ไทรใบสักหรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อไทรใบซอ, ไทรใบยอ ซึ่งเป็นพืชในตระกูล Ficus (ไทร) เป็นพืชเขตร้อนโดยมีถิ่นกำเนิดจากทางตะวันตกของทวีปแอฟริกา ปลูกได้ดีในพื้นที่ที่มีสภาพอากาศอบอุ่นและร้อนชื้น มีจุดเด่นตรงที่ฟอร์มใบที่มีลักษณะหยักพริ้วสวยงาม เป็นใบที่มีขนาดใหญ่ ลำต้นสูง ไทรใบสักขึ้นชื่อว่าเป็นต้นไม้ที่รักแสงแดดและสามารถอยู่ในแสงแดดรำไรได้ดี ไม่ต้องการน้ำที่ชุ่มมากเกินไป และต้นไทรใบสักนั้นยังมีคุณสมบัติพิเศษอีกด้วย โดยต้นไทรใบสักจะเป็นพืชที่สามารถดูดสารพิษและฟอกอากาศให้สะอาดขึ้นได้ จึงทำให้ต้นไทรใบสักถูกนิยมนำไปจัดวางในห้องนอน ห้องนั่งเล่นที่อยู่ริมระเบียง หรือแม้แต่ห้องทำงาน ซึ่งบริเวณที่อยู่ติดกับหน้าต่างที่แสงแดดส่องถึงจะเป็นมุมวางต้นไม้ที่ดี นอกจากนี้คนไทยยังมีความเชื่ออีกด้วยว่าต้นไทรใบสักเป็นไม้มงคลและนิยมปลูกไว้ในบ้านกัน โดยต้นไทรใบสักนั้นมีความหมายคือความอดทน ความเมตตา และความรัก เมื่อปลูกแล้วจะช่วยเสริมความเป็นสิริมงคลให้แก่บ้านของผู้อยู่อาศัยนั่นเอง
ความเชื่อเกี่ยวกับไม้มงคล
คนไทยตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบันก็ยังมีความเชื่อว่าการปลูกไม้มงคลไว้ในบ้านจะช่วยเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับบ้านและผู้อยู่อาศัย ซึ่งจะช่วยให้โชคให้ลาภ ทำให้บ้านที่อยู่อาศัยนั้นมีความสงบสุขและมีแต่สิ่งดี ๆ เข้ามา โดยต้นไม้มงคลของไทยนั้นมีหลากหลายชนิดและส่วนใหญ่ก็นิยมปลูกไว้เป็นไม้ประดับด้วย และหนึ่งในนั้นก็คือต้นไทรใบสักที่กำลังได้รับความนิยมอยู่มากในปัจจุบัน ถือว่าเป็นต้นไม้มงคลอีกหนึ่งชนิดที่นิยมปลูกไว้ภายในบ้าน นอกจากนี้ยังเป็นต้นไม้ที่เกี่ยวกับเมตตามหานิยม ช่วยเสริมฮวงจุ้ย อีกทั้งยังช่วยให้มีการค้าขายดีขึ้นอีกด้วย ถ้าปลูกไว้ในบ้านก็จะช่วยผลักดันสิ่งดี ๆ เข้ามาให้ผู้อาศัย
ควรปลูกไทรใบสักไว้ตรงบริเวณใดของบ้าน
