โรสแมรี่ พืชสมุนไพรฝรั่งหลากสรรพคุณที่หลายคนนิยมปลูก

โรสแมรี่ (Rosemary) เป็นพืชสมุนไพรมีลักษณะเป็นพุ่มเตี้ย ออกใบเขียวตลอดทั้งปี ความโดดเด่นของพืชสมุนไพรนี้คือกลิ่นหอมและสรรพคุณในการนำมาใช้ประโยชน์ที่หลากหลาย ทั้งนำมาเป็นเครื่องเทศในการปรุงอาหาร การทำมาใช้สกัดเป็นสมุนไพรหรือการนำมาสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย เป็นต้น

ถิ่นกำเนิดของต้นโรสแมรี่

ต้นโรสแมรี่มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่แถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ภายหลังได้นิยมนำมาปลูกกันทั่วไปในแถบประเทศสเปน ฝรั่งเศส ตูนีเซีย โมร็อกโกและอิตาลี โดยถูกนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในการทำอาหาร ต้นโรสแมรี่จัดอยู่ในพืชวงกะเพราที่พบได้มากในบ้านเราเมื่อนำมาปรุงอาหารจะให้กลิ่นหอม อีกทั้งยังมีสรรพคุณทางสมุนไพรมากมาย

โรสแมรี่ ปลูกบริเวณใดถึงจะดี

อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่าต้นโรสแมรี่มีถิ่นกำเนิดในแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน จึงทำให้ต้นโรสแมรี่ชอบอากาศเย็นและยังนิยมปลูกในที่โล่งกลางแจ้งที่อากาศสามารถระบายได้ดี พื้นที่ที่ปลูกควรมีแสงแดดส่องถึงได้ตลอดทั้งวันและในบริเวณที่ปลูกโรสแมรี่ควรปราศจากศัตรูพืชหรือแมลงอีกด้วย

ส่วนประกอบของต้นโรสแมรี่

ในเหล่าพืชสมุนไพรที่รู้จักกันดีในบ้านเรา โรสแมรี่มีลักษณะที่โดดเด่นกว่าพืชสมุนไพรอื่น ๆ โดยลักษณะของต้นโรสแมรี่ มีดังนี้

• ลักษณะลำต้น: ต้นโรสแมรี่เป็นสมุนไพรทรงพุ่มสูงประมาณ 1-2 เมตร บริเวณลำต้นมีขนนุ่ม ๆ สั้น ๆ สีขาวปกคลุมทั่วลำต้น
• ลักษณะใบ: ใบของโรสแมรี่มีรูปร่างคล้ายเข็ม มีความยาวประมาณ 2-4 เซนติเมตร กว้าง 3-5 มิลลิเมตร ใบจะเขียวตลอดทั้งปีและส่งกลิ่นหอม
• ลักษณะดอก: ดอกของโรสแมรี่สามารถพบได้หลายสี ได้แก่ สีขาว สีม่วง สีฟ้า หรือสีชมพู เป็นต้น ดอกมักจะออกเป็นช่อตามซอกใบ

ต้นโรสแมรี่ มีสายพันธุ์ใดบ้าง

เมืองไทยถือเป็นอีกหนึ่งประเทศที่นิยมปลูกต้นโรสแมรี่ แต่ทั้งนี้ด้วยสภาพอากาศที่ค่อนข้างร้อนอบอ้าว การจะปลูกโรสแมรี่ในเมืองไทยให้รอดนั้นจึงต้องอาศัยการทดลองปรับการเลี้ยงเพื่อให้อยู่รอดไปจนโตได้และสำหรับโรสแมรี่ที่นิยมปลูกในประเทศไทยนั้นมีอยู่ 2 สายพันธุ์ คือ

• โรสแมรี่พันธุ์เลื้อย: โรสแม่รี่สายพันธุ์นี้นิยมปลูกเพื่อนำมาประดับตกแต่งสวน แต่ก็สามารถนำมาปรุงอาหารได้ แต่กลิ่นจะไม่หอมฉุนเหมือนโรสแมรี่สายพันธุ์ทรงพุ่ม
• โรสแมรี่พันธุ์ทรงพุ่ม: สำหรับโรสแมรี่สายพันธุ์นี้นิยมนำมาประกอบอาหาร เพราะมีกลิ่นหอมร้อนแรง โดยสายพันธุ์ Spice Islands ถือเป็นสายพันธุ์ที่นิยมปลูกในประเทศไทย

วิธีการปลูกต้นโรสแมรี่ ปลูกอย่างไรให้โตดี

การปลูกและขายพันธุ์ต้นโรสแมรี่นั้นกล่าวไว้ว่าสามารถทำได้ 2 วิธี คือ การปักชำกิ่งและการเพาะเมล็ด

