กรมป่าไม้กล่าวว่า ไม้เป็นวัสดุประเภทหนึ่งที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์ตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน จัดเป็นวัสดุจากธรรมชาติที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน นอกจากใช้ทำเชื้อเพลิงได้แล้ว ยังสามารถใช้ก่อสร้างบ้านเรือนได้อีกด้วย ถึงแม้ว่าในปัจจุบันไม้คุณภาพดีจะหาได้ยากกว่าในอดีต แต่ยังถือเป็นวัสดุที่ได้รับความนิยมมาอย่างต่อเนื่อง นอกจากใช้ก่อสร้างบ้านเรือนแล้ว ในปัจจุบันยังนิยมใช้ไม้ทำเฟอร์นิเจอร์และเครื่องมือเครื่องใช้ประเภทต่าง ๆ อีกด้วย
ไม้เก่า คืออะไร ?
ไม้เก่า คือ ไม้ที่ผ่านการใช้งานมาแล้วหลายปี ส่วนใหญ่มักได้จากการรื้อเรือนไม้เก่าที่มีอายุนานหลายปี หรืออาคารบ้านเรือนที่ใช้ไม้เป็นโครงสร้างหรือส่วนประกอบต่าง ๆ รวมถึงไม้เหลือทิ้งที่ผ่านการใช้งานมาแล้ว โดยสภาพภายนอกของไม้เก่าจะดูมีความสมบูรณ์น้อยกว่าไม้ใหม่ เพราะมีรอยตะปูหรือรอยตำหนิอื่น ๆ สีและลายไม้มักจะไม่สม่ำเสมอ เพราะผ่านการใช้งานมาอย่างยาวนาน แต่ทว่าในเรื่องความแข็งแรงและทนทาน ไม้เก่าอาจได้เปรียบกว่าไม้ประเภทอื่น ๆ พอสมควร
ไม้เก่า VS ไม้ใหม่
• ลักษณะภายนอก สำหรับไม้เก่าจะเป็นไม้ที่ผ่านการใช้งานมาแล้ว มักได้จากการรื้อบ้านเรือนเก่า ทำให้มีรอยตำหนิตามบริเวณผิวของเนื้อไม้ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นรอยตะปู นอกจากนี้สีและลายไม้มักจะดูไม่สม่ำเสมอ ในขณะที่ไม้ใหม่จะมีลักษณะแตกต่างจากไม้เก่า โดยไม้ใหม่นั้นจะมีสีและลวดลายที่ค่อนข้างสม่ำเสมอ สภาพดูใหม่และสมบูรณ์กว่า เพราะยังไม่ผ่านการใช้งาน จึงทำให้ลักษณะภายนอกของไม้ใหม่ดีกว่าไม้เก่า
• ความแข็งแรงและทนทาน ไม้เก่ามักจะมีความแข็งแรงและทนทานมากกว่าไม้ใหม่ เนื่องจากเป็นไม้ที่มีอายุมากและผ่านการใช้งานมาอย่างยาวนาน จึงทำให้ไม้แห้งสนิทและไม่บิดงอง่าย ในขณะที่ไม้ใหม่นั้นยังไม่ผ่านการใช้งาน ซึ่งถ้าหากเป็นไม้ที่มีอายุไม่มากและเพิ่งผ่านการแปรรูปก็อาจจะไม่แข็งแรงมากนัก จึงทำให้มีโอกาสหดและบิดตัวได้
• อายุการใช้งาน โดยเฉลี่ยไม้เก่าจะมีอายุการใช้งานยาวนานกว่าไม้ใหม่ เพราะเป็นไม้ที่มีอายุมาก จึงทำให้มีความแข็งแรงและทนทานมากกว่าไม้ใหม่ที่มีอายุน้อย อีกทั้งยังผ่านการใช้งานมาแล้ว โอกาสที่จะแตกหักหรือบิดงอจึงมีน้อยกว่า สำหรับไม้ใหม่ที่มีอายุไม่มากและเพิ่งผ่านการแปรรูปมักจะมีอายุการใช้งานสั้นกว่าไม้เก่า
• ราคา ไม้เก่ามักจะมีราคาสูงกว่าไม้ใหม่ เนื่องจากเป็นไม้ที่ค่อนข้างหาได้ยาก และด้วยคุณสมบัติหลายอย่างที่ตอบโจทย์การใช้งาน โดยเฉพาะความแข็งแรงและทนทาน อีกทั้งยังมีโอกาสแตกและบิดงอเพิ่มน้อยกว่าไม้ใหม่ จึงทำให้หลายคนตัดสินใจเลือกใช้ไม้เก่า แต่ในแง่ของความสวยงามอาจเสียเปรียบไม้ใหม่อยู่พอสมควร อย่างไรก็ตามราคานั้นจะขึ้นอยู่กับชนิดของไม้ด้วย