ต้นไทรใบสักนั้นสามารถปลูกในดินหรือจะปลูกในกระถางก็ได้ และสามารถวางได้ทุกจุดทุกมุม แต่ต้องเป็นที่ที่ให้แสงแดดอย่างเพียงพอ โดยต้องได้รับแสงแดดประมาณ 3-5 ชั่วโมงต่อวันถึงจะเพียงพอ อาจจะปลูกไว้ในกระถางแล้ววางไว้ในห้องนั่งเล่น ห้องนอน หรือห้องทำงานก็ได้ แต่ต้องเป็นที่ที่ทำให้ต้นไม้ได้รับแสงแดดด้วย นอกจากนี้ต้นไทรใบสักจะช่วยฟอกอากาศและดูดสารพิษในพื้นที่บริเวณที่เราตั้งไว้ด้วย ดังนั้นจึงควรวางต้นไว้ให้อยู่ในจุดที่เราใช้งานในพื้นที่บริเวณนั้นบ่อย ๆ
ส่วนประกอบของต้นไทรใบสัก
ลักษณะของลำต้น
ลำต้นของต้นไทรใบสักนั้นจะสามารถสูงได้ถึง 12 เมตร ซึ่งเป็นลำต้นตั้งสูงตรง โอบล้อมด้วยใบที่มีขนาดใหญ่มีลักษณะทรงหยักพริ้วสีเขียวสวยงาม เปลือกต้นจะเป็นสีน้ำตาลปนเทา มองเผิน ๆ จะมีความรู้สึกเหมือนต้นไม้ประดิษฐ์
ใบ
ใบของต้นไทรใบสักจะเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับ มีลักษณะเป็นรูปรีกว้างถึงรูปกลม โคนใบจะดูเหมือนรูปหัวใจ ส่วนปลายใบนั้นจะมีติ่งหนามสั้น ๆ ขอบใบเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อย มีแผ่นใบสีเขียวเข้มและหนาเป็นมัน จะสังเกตเห็นเส้นกลางใบและเส้นใบย่อยได้อย่างชัดเจน มีหูใบหุ้มยอด
สายพันธุ์ของต้นไทรใบสัก
ไทรใบสักแคระ (Ficus Lyrata Bambino)
เป็นต้นไทรที่สามารถปลูกไว้ในบ้านได้เช่นกัน เป็นไม้ที่ช่วยฟอกอากาศและชอบแสงแดดรำไร และพันธุ์นี้ก็นิยมปลูกเป็นไม้มงคลเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้แก่บ้านของผู้อยู่อาศัยด้วย โดยไทรใบสักแคระจะมีรูปร่างกะทัดรัดตั้งตรงและจะแตกแขนงใบเล็กและหนากว่าเล็กน้อยเมื่อเทียบกับพันธุ์ธรรมดา แต่ยังคงมีรูปทรงที่เป็นใบซอที่น่าทึ่งสวยงามเช่นกัน และมีเส้นขนที่ค่อนข้างจะเบากว่าพันธุ์ปกติ นอกจากนี้ยังเป็นพืชใบในอุดมคติของใครหลาย ๆ คนอีกด้วย ใบเขียวที่อุดมสมบูรณ์จะช่วยกรองอากาศของมลพิษได้ดี
ไทรใบสักด่าง (Ficus Lyrata Variegated)
พันธุ์นี้จะมีรูปทรงที่คลาสสิกและมีความแปลกใหม่เป็นพิเศษ ด้วยความที่ใบของไทรใบสักด่างนั้นไม่ได้มีแค่สีเดียว จึงทำให้ดูแปลกตาและดึงดูดความสนใจของใครหลาย ๆ คน ซึ่งพันธุ์นี้ก็เป็นพันธุ์ที่หาซื้อได้ยากกว่าพันธุ์อื่น ๆ ขอบใบนั้นจะเป็นสีครีมขาว และภายในกรอบจะเป็นสีเขียว มีลักษณะเป็นใบด่างเหมือนกับชื่อที่ตั้งมาและเป็นพันธุ์ที่ชอบแดดเช่นเดียวกันพันธุ์อื่น ๆ
วิธีการปลูก
