กระบือ หรือที่รู้จักกันในภาษาบ้าน ๆ ว่า ควาย จัดอยู่ในกลุ่มสัตว์มีแกนสันหลัง เลี้ยงลูกด้วยนม มีสี่ขา เท้าเป็นกีบ เป็นสัตว์เศรษฐกิจอีกชนิดที่อยู่คู่กับเกษตรกรชาวไทยมาหลายชั่วอายุคน ด้วยความที่ในอดีตชาวนาต้องใช้กระบือในการไถพรวนที่นาก่อนการปลูกข้าว แต่ปัจจุบันคนส่วนใหญ่นิยมนำเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาช่วย ใช้รถไถแทนการใช้กระบือจึงทำให้กระบือไทยมีจำนวนลดลงไปมาก แต่ก็ยังมีกลุ่มคนอีกไม่น้อยที่เลี้ยงกระบือไว้ด้วยวัตถุประสงค์อื่น ๆ อาจเป็นการทำปศุสัตว์เพื่อขายมูล (ขี้ควาย) เลี้ยงเพื่อเพาะพันธุ์ เลี้ยงเพื่อประกวด เลี้ยงเพื่อขายเนื้อหรือนมของมัน
อย่างไรก็ตามการเลี้ยงกระบือไม่ว่าด้วยวัตถุประสงค์อะไรสิ่งที่เราต้องให้ความสำคัญมาก ๆ คือการดูแลเรื่องอาหารของกระบือเหล่านี้ เพราะสัตว์จำพวกโคและกระบือนั้นจะมีกระบวนการการย่อยอาหารที่ต่างไปจากสัตว์ชนิดอื่น ๆ ด้วยความที่จัดอยู่ในกลุ่มสัตว์กระเพาะรวม (compound stomach) หรือพูดง่าย ๆ คือกระเพาะของกระบือนั้นจะแบ่งออกเป็น 4 ช่องและแต่ละช่องจะมีหน้าที่ย่อยอาหารที่แตกต่างกัน ดังนั้น การที่กระบือของเราจะเติบโตไปอย่างแข็งแรงมีผลผลิตที่ดีการให้หญ้าอย่างเดียวคงไม่พอ เพราะกระบือยังต้องการสารอาหารอื่น ๆ อีกมาก และวันนี้ทาง Kaset today ก็ไม่พลาดที่จะมาแนะนำ 8 อาหารที่สามารถให้กระบือของเราได้รับทั้งวิตามิน กรดอะมิโน โปรตีนและกรดไขมันที่จำเป็นต่อร่างกายกระบือ เดี๋ยวเรามาดูกันว่ามีอะไรบ้าง
1) เมล็ดพันธุ์หญ้ารูซี่ ไร่วิทยา
แน่นอนว่าอาหารหลักของกระบือนั้นยังคงเป็นหญ้าไม่ว่าจะเป็นอาหารข้นหรืออาหารหยาบก็ล้วนแล้วแต่ต้องมีหญ้าเป็นส่วนประกอบ จะดีกว่าไหมถ้าหากเราสามารถลดต้นทุนเรื่องอาหารด้วยการปลูกหญ้าเอง เมล็ดพันธุ์หญ้ารูซีี่ จากไร่วิทยาจะเป็นตัวเลือกที่ดีให้กับเกษตรกรที่ทำปศุสัตว์ทั้งหลาย เพราะเป็นหญ้าที่ปลูกง่ายสามารถเจริญเติบโตในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ เกิดได้ดีในพื้นที่ดอน ดินมีการระบายน้ำดี ทนแล้งพอสมควร ทนต่อการเหยียบย่ำของสัตว์และยังให้โปรตีนกับสัตว์ราว ๆ 7-10 เปอร์เซ็นต์ ตัดไปใช้งานได้ทันทีหลังปลูก 60-70 วัน
2) พันธุ์หญ้าหวานอิสราเอล
ท่อนพันธุ์หญ้าหวานอิสราเอล ปลูกง่าย โตไว หมดปัญหาเรื่องการซื้อหญ้าราคาแพง ใครที่ต้องใช้หญ้าเลี้ยงกระบือเป็นประจำแลวต้องการปลูกเองหรือต้องการปลูกหญ้าแค่เฉพาะในพื้นที่เลี้ยงเท่านั้น ลองปลูกหญ้าหวานอิสราเอลรับรองว่าไม่ผิดหวัง แตกหน่อเร็วมากตั้งแต่ยังไม่ปักลงดิน อีกทั้งยังเป็นหญ้าที่มีโปรตีนสูงมาก ถ้าพ้น 1 เดือนไปแล้วหญ้าจะแตกกอและมีใบ ราก จะทนแล้งได้ดี สามารถเก็บเกี่ยวหลังปลูกได้ทันทีหลังปลูก 45-60 วัน วิธีการปลูกก็ง่ายดาย ปลูกได้กับทุกสภาพดินเลยขอเพียงแค่ทำให้ดินชื้นตลอดเวลา เพื่อเพิ่มความแข็งแรงของหญ้าิย่าลืมที่จะบำรุงดินด้วยปุ๋ยคอก ยูเรีย หรือปุ๋ยสูตร 15-15-15 นำมากลบหน้าดินก่อนได้ไม่จำเป็นต้องดูแลบ่อย