• การปักชำกิ่งโรสแม่รี่: ในการปักชำเพื่อขยายพันธุ์ต้นโรสแม่รี่ แนะนำให้เลือกกิ่งที่ไม่แก่จนเกินไป โดยเลือกกิ่งที่มีสีเขียวปนสีน้ำตาล ตัดิ่งมาให้มีความยาวประมาณ 3-4 นิ้ว จากนั้นเด็ดกิ่งและใบด้านล่างออกให้หมด แช่น้ำเปล่า 1 ชั่วโมง แล้วนำไปปักชำ
• การเพาะเมล็ดโรสแมรี่: สำหรับการเพาะเมล็ดโรสแมรี่นั้นแนะนำให้เพาะทีละมาก ๆ เพราะเมล็ดโรสแมรี่จะไม่ได้งอกง่าย ๆ เหมือนกับผักสลัดอื่น ๆ ดังนั้น จึงควรเพาะเยอะ ๆ ไว้ก่อนเพื่อเพิ่มเปอร์เซ็นต์การงอกของต้นกล้า

เคล็ดลับดูแลต้นโรสแมรี่ให้โตไว แข็งแรง

สำหรับใครที่กำลังสนใจปลูกต้นโรสแมรี่นั้น ต้องบอกไว้ให้สบายใจกันไปเลยว่าพืชสมุนไพรนี้ไม่ได้ต้องการการดูแลเอาใจใส่อะไรมากมายนัก ขอเพียงแต่มีดินดี ได้รับแสงแดดและน้ำในปริมาณที่เหมาะสม เพียงเท่านี้ก็เติบโตให้ผลผลิตได้เป็นอย่างดี

แสงที่เหมาะสม

ต้นโรสแมรี่เป็นสมุนไพรฝรั่งเมืองหนาว ดังนั้นจึงชื่นชอบอากาศเย็นเป็นพิเศษ แต่ทั้งนี้ก็ยังชอบแดดมาก ๆ อีกด้วย การปลูกต้นโรสแมรี่จึงควรตั้งอยู่ในบริเวณที่แสงแดดส่องถึงได้เต็มวัน แต่ไม่ควรโดนแดดจัดนาน ๆ ควรมีกำบังแสงไว้กรองแสงด้วย

การให้น้ำ

ต้นโรสแมรี่ เป็นพืชสมุนไพรที่ชอบน้ำปานกลาง การรดน้ำจึงควรรดให้พอชุ่มชื้นแต่ไม่ถึงกับแฉะมากนัก ความถี่ในการรดน้ำโรสแมรี่อาจเป็น 1-2 วันต่อครั้งในช่วงเช้า ในช่วงหน้าฝนควรงดรดน้ำ วิธีดูว่าควรรดน้ำเมื่อไหร่คือให้ดูเมื่อดินแห้งจึงค่อยรดน้ำและควรรดน้ำที่บริเวณโคนต้นเพื่อลดปัญหาเรื่องโรคและเชื้อราต่าง ๆ

ดินที่เหมาะแก่การปลูก

โรสแมรี่ขึ้นชื่อว่าเป็นพืชสมุนไพรที่มีความทนทานต่อดินเค็มได้ดี ดังนั้น ดินที่ใช้ปลูกจึงไม่จำเป็นต้องสมบูรณ์มากนัก แต่ควรเป็นดินร่วนที่สามารถระบายน้ำได้ดี เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาเชื้อราและรากเน่า

วิธีการให้ปุ๋ย

สำหรับการปลูกต้นโรสแมรี่ไม่ต้องการปุ๋ยอะไรมากมายก็สามารถเติบโตและสุขภาพดีได้ หรืออาจจะให้ปุ๋ยสูตรเสมอเม็ดสีฟ้า รือสูตร 16-16-16 Blue เป็นบางครั้งคราวก็เพียงพอแล้ว

สรรพคุณน่ารู้ของโรสแมรี่

ต้นโรสแมรี่มีสรรพคุณเป็นยาสมุนไพรที่มีกลิ่นหอม เมื่อนำไปปรุงอาหาร กลิ่นหอม ๆ เหล่านั้นจะช่วยให้รสชาติอาหารดีขึ้น จึงกลายเป็นเครื่องเทศที่นิยมใช้มาอย่างยาวนานในหลายพื้นที่ทั่วโลก นอกจากนี้การนำโรสแมรี่มาดื่มเป็นชายังช่วยส่งผลดีต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตอีกด้วย สรรพคุณของโรสแมรี่ มีดังนี้

• แก้จุกเสียด แน่นท้อง แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลม
• ช่วยให้ลมหายใจหอมสดชื่น เพราะมีสารต่อต้านเชื้อแบคทีเรียจากธรรมชาติ
• ช่วยกระตุ้นระบบการหมุนเวียนของเลือด
• อุดมไปด้วยสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยสร้างภูมิคุ้มกัน
• ช่วยกระตุ้นความจำและทำให้ผ่อนคลาย
• บำรุงสุขภาพเส้นผม ให้ผมดก ป้องกันหัวล้าน
• ปกป้องเซลล์ผิวหนังจากแสงแดด

ผลข้างเคียงจากการใช้โรสแมรี่

การดื่มชาโรสแมรี่ในปริมาณมาก ๆ และติดต่อกันเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงต่อสุขภาพได้ เช่น เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน มีของเหลวในปอด บางครั้งยังอาจทำให้มีอาการบวมน้ำในปอด และเกิดอาการชักได้ แต่หากบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม จะให้สรรพคุณเป็นยาที่ช่วยในเรื่องของสุขภาพและยังมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อ ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกายได้อีกด้วย

แหล่งอ้างอิงข้อมูล

Everything you need to know about rosemary
Rosemary, Wikipedia
How to Grow Rosemary