- เมื่อซื้อต้นไทรใบสักมาแล้วควรนำไปวางในบริเวณที่เราจะปลูกไว้ดูก่อนประมาณ 1 สัปดาห์ เพื่อดูว่าต้นไทรใบสักที่เราซื้อมานั้นจะทนกับสภาพอากาศนั้นได้ไหม
- หากจะปลูกลงดินก็ควรขุดหลุมให้กว้างกว่าตุ้มต้นไม้ที่จะปลูก ขุดกว้างเท่าไรก็ยิ่งดี เพื่อที่จะใส่ดินผสมเพิ่มธาตุอาหารลงไป และใส่กาบมะพร้าวสับลงไปด้วยเพื่อช่วยในการระบายน้ำ
- หากจะปลูกไว้ในกระถางแนะนำให้เพิ่มกาบมะพร้าวสับให้มากขึ้น เพราะมันจะช่วยเก็บความชื้นไว้ในกระถาง และก่อนที่จะนำกาบมะพร้าวสับมาใช้ในการปลูกนั้นควรจะนำไปแช่น้ำประมาณ 12 ชั่วโมงก่อน เพื่อคลายความเป็นด่างและจะช่วยเก็บความชื้นได้ดีขึ้นด้วย
- ถ้าปลูกลงดินให้ใส่ปุ๋ยคอกที่แห้งสนิทหรือปุ๋ยวิทยาศาสตร์ สูตร 16-16-16 เพื่อเพิ่มธาตุอาหารให้กับดิน
- ถ้าปลูกในกระถางควรให้ปุ๋ยละลายช้าจะดีที่สุด ส่วนเรื่องของการรับแสงและน้ำนั้นให้สังเกตความผิดปกติของใบเป็นหลัก อาจจะไม่มีสูตรอะไรตายตัว เพราะต้นไทรใบสักเป็นพืชที่ต้องใช้เวลาในการทำความรู้จักอยู่ประมาณหนึ่ง ดังนั้นควรจะปรับขยับวางตำแหน่งไปเรื่อย ๆ จนกว่าต้นจะมีสุขภาพดีมีใบเขียวก็ถือว่ารอด
วิธีการดูแล
แสงแดด
ต้นไทรใบสักจะชอบแสงรำไร หากโดนแดดแรง ๆ โดยตรงเป็นเวลานานนั้นจะทำให้ใบไหม้เป็นจุดสีน้ำตาลได้ ดังนั้นต้องแน่ใจว่าบริเวณที่วางต้นไว้นั้นมีปริมาณแสงแดดที่เพียงพออย่างต่ำวันละ 3-5 ชั่วโมง หากแสงน้อยเกินไปจะทำให้ใบหลุดร่วงได้ นอกจากนี้ถ้าใบโน้มเอียงไปในทิศทางที่มีแสงจะทำให้ลำต้นเอียงไม่ตั้งตรง ดังนั้นควรจะหมุนต้นไม้ให้ได้รับแสงแดดทุกด้าน หากต้นไม้ที่ปลูกไว้ในกระถางไม่หนักมากก็ให้ยกกระถางวางไว้ในสวนที่อยู่ในตำแหน่งที่มีความร่มรื่น ซึ่งอากาศที่บริสุทธิ์และแสงแดดที่ถูกกรองจากร่มไม้จะส่งผลให้ใบนั้นเจริญเติบโตได้อย่างสวยงาม
น้ำ
ต้นไทรใบสักจะชอบน้ำชุ่มแต่ก็ไม่แฉะจนเกินไป จึงควรระวังอย่าให้น้ำมากเกินไป และห้ามให้มีน้ำขังในจานรองกระถางด้วย เพราะจะทำให้รากนั้นเป็นเชื้อราและเน่าได้ โดยความถี่ของการรดน้ำนั้นจะขึ้นอยู่กับปริมาณของแสงที่ได้รับ วิธีสังเกตง่าย ๆ คือปล่อยให้กระถางแห้งจนกว่าจะเห็นว่าใบด้านบนนั้นเริ่มเหี่ยวเล็กน้อย หรือลองจับดินที่ใช้ปลูกลึกลงไป 2 นิ้ว ดูว่าแห้งอยู่ไหม ถ้าเกิดว่าแห้งก็ค่อยรดน้ำ อาจจะรดน้ำประมาณสัปดาห์ละ 2 ครั้ง ครั้งละ 1 แก้ว โดยพิจารณาตามขนาดของกระถางที่เราใช้ปลูก