3) นาโนวิท วิตามินสำหรับสัตว์
อย่างที่ได้บอกไปว่าการให้แค่หญ้ากับกระบือนั้นอาจยังไม่เพียงพอที่จะให้มันเจริญเติบมาได้อย่างสมบูรณ์แข็งแรง นาโนวิทจึงเป็นตัวเลือกที่ดีมาก ๆ อีกอย่างที่ควรผสมให้กับสัตว์กินเพื่อเป็นการเติมแร่ธาตุและวิตามินที่สำคัญเข้าไปบำรุงร่างกายของกระบือด้วย ประโยชน์การให้กินวิตามินเสริมควบคู่ไปด้วยคือจะช่วยลดอัตราการป่วยในสัตว์ได้ สามารถนำไปผสมน้ำหรืออาหารในปริมาณที่เหมาะสมตามสัตว์ประเภทนั้น ๆ เหมาะสำหรับสัตว์ทุกชนิด ทุกขนาด ทุกช่วงอายุ เป็นผงละเอียดละลายง่าย สีแดง กลิ่นหอมมาก ไม่มีสารเคมีอันตรายด้วย
4) รีโพรมิกซ์ พรีมิกซ์ อาหารโคกระบือ
รีโพรมิกซ์ พรีมิกซ์อาหารเสริมเสริมสำหรับโคกระบือ ช่วยลดการขาดแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายและระบบสืบพันธุ์ ของกระบือได้ ช่วยเติมสารอาหารที่สำคัญเพื่อเข้าไปสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย เป็นอาหารที่เหมาะมากสำหรับคนที่เลี้ยงกระบือเพื่อขยายพันธุ์ เพราะในโพรมิกซ์นั้นมีส่วนประกอบสำคัญมากมายที่ช่วยให้ร่างกายของแม่พันธุ์แข็งแรง แก้ปัญหารังไข่เล็ก รีบ แบน ช่วยให้กระบือพร้อมผสมพันธุ์และติดลูกได้ง่ายขึ้น มีลักษณะเป็นผงละเอียดที่สามารถใช้ผสมกับอาหารข้น รำข้าว หรือหญ้าสับ 2 ซ้อนโต๊ะต่ออาหาร 1 กิโลกรัมกินวันละ 1 ครั้ง ควรอ่านปริมาณในการผสมแต่ละครั้งให้ละเอียดเพื่อให้กระบือของคุณได้ัรบสารอาหารอย่างเหมาะสม
5) ฟางข้าวอัดแห้ง
นอกเหนือจากหญ้าแล้วฟางข้าวยังเป็นวัตถุดิบที่มักจะนำมาทำเป็นอาหารข้นให้กับกระบือ ซึ่งปัจจุบันนี้เราแทบไม่จำเป็นต้องตากเองหรือไม่ต้องลงทุนในราคาสูงเพื่อให้ได้ฟางคุณภาพดี เพราะฟางข้าวอัดแห้งแบบนี้ก็ได้มาตรฐานไม่ต่างกันแถมยังส่งขายในราคาถูก ๆ ในปริมาณที่คุ้มค่าด้วย สะดวกสบายพร้อมใช้งานเหมาะสำหรับคนที่ต้องการใช้ฟางข้าวเป็นอาหารสัตว์อย่างวัว ควาย แพะ แกะ ไก่หรือใช้ในการปูพื้นทำคอกเลี้ยงสัตว์ การซื้อฟางอัดแห้งสำเร็จรูปแบบนี้สามารถมั่นใจได้ว่ามีการอัดฟางใหม่ทุกปีไม่มีทิ้งค้างหรือเป็นราแน่นอน เป็นทางเลือกให้กับมือใหม่ที่เพิ่งจะเลี้ยงกระบือแล้วต้องการหาฟางข้าวแบบที่เราไม่ต้องเสียเวลามากเลยด้วย
6) กากถั่วเหลือง สำหรับอาหารสัตว์
กากถั่วเหลืองเป็นส่วนประกอบสำคัญในอาหารข้นของกระบือและยังเป็นแหล่งโปรตีนที่สูงถึง 46% ให้คุณภาพสูง ถือเป็นสารตั้งต้นในอุตสาหกรรมอาหาร มีส่วนประกอบของกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อสัตว์ในสัดส่วนที่เหมาะสม คนที่ทำปศุสัตว์สามารถซื้อไปผสมอาหารให้สัตว์กินได้เพื่อเพิ่มสารอาหารในร่างกาย เป็นถั่วเหลืองบดแบบแหลกละเอียดสามารถผสมกับกากพืช เมล็ดพืช หญ้าหรือรำข้าวได้ง่ายดาย ผลิตด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยโดยใช้ไอน้ำทำให้กากถั่วเหลืองสุกอย่างทั่วถึง การันตีเรื่องคุณภาพและราคาที่ย่อมเยา ที่สำคัญไม่มีส่วนผสมของสารกันชื้นหรือสารอันตรายต่าง ๆ ด้วย
7) รำข้าว รำผสมสำเร็จรูป
อีกหนึ่งส่วนประกอบสำคัญในอาหารกระบือที่ขาดไม่ได้ก็คือรำข้าว และด้วยความที่รำข้าวเป็นส่วนประกอบหลักเราจึงต้องมั่นใจว่ารำข้าวที่ใช้ได้คุณภาพ ไม่มีส่วนประกอบของสารกันชื้น กันเชื้อรา แต่ถ้าใครไม่มีเวลามากพอจะไปหาซื้อรำมาตากเองแล้ว การซื้อรำข้าวสำเร็จรูปแบบนี้มาทำวัตถุดิบสำหรับอาหารสัตว์หรือทำปุ๋ยหมักก็นับว่าเป็นทางเลือกที่ใช้ได้เลย เพราะทางร้านจะคัดสรรรำข้าวสวย ๆ คุณภาพดีมาผสมกันแล้วบรรจุใส่ถุงพร้อมใช้งาน ขายในราคาที่ไม่แพงมาก ปริมาณคุ้มค่า ทำให้เราไม่จำเป็นต้องเสียเวลาทำเองให้ยุ่งยากเลย
8) อาหารจุลินทรีย์ กากน้ำตาล 100%
อาหารจุลินทรีย์หรือกากน้ำตาลสูตรเข้มข้น ผลิตโดย ผู้ผลิตน้ำตาลมิตรผล ความเข้มข้นสูง ไม่ต่ำกว่า 80 บริกซ์
กลิ่นหอม ไม่บูดเปรี้ยว ไม่มีสิ่งสารอันตราย สามารถใช้เป็นส่วนผสมในอาหารของโคกระบือได้โดยการใช้กากน้ำตาลราดบนฟางข้าว กากพืช รำข้าวหรือเมล็ดพืชให้โคกระบือกิน จะช่วยให้เจริญอาหารพร้อมทั้งได้รับแร่ธาตุจำเป็นมากมายที่เหมาะสมมากขึ้น ให้โปรตีนสูงจึงเหมาะสำหรับการเลี้ยงสัตว์ทุกชนิด ราคาไม่แพงและสามารถเก็บไว้ได้นาน อย่าลืมศึกษารายละเอียดข้างขวดเพื่อให้กากน้ำตาลในปริมาณที่เหมาะกับกระบือในแต่ละช่วงวัยด้วย
ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าการเลี้ยงกระบือจริง ๆ แล้วไม่ได้มีขั้นตอนอะไรที่ยุ่งยากเลยเมื่อเทียบกับสัตว์ชนิดอื่น ๆ ก็นับว่ากระบือเป็นสัตว์ที่มีความอดทนสูงทั้งต่อสภาพอากาศและสภาพแวดล้อมที่มันอาศัยอยู่ แต่ด้วยเป็นสัตว์ที่มีกระเพาะใหญ่และแยกออกเป็นหลายส่วน การให้อาหารที่หลากหลายจึงมีส่วนช่วยเติมเต็มสารอาหารให้กับกระบือได้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์มากขึ้น ดังนั้น ทาง Kaset today ก็หวังว่าข้อมูลที่เราได้เอามาแนะนำวันนี้จะเป็นประโยชน์กับคนที่กำลังมองหาอาหารดี ๆ ให้กับกระบือได้ไม่น้อยเลย
