ลิ้นมังกร ไม้ประดับตกแต่งได้ทั้งภายในและภายนอก ช่วยดูดซับสารพิษในอากาศ

ลิ้นมังกร

ลิ้นมังกร เชื่อว่าคนไทยหลายคนอาจจะคุ้นเคยกับต้นไม้ชนิดนี้ หรือบางคนอาจเคยพบเห็นบ่อยครั้ง แต่ไม่รู้ว่าแท้จริงแล้วชื่อของมันคืออะไร โดยวันนี้เราจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับ ต้นลิ้นมังกร กันให้มากขึ้น เนื่องจากเป็นพืชที่ขึ้นชื่อว่าเป็นไม้ประดับใช้สำหรับตกแต่งทั้งภายในและภายนอก ที่สำคัญยังเป็นสมุนไพรมีสรรพคุณทางยาที่น่าสนใจ รวมถึงความเชื่อของคนไทยเกี่ยวกับการปลูกต้นลิ้นมังกรด้วย

ข้อมูลทั่วไปของต้นลิ้นมังกร

• ต้นลิ้นมังกร มีชื่อเรียกทางวิทยาศาสตร์ว่า “Sansevieria spp.”
• ชื่อสามัญของต้นลิ้นมังกร คือ “Dracaenaceaen”
• ต้นลิ้นมังกร จัดอยู่ในวงศ์ของ  “Snake plant หรือ Mother-in-laws Tongue”

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นลิ้นมังกร

ต้น

ลำต้นของลิ้นมังกรนั้น ที่สามารถพบเห็นเหนือดินจะเป็นลำต้นเทียม หรือเรียกว่าใบลิ้นมังกร ส่วนลำต้นที่แท้จริงจะเป็นเหง้าอยู่ใต้ดิน บางชนิดมีลำต้นหรือเหง้าเป็นแท่งกลมสามารถแตกแขนงออกได้เป็นหลายแง่ง บางชนิดมีลำต้นเป็นหัวกลมซึ่งหัวหรือเหง้าจะแทงใบออกเป็นใบเดียวชูขึ้นเหนือดิน อย่างไรก็ตามต้นลิ้นมังกรเป็นพืชที่จัดอยู่ในกลุ่มของกล้วยไม้ รวมถึงใช้เรียกพืชบางชนิดที่อาจจัดอยู่ในกลุ่มของกระบองเพชร ในขณะที่ต้นลิ้นมังกรบางชนิดถูกเรียกว่าว่านลิ้นมังกร โดยส่วนใหญ่แล้วลำต้นจะตั้งตรงมีลักษณะเป็นกอ สูงประมาณ 15-70 เซนติเมตร โดยหัวหรือรากเหง้าจะอยู่ในดิน ส่วนใบจะโผล่ออกมาพ้นดินหลายๆ ใบ

ใบ

ใบของต้นลิ้นมังกรมีลักษณะใบแบนกว้างหรือเป็นแท่งกลมยาว ใบค่อนข้างแข็งและหนาเป็นมัน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ ใบมีความโค้งงอเล็กน้อยหรือเป็นเกลียว โดยมีความกว้างของใบประมาณ 4-7 เซนติเมตร และสูงประมาณ 30-60 เซนติเมตร ซึ่งบางสายพันธุ์อาจมีใบหน้าที่กว้างกว่านี้ ส่วนสีของใบคือ สีเหลืองและสีขาวเป็นเส้นตามแนวใบ ในขณะที่บางสายพันธุ์มีใบสีเขียวอมเหลือง หรือเขียวด่าง และสีฟ้า เช่นเดียวกันลวดลายของใบก็มีความแตกต่างกันออกไป ต้นลิ้นมังกรมีใบที่สวยงามและเป็นเอกลักษณ์ในแต่ละสายพันธุ์

ดอก

สำหรับดอกของต้นลิ้นมังกรนั้น จะมีสีขาวหรือสีเขียว ดอกมีกลิ่นหอม โดยดอกมี 5 กลีบ กลีบดอกเล็กประมาณ 1.5 เซนติเมตร ออกดอกเรียงตามแนวชั้นของก้านดอก ต้นลิ้นมังกรจะออกดอกในช่วงเดือนนมีนาคมถึงพฤษภาคม ของทุกปี ดอกของต้นลิ้นมังกร จำแนกออกเป็น 3 ลักษณั คือ

• capitate raceme : ดอกเป็นพุ่มเดี่ยว ยื่นสูงที่บริเวณปลายก้านดอก
• panicle raceme : ดอกเรียงเป็นแนวตามการแตกกิ่งที่แผ่ออกไปของก้านดอก
• spike-like raceme : ลักษณะการออกดอก คือ ดอกจะเรียงเป็นแนวตามชั้นของก้านดอก ซึ่งจะขนานกับใบ

