อยอดธุรกิจก็เป็นไอเดียที่ดีเลยทีเดียว

แหล่งอ้างอิง 

ต้นไม้ในโรงเรียนวชิรธรรมสาธิต
สำนักงานพิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (องค์การมหาชน)