ลิ้นมังกรเป็นไม้ประดับที่กำลังเป็นที่นิยมนำมาปลูกที่บ้านหรือที่ทำงาน ให้ความสดใสตลอดทั้งปี เป็นไม้มงคล และใช้ดูดสารพิษในอากาศหรือฟอกอากาศ ปลูกง่าย ดูแลง่าย ทนต่อสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้ง เพียงแค่ต้องได้รับแสงสว่างที่เพียงพอ สามารถปลูกได้ทั้งภายในอาคารบ้านเรือนและกลางแจ้ง และหากสำหรับผู้ที่ปลูกต้นลิ้นมังกรอยู่แล้ว ต้องการที่จะขยายพันธุ์ หรือต้องการนำไปปลูกที่อื่นเพิ่มเติม โดยที่เราไม่ต้องเสียเงินหรือซื้อเพิ่ม มีวิธีการง่าย ๆ ซึ่งสามารถทำได้เพียงไม่กี่ขั้นตอน โดยลิ้นมังกรสามารถขยายพันธุ์ได้ 4 วิธี คือการแยกหน่อ การปักชำใบ การเพาะเมล็ด และการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ โดยในแต่ละวิธีจะมีข้อดีที่แตกต่างกันคือ
1.วิธีการเพาะเมล็ด
เกิดจากการผสมพันธุ์ของดอกลิ้นมังกรบางสายพันธุ์ ซึ่งอาจเกิดจากการผสมในต้นเดียวกันหรือเกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์ การขยายพันธุ์ด้วยวิธีนี้เหมาะสำหรับการพัฒนาสายพันธุ์ใหม่ ๆ เนื่องจากการผสมข้ามสายพันธุ์และการกลายพันธุ์ของต้นที่เกิดจากเมล็ดจะมีพันธุ์ใหม่ ๆ เกิดขึ้น แต่ต้องใช้ระยะเวลานานพอสมควร ซึ่งวิธีนี้ได้รับความนิยมจากร้านขายต้นไม้ ฟาร์มเพาะพันธุ์ต้นไม้ ที่หาต้นไม้แปลก ๆ สีสันสวยงามให้กับลูกค้า โดยวิธีการเพาะเมล็ดมีดังนี้
จำหน่ายดินปลูกต้นไม้ ตลาดพันธุ์ไม้ประเทศไทย kaset.today
-เตรียมน้ำสำหรับผสมวัสดุเพาะเพื่อป้องกันโรคเน่าคอดิน
-ผสมน้ำที่เตรียมไว้กับวัสดุเพาะโดยค่อยๆ เติมน้ำและคลุกเคล้าให้เข้ากัน
-นำวัสดุเพาะที่เตรียมไว้ใส่ถาดเพาะ ให้เต็มหลุม
-นำถาดเพาะเปล่ามาวางบนถาดเพาะที่ใส่วัสดุเพาะแล้ว จากนั้นกดถาดเปล่า เพื่อทำหลุม โดยหลุมที่กดควรมีขนาดเล็กพอดีกับเมล็ดลิ้นมังกร ประมาณ 0.5 เซนติเมตร
-ทำการหยอดเมล็ดพันธุ์ลิ้นมังกร 1 เมล็ดต่อ 1 หลุม
-นำวัสดุเพาะที่ยังไม่ได้ผสมน้ำมาใส่ตะกร้าเพื่อร่อนกลบเมล็ด โดยกลบให้มิดเมล็ด เนื่องจากเมล็ดลิ้นมังกร ไม่ต้องการแสงในการงอก และเป็นการรักษาสภาพความชื้นในการงอกของเมล็ด
-พ่นสารเคมีให้ทั่วถาดเพื่อป้องกันโรคเน่าคอดินอีกครั้ง
วิธีป้องกันและกำจัดโรครากเน่าโคนเน่า โดยไม่ใช้สารเคมี
-นำถาดเข้าไปบริเวณที่พรางแสง 80% – 90% และรักษาความชื้นโดยการพ่นน้ำ อย่าให้ถาดเพาะแห้งจนเกินไปเพราะจะทำให้เมล็ดไม่งอกหรือแฉะจนเกินไป อาจทำให้เป็นโรคเน่าคอดินในระยะงอกของเมล็ดได้
2.วิธีการแยกหน่อ
เมื่อถึงอายุที่เหมาะสมลิ้นมังกรจะมีการแตกหน่อจากหัวใต้ดินออกมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเราสามารถขุดหัวและแยกหน่อขยายพันธุ์ การขยายพันธุ์วิธีนี้ใช้ระยะเวลาไม่นานและต้นลูกที่ได้จะมีลักษณะเหมือนกับต้นแม่ ซึ่งวิธีนี้เป็นการขยายพันธุ์ที่ง่ายและสะดวกสามารถทำได้ที่บ้าน เพียงแค่ขุดหัวที่แตกหน่อออกมาไปปลูกแยกไว้ในกระถางอื่น และหมั่นดูแลรักษา ก็จะทำให้ต้นลิ้นมังกรสามารถเจริญเติบโตขึ้นมาได้ นอกจากสามารถทำได้เองที่บ้านแล้ววิธีการขยายพันธุ์โดยวิธีนี้ยังเหมาะสำหรับการขยายพันธุ์ในเชิงการค้าได้ดีอีกด้วย โดยวิธีการแยกหน่อมีดังนี้