ในส่วนประวัติความเป็นมาของต้นลิ้นมังกร เดิมมีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบเมดิเตอร์เรเนียน สำหรับในประเทศไทยของเรานั้นมีการปลูกต้นลิ้นมังกรมายาวนาน โดยเฉพาะบริเวณภาคเหนือของประเทศไทย

ประโยชน์และสรรพคุณของต้นลิ้นมังกร

ต้นลิ้นมังกรจัดเป็นไม้ประดับที่ใช้สำหรับตกแต่งได้ทั้งภายในและภายนอก ที่สำคัญต้นลิ้นมังกรยังมีคุณสมบัติในการช่วยฟอกอากาศในบริเวณรอบๆ ให้มีคุณภาพดีขึ้นหรือช่วยดูดซับสารพิษที่อยู่ในอากาศ โดยเฉพาะไอระเหยประเภท ฟอร์มาลดีไฮด์ โทลูอีน คลอโรฟอร์ม เบนซิน  ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์และสารพิษอื่นๆ ที่อาจมาจากสีทาบ้าน กลิ่นเฟอร์นิเจอร์หรือ แม้แต่เครื่องถ่ายเอกสาร นอกจากต้นลิ้นมังกรจะมีคุณสมบัติในการดูดซับมลภาวะในอากาศแล้วยังมีสรรพคุณทางยาอีกด้วย ซึ่งขึ้นชื่อว่าเป็นยาสมุนไพร โดยใบของลิ้นมังกรจะมีรสขม มีสรรพคุณแก้อาการเจ็บคอ แก้โรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ บำรุงปอด และหากนำใบมาขยี้ผสมกับน้ำนำไปพอกบริเวณแผลจะสามารถช่วยลดอาการอักเสบให้ทุเลาลงได้

ต้นลิ้นมังกรกับความเชื่อของคนไทย

คนไทยในสมัยโบราณมีความเชื่อว่า หากบ้านใดปลูกต้นลิ้นมังกรไว้ประจำบ้านจะช่วยป้องกันภัยอันตรายต่างๆ จากสิ่งแวดล้อมที่อยู่ภายนอกได้ ซึ่งในบางครั้งต้นแก้วมังกรถูกเรียกว่า “หอกพระอินทร์” เนื่องจากลักษณะของใบที่มีความแหลมใช้กับหอก ซึ่งหอกพระอินทร์เป็นอาวุธชนิดหนึ่งที่พระอินทร์ใช้ในการต่อสู้เพื่อป้องกันศัตรูภายจากภายนอก ทำให้หลายคนเชื่อว่าต้นลิ้นมังกรเป็นต้นไม้ที่มีความศักดิ์สิทธิ์ นอกากนั้นบางคนยังเชื่อว่าการปลูกต้นลิ้นมังกรไว้บริเวณรอบบ้านจะช่วยป้องกันไม่ให้สัตว์เลื้อยคลานที่เป็นอันตรายเข้ามาในภายในบริเวณตัวบ้าน เนื่องจากต้นลิ้นมังกรเป็นไม้ประดับที่มีใบเดี่ยวขึ้นอย่างหนาแน่น บางสายพันธุ์มีขอบใบที่เรียบ ซึ่งเป็นลักษณะที่สัตว์เลื้อยคลานประเภทรังเกียจนั่นเอง

การปลูกต้นลิ้นมังกร

โดยส่วนใหญ่แล้วพันธุ์ที่ใช้ในการปลูกจะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ 

1. Outdoor snapdragon เป็นพันธุ์ที่สามารถทนต่อสภาพอากาศหนาวได้ดี แต่ไม่เหมาะสมกับประเทศไทยของเรา เนื่องจากประเทศไทยของเรามีอากาศที่ร้อนอบอ้าว และมีช่วงฤดูหนาวที่สั้น อาจส่งผลทำให้ต้นลิ้นมังกรเกิดการเหี่ยวเฉาหรือแห้งตายไม่เจริญเติบโตในที่สุด

2. Greenhouse snapdragon สายพันธุ์นี้สามารถออกดอกได้ตลอดทั้งปี ในประเทศสหรัฐอเมริกาจะมีการจัดกลุ่มตามฤดูกาลต่างๆ เพื่อที่จะสามารถปลูกต้นลิ้นมังกรให้ออกดอกได้ตลอดทั้งปีน และสำหรับในประเทศไทยของเรานั้น ควรเลือกสายพันธุ์ที่ต้องการแสงแดดและอากาศไม่เย็นมาก ได้แก่ 