วิธีเลือกใช้ไม้เก่าให้เหมาะสมกับงาน
ไม้เก่าสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ได้แก่ ไม้เก่าที่ยังไม่ผ่านการแปรรูป และไม้เก่าที่ผ่านการแปรรูปแล้ว ซึ่งการจะนำไม้เก่าทั้งสองประเภทมาใช้งานนั้นจะต้องเลือกให้เหมาะกับงานแต่ละรูปแบบ และวิธีเลือกใช้ไม้เก่าให้เหมาะสมกับงานต่าง ๆ มีอยู่ ดังนี้
• งานก่อสร้างและตกแต่งภายนอก สามารถเลือกใช้ได้ทั้งไม้เก่าที่ยังไม่แปรรูปและไม้เก่าที่แปรรูปแล้ว แต่ควรเป็นไม้เนื้อแข็งที่มีความแข็งแรงและทนทาน ทั้งนี้ต้องคำนึงถึงความเหมาะสมก่อนนำไปใช้งานด้วย หากเป็นไม้เก่าขนาดใหญ่ที่ยังไม่แปรรูปก็สามารถใช้ทำเสาหรือคาน ส่วนไม้เก่าขนาดเล็กสามารถใช้ทำระแนงหรือราวกันตกก็ได้ ในกรณีที่เป็นไม้เก่าแปรรูปสามารถใช้เป็นส่วนโครงสร้างที่ต้องรับน้ำหนัก รวมถึงส่วนอื่น ๆ ของอาคารได้ด้วย
• งานก่อสร้างและตกแต่งภายใน ควรเลือกใช้ไม้เก่าแปรรูปที่มีสภาพสมบูรณ์ ซึ่งสามารถเลือกใช้ไม้เนื้ออ่อนหรือไม้เนื้อแข็งก็ได้ ทั้งนี้ต้องพิจารณาจากความเหมาะสมของพื้นที่ที่จะใช้ด้วย หากเป็นงานก่อสร้างและงานตกแต่งที่ไม่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างโดยตรงก็สามารถเลือกใช้ไม้เก่าที่มีหน้าตัดเล็กหรือบางก็ได้
• งานปูพื้น สามารถเลือกใช้ไม้ปาร์เก้ที่ได้จากการรื้อบ้านเก่า หรือไม้พาเลทที่ยังมีคุณภาพดีมาใช้ในการปูพื้นก็ได้ ทั้งนี้ไม้เก่าที่จะนำมาปูพื้นควรเป็นไม้เนื้อแข็งที่สามารถรองรับน้ำหนักได้เป็นอย่างดี เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายได้ง่ายในอนาคต
• งานเฟอร์นิเจอร์ จำเป็นต้องเลือกใช้ไม้เก่าที่ผ่านการแปรรูปแล้ว เพราะนอกจากฟังก์ชั่นการใช้งาน เฟอร์นิเจอร์ควรจะมีดีไซน์ที่สวยงามและใช้ตกแต่งบ้านได้ด้วย หากเป็นไม้เก่าที่ยังไม่ผ่านการแปรรูปอาจจะไม่เหมาะนัก เพราะสภาพภายนอกมีตำหนิและดูไม่สมบูรณ์อย่างที่ควรจะเป็น
ข้อดีของไม้เก่า
• มีความแข็งแรงและทนทานมาก ไม้เก่าเป็นไม้คุณภาพดีที่สุด โดยเฉพาะไม้เก่าที่มีอายุหลายสิบปีจะมีความแข็งแรงและทนทานมากเป็นพิเศษ และเมื่อผ่านการใช้งานมาอย่างยาวนานแล้วจะทำให้ไม้เก่าทนต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศได้เป็นอย่างดี หากเป็นไม้สักเก่าก็จะมีกลิ่นพิเศษที่มอดไม่ชอบ เมื่อนำไปใช้ประโยชน์ก็จะได้วัสดุที่แข็งแรงและทนทานมากขึ้น
• โอกาสแตกหักและบิดงอค่อนข้างน้อย เนื่องจากไม้เก่าผ่านการใช้งานมานานหลายปี จึงทำให้เนื้อไม้มีสภาพแห้งมากพอสมควรแล้ว เพราะฉะนั้นโอกาสที่ไม้จะแตกหักและบิดงอเพิ่มจึงมีค่อนข้างน้อยหรือไม่มีเลยเมื่อเทียบกับไม้ใหม่ และเมื่อนำไปทำเฟอร์นิเจอร์ก็จะช่วยยืดอายุการใช้งานได้เป็นอย่างดี