-นำต้นที่แตกกอแน่นออกจากกระถาง
-ทำความสะอาด แคะดินเก่าออก ตัดใบหน่อ และรากแห้งทิ้งแล้วแบ่งออกให้แต่ละกอมี 2-3 หน่อ ทาปูนแดงแล้วผึ่งให้แผลแห้งในที่ร่ม 2-3 วัน
-เตรียมกระถางและดินปลูกใหม่ แล้วใส่ดินลงในกระถางครึ่งหนึ่ง นำต้นที่แบ่งไว้ลงปลูกให้เต็มเคาะเบา ๆ ให้ดินยึดต้นให้แน่นและใส่ดินเพิ่มอีกเล็กน้อย
–รดน้ำให้ชุ่ม วางไว้ในที่มีแสงแดดครึ่งวันประมาณ 1 อาทิตย์ หากใบยังแข็งแสดงว่าเริ่มแตกรากใหม่และเติบโตต่อไปได้ แต่หากใบนิ่มแสดงว่าเกิดอาการเน่าที่โคน จะทำให้ต้นลิ้นมังกรตายนั่นเอง
3.วิธีการปักชำใบ
โดยการตัดใบลิ้นมังกรออกเป็นชิ้นหรือท่อน และสามารถนำไปปักลงวัสดุเพาะปลูกได้ทันทีในบางสายพันธุ์การขยายพันธุ์ด้วย วิธีนี้เมื่อใบปักชำเจริญเติบโตและแตกหน่อออกมา ต้นลูกที่ได้จะมีลักษณะผิดเพี้ยนไปจากต้นแม่ จึงไม่เหมาะที่จะนำมาขยายพันธุ์ในเชิงการค้า อีกทั้งรากอ่อนที่เพิ่งแตกออกมาจากใบที่ปักชำมักถูกทำลายด้วยแมลงปีกแข็งที่อยู่ได้ดินได้ง่าย โดยมีวิธีการง่าย ๆ ดังนี้
-นำใบที่ค่อนข้างแก่ ยังสดและไม่นิ่มมาตัดเป็นชิ้น ขนาด 8-10 เซนติเมตร ผึ่งให้แห้ง
-นำทรายหยาบล้างสะอาดผสมขุยมะพร้าวที่ผ่านการแช่น้ำแล้ว อัตราส่วน 2:1 ผสมให้เข้ากันแล้วใส่กระบะพลาสติกรองด้วยหนังสือพิมพ์
-นำใบที่ตัดไว้ปักลงในกระบะให้ลึกประมาณ 2 เซนติเมตร รดน้ำที่มีสารป้องกันเชื้อราให้ชุ่ม วางไว้ในที่ ๆ มีแสงแดดครึ่งวัน
-รอจนแตกรากและหน่อใหม่จึงค่อยย้ายไปปลูกในกระถางอื่นต่อไป ระหว่างที่รอรากและหน่อใหม่ ต้องหมั่นดูและ รดน้ำ และตรวจสอบสภาพดินไม่ให้ดินมีความชื้นมากเกินไป ซึ่งจะทำให้รากใหม่ที่งอกขึ้นมาเน่าได้
4.วิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ
ลิ้นมังกรเป็นไม้ประดับชนิดหนึ่งที่สามารถเพาะเนื้อเยื่อได้ การขยายพันธุ์แบบนี้สามารถทำให้ได้จำนวนมากในเวลาอันรวดเร็ว การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชนั้น โดยทั่วไปการเจริญและพัฒนาของเซลล์ที่เพาะเลี้ยงในอาหารสังเคราะห์จะถูกควบคุมด้วยปัจจัยภายนอกหลายอย่าง เช่น อุณหภูมิ แสง และปัจจัยภายในต้นลิ้นมังกรเอง เช่น ชนิดและสายพันธุ์ จะมีผลต่อการพัฒนาเป็นต้นที่สมบูรณ์ของพืชได้ ทั้งนี้ฮอร์โมนพืชก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่มีอิทธิพลในการควบคุมการเจริญเติบโตของพืช การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อต้นลิ้นมังกรนี้ สามารถทำได้แต่ยังมีอุปสรรคในเรื่องความสม่ำเสมอของการเจริญเติบโต และเปอร์เซ็นต์ความอยู่รอดที่ต่ำจึงไม่เหมาะแก่การขยายพันธุ์ในเชิงการค้า