-Panama ดอกสีขาว

-Tennessee ดอกสีแดง

-Potomac Yellow ดอกสีเหลือง

-Winchester ดอกสีชมพูอ่อน

วิธีการปลูกและการดูแลต้นลิ้นมังกร

• ดินที่ใช้ในการปลูกต้นลิ้นมังกร มีลักษณะคล้ายกันกับการปลูกดอกไม้ชนิดอื่น คือ จะต้องเป็นดินที่ร่วนซุย และมีอินทรีย์วัตถุพอเพียงเพื่อสร้างความชุ่มชื้น
• สถานที่ในการปลูกจะต้องไม่มีลมแรงและมีแสงแดดเข้าถึง เพราะอาจทำให้ดอกของต้นลิ้นมังกรหักง่าย
• ในส่วนการรดน้ำ ควรรดที่บริเวณโคนต้นเท่านั้น ไม่ควรรดให้โดนใบเพราะอาจทำให้เกิดโรคได้ง่ายขึ้น
• ต้นลิ้นมังกรมีดอกที่เป็นช่อยาวและค่อนข้างหนัก จึงอาจต้องใช้ไม้ค้ำ ใช้ตาข่ายหรือใช้ลวดเพื่อพยุงลำต้นไว้และไม่ทำให้ดอกเกิดการเสียหาย
• สำหรับการตัดดอกของต้นลิ้นมังกรจะตัดดอกย่อยออกจากช่อประมาณ 6-10 ดอกเป็นอย่างน้อยเพราะถ้าเก็บไว้ในขณะที่ดอกยังตูมอยู่ ดอกจะไม่บานหรือบานแต่อาจบานแบบไม่สมบูรณ์
• ระยะเวลาตั้งแต่การเพาะเมล็ด จนได้ดอกประมาณ 15-16 สัปดาห์

วิธีการขยายพันธต้นลิ้นมังกร

สำหรับวิธีการขยายพันธุ์ต้นลิ้นมังกรนั้น ทำได้หลายวิธี เช่น วิธีการแยกหน่อ วิธีการเพาะเมล็ด วิธีการปักชำใบ และวิธีการ เพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ เป็นต้น

สำหรับคนที่ต้องการซื้อต้นพันธุ์ของลิ้นมังกรปลูก สามารถหาซื้อได้จากร้านขายพันธุ์ไม้ทั่วไป ซึ่งมีราคาไม่แพงมากเพียงแค่หลักร้อยต้นๆ เท่านั้น แต่ถ้าเป็นต้นลิ้นมังกรสายพันธุ์ที่หายาก ก็อาจมีราคาถึงหลักพันเลยทีเดียว

ต้นลิ้นมังกรเป็นต้นไม้มงคลที่คนไทยนิยมปลูกเป็นอย่างมาก นอกจากจะปลูกไว้เพื่อตกแต่งหรือประดับสวน ซึ่งประดับได้ทั้งภายในและภายนอกแล้ว ยังสามารถช่วยดูดซับมลภาวะทางอากาศหรือสารพิษต่างๆ ที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้อีกด้วย รวมไปถึงมีสรรพคุณเป็นยาสมุนไพรที่สามารถรักษาโรคต่างๆ ได้มากมาย

การปลูกต้นลิ้นมังกรให้สามารถเจริญเติบโตและออกดอกให้สวยงามได้นั้น ไม่ใช่เรื่องยาก เพียงแค่เลือกพันธุ์ที่ถูกต้องและเหมาะสมกับสภาพอากาศ เพื่อการดูแลรักษาที่ง่ายและทำให้ต้นลิ้นมังกรมีโอกาสที่จะเจริญเติบโตออกดอกที่สวยงาม ซึ่งด้วยความที่ต้นลิ้นมังกรมีคุณสมบัติในการช่วยดูดซับอากาศและส่งผลดีต่อสุขภาพ จึงได้รับความนิยมในการปลูกเป็นอย่างมาก อีกทั้งยังมีความเกี่ยวข้องในด้านความเชื่อของคนไทย ไม่ว่าจะปลูกไว้บริเวณรอบบ้าน ภายในตัวบ้านหรือในที่ทำงานบนออฟฟิศต่างๆ นอกจากมองดูแล้วช่วยทำให้เกิดความผ่อนคลายยังทำให้อากาศบริสุทธิ์หรืออากาศสดชื่นมากยิ่งขึ้นอีกด้วย

ที่มา

https://sansevieria101.wordpress.com/