การจัดสวนแบบนอร์ดิก (Nordic garden) เป็นการจัดสวน หรือ อิงตามธรรมชาติที่พบได้ตามยุโรปตอนเหนือ คำว่านอร์ดิก เป็นคำที่ใช้เรียกกลุ่มประเทศหนึ่ง คือ เดนมาร์ก ฟินแลนด์ ไอซ์แลนด์ นอร์เวย์ และสวีเดน ซึ่งก็ต้องยังรวมไปถึง กรีนแลนด์ หมู่เกาะแฟโร เป็นแบบสวนที่ Kaset today กำลังสนใจ
การจัดสวนแบบนอร์ดิก เริ่มได้รับความนิยมในประเทศไทยโดยเฉพาะคนเมืองมาสักพักแล้ว เนื่องมาจากเทรนการท่องเที่ยวใน 5 ประเทศ (กลุ่มประเทศนอร์ดิก) ในยุโรปตอนเหนือ ที่มีสภาพอากาศ สถาปัตยกรรม และธรรมชาติที่สวยงาม ทำให้คนเมืองนิยมสร้างบ้านและ จัดสวนในแบบนอร์ดิก เพราะสวนแบบนี้มีความเป็น "มินิมอล" อยู่ในตัว และยังสร้างบรรยากาศเหมือนป่าสนอีกด้วย ในบทความนี้ Kaset today จะมาเล่าเกี่ยวกับองค์ประกอบสำคัญ ๆ ที่ใช้ในการจัดสวน มีต้นไม้อะไรบ้างที่สามารถหาได้ง่ายในประเทศไทย และเคล็บลับเล็ก ๆ ที่จะทำให้การจัดสวนของคุณง่ายและประหยัด
ลักษณะการจัดสวนแบบ นอร์ดิก
การจัดสวนแบบนอร์ดิกเน้นความเรียบง่าย ดูภาพรวมแล้วรู้สึกโปร่งโล่งสบาย เป็นการจัดสวนให้กลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อมโดยรอบ แต่สร้างความน่าสนใจให้กับการจัดว่างไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ ทางเดินหิน หรือแผ่นไม้ การนำของตกแต่งไม่ว่าจะเป็นฟอร์นิเจอร์ต่าง ๆ มาจัดวาง แต่หัวใจสำคัญของการจัดสวนแบบนอร์ดิกคือ “เรียบง่าย, ปลอดโปร่ง, ไม่รก, กลมกลืนกับธรรมชาติ, ดูอบอุ่น”
และจะเห็นว่าถึงแม้การจัดสวนแบบนอร์ดิกจะอิงหรือกลมกลืนกับธรรมชาติ แต่หากดูรวมๆ แล้วก็จะเห็นว่า มันมีทางเดินที่ชัดเจน เห็นได้ง่าย การปลูกต้นไม้หรือดอกไม้จะเน้นการปลูกในแปลงมีการจัดวางตำแหน่งแบบอิสละ ทำให้ดูเป็นธรรมชาติ แต่พวกมันทำให้ดูไม่รก ดูสะอาดตาเพราะถูกตีกรอบให้ปลูกอยู่ในบล็อก
ในการจัดสวนแบบนอร์ดิกในพื้นที่ใหญ่ อาจจะมีการแบ่งเพื่อเป็นที่นั่งเล่น หรือเป็นลานไม้โล่ง ๆ สำหรับนั่งรวมกันของคนในครอบครัว ในปกติของสวนแบบนอร์ดิกในต่างประเทศ มักจะมีลานกว้าง มีเตาไฟตรงกลางไว้ผิงไฟกันในช่วงอากาศหนาว แต่สำหรับประเทศไทยอาจจะเปลี่ยนไปเป็นการนพม้านั่งมาวางก็เก๋ไปอีกแบบ
องค์ประกอบที่สำคัญในการจัดสวนแบบนอร์ดิก
- ทางเดินกับเส้นนำสายตา
ทางเดินถือวาเป็นส่วนสำคัญอีกสวนในการจัดสวนแบบนอร์ดิก ทางเดินทางจะปูด้วยกรวดหิน ปูด้วยแผ่นปูน หรือ แผ่นไม้ ต้องมีขนาดความกว้างพอสมควร เวลาที่มองเข้ามาจะเห็นทางเดินชัดเจน ทั้งนี้ทางเดินจะต้องติดกันไปเรื่อยๆเป็นเหมือนจุดนำสายตา หรือเชื่อมพื้นที่ต่อไป
แต่ถ้าบ้านไหนมีบริเวณที่น้อย การทำทางเดินอาจจะไม่จำเป็น คุณอาจจะสร้างเป็นเพียงบล็อกสี่เหลี่ยม แล้วก็ปลูกต้นไม้ลงไป โรยด้วยหินกรวด เพื่อทำให้สวนของคุณดูสะอาดตา และไม่