• สามารถนำไปใช้งานได้โดยไม่ต้องเสียเวลาอบ เพราะส่วนใหญ่ไม้เก่าจะมีอายุมากและผ่านการอบจนแห้งแล้ว ฉะนั้นหากนำไม้เก่าไปใช้ประโยชน์ต่อจึงไม่จำเป็นต้องผ่านกระบวนการอบเพิ่ม ซึ่งถือเป็นข้อดีของไม้เก่าที่หลายคนตัดสินใจเลือกนำไปใช้ทำเฟอร์นิเจอร์และเครื่องมืออื่น ๆ
• ไม้เก่าบางชนิดทนต่อปลวกและมอด ไม้สักเก่าที่มีอายุหลายสิบปีถือเป็นไม้ที่ปลวกและมอดไม่ค่อยชอบนัก เพราะภายในเนื้อไม้จะมียางชนิดหนึ่งที่มีกลิ่นพิเศษ ซึ่งไม่เป็นที่โปรดปรานของปลวกและมอด นั่นจึงทำให้ปลวกและมอดไม่ค่อยกัดแทะหรืออาศัยอยู่ในเนื้อไม้สักเก่าที่มีอายุมาก
ข้อเสียของไม้เก่า
• สภาพภายนอกไม่ค่อยสมบูรณ์ มีรอยตำหนิ เนื่องจากไม้เก่าเป็นไม้ที่ผ่านการใช้งานมาแล้วหลายปี จึงทำให้สภาพของไม้มีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม โดยส่วนมากเป็นไม้ที่ได้จากบ้านเรือนเก่า ไม่ว่าจะเป็นส่วนของโครงสร้างหรือองค์ประกอบต่าง ๆ ก็ตาม ไม้เก่าจะมีรอยตำหนิ โดยเฉพาะรอยตะปู รวมไปถึงสีและลายไม้ที่ไม่สม่ำเสมอ จึงทำให้สภาพภายนอกดูไม่สมบูรณ์เท่ากับไม้ใหม่
• ไม้จะขึ้นเสี้ยนและสีซีดลงตามกาลเวลา ถึงแม้ว่าไม้เก่าจะมีความแข็งแรงและทนต่อสภาพอากาศได้เป็นอย่างดี แต่เมื่อมีอายุมากขึ้นเท่าไรก็จะยิ่งขึ้นเสี้ยนมากเท่านั้น นอกจากนี้สีของไม้เก่าจะซีดลงไปตามกาลเวลาอีกด้วย
• ต้องใช้เวลาคัดเลือก และใช้แรงงานตัดแต่งไม้เพิ่มเติม เนื่องจากไม้เก่าที่มีคุณภาพดีและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ต่อได้นั้นมีค่อนข้างน้อย ซึ่งอาจไม่เพียงพอต่อการนำไปใช้งานตามความต้องการ อีกทั้งไม้เก่ายังมีตำหนิค่อนข้างเยอะด้วย จึงต้องใช้เวลาในการคัดเลือก และใช้แรงงานตัดแต่งเพิ่มเติมเพื่อให้สามารถนำไปใช้งานต่อได้
• ราคาค่อนข้างแพง ไม้เก่าเป็นไม้คุณภาพดีที่สุด เพราะเป็นไม้ที่มีอายุมากและหาได้ยากกว่าไม้ประเภทอื่น ๆ อีกทั้งยังมีความแข็งแรงและทนทานมากเป็นพิเศษ จึงทำให้ไม้เก่ามีราคาค่อนข้างแพง
จุดเด่นของไม้เก่าที่ควรค่าแก่การนำมาใช้งาน
ไม้เก่าจัดเป็นไม้ที่มีคุณภาพมากที่สุด เนื่องจากมีความแข็งแรง ทนต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศและศัตรูไม้ได้เป็นอย่างดี จึงทำให้มีอายุการใช้งานยาวนานกว่าไม้ประเภทอื่น ๆ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของไม้ด้วยว่ามีคุณสมบัติเด่นอะไรบ้าง อย่างไรก็ตามจุดเด่นของไม้เก่านั้นจะอยู่ที่ความแข็งแรงของเนื้อไม้ ถึงแม้ว่าสภาพภายนอกจะดูไม่ค่อยสมบูรณ์ก็ตาม แต่เมื่อนำมาใช้งานจะทำให้วัสดุนั้นมีความแข็งแรงและทนทานมากขึ้น