ดิน
สำหรับดินนั้นก็ไม่ค่อยมีอะไรมาก เพียงแค่ต้องเน้นให้ดินโปร่งไม่มีน้ำขังก็พอแล้ว เมื่อซื้อมาเป็นกระถาง ดินที่มากับต้นก็อาจจะเหมาะกับการใช้ปลูกอยู่แล้ว แต่เมื่อนำมาตั้งในบ้านแล้วควรรอให้มีการปรับตัวให้เข้ากับสภาพอากาศก่อน แล้วจึงค่อยเปลี่ยนดินทีหลัง และถ้าหากจะเปลี่ยนออกจากกระถางเดิมนั้นต้องเติมดินให้เต็มด้วยดินที่ผสมมูลไส้เดือนและกาบมะพร้าวสับด้วย และควรจะมีถังผสมดินไว้ผสมด้วยก่อนลงไปเติม แนะนำให้ผสมในสัดส่วนดิน 70% กาบมะพร้าวสับ 30% ถึงจะเหมาะสมกับต้นไทรใบสัก โดยไม่ต้องกดดินแรงและแน่นมากจนเกินไปเพราะอาจจะทำให้ระบายน้ำได้ลำบาก และควรจะพรวนดินบ้างเพื่อให้น้ำไหลผ่านได้เป็นอย่างดี
ปุ๋ย
ให้ใช้ปุ๋ยที่ละลายช้าสัปดาห์ละครั้ง เพื่อให้ปุ๋ยได้ปล่อยธาตุอาหารพืชออกมาอย่างช้า ๆ จะทำให้ต้นไม้ได้รับธาตุอาหารอย่างสม่ำเสมอ และจะทำให้พืชมีความอุดมสมบูรณ์ที่ดีขึ้น อีกทั้งยังช่วยลดปัญหาการดูดความชื้นของปุ๋ยอีกด้วย
ประโยชน์ของต้นไทรใบสัก
- ต้นไทรใบสักช่วยในเรื่องของการดูดสารพิษและฟอกอากาศให้สะอาดขึ้นอีกด้วย ทำให้บริเวณที่เราปลูกต้นไทรใบสักเอาไว้นั้นมีอากาศที่บริสุทธิ์ ทำให้สดชื่นมากขึ้น
- ต้นไทรใบสักสามารถปลูกเป็นไม้ประดับให้ดูสวยงามได้ เพราะต้นไทรใบสักนั้นเมื่อมองเผิน ๆ จะเหมือนกับต้นไม้ประดิษฐ์ โดยสามารถปลูกไว้เพื่อประดับให้บ้านดูสวยงามมากยิ่งขึ้น
- ต้นไทรใบสักเป็นหนึ่งในไม้มงคลที่ใครหลายคนนิยมปลูกไว้ในบ้าน เพราะมีความเชื่อว่าถ้าปลูกไว้ภายในบริเวณบ้านจะช่วยเสริมความเป็นสิริมงคล และยังช่วยเสริมฮวงจุ้ยให้กับบ้านได้อีกด้วย
ราคาต่อต้นโดยประมาณ
ราคาของต้นไทรใบสักนั้นจะขึ้นอยู่ที่ขนาดของต้นและพันธุ์นั้น ๆ ซึ่งจะมีหลายขนาดให้เลือกซื้อ โดยจะมีราคาตั้งแต่หลักร้อยไปจนถึงหลักหมื่น ถ้าเป็นต้นเล็กที่มีความสูงประมาณ 8 เซนติเมตร – 1 เมตร จะมีราคาประมาณ 150-200 บาท และถ้าหากฟอร์มใบสวย ๆ ขนาด 2″ ที่มีความสูงประมาณ 3 เมตร ถึงขนาด 8 ก็จะมีราคาประมาณ 1,000-1,200 บาท
แหล่งอ้างอิง :
https://data.addrun.org/plant/archives/681-ficus-lyrata-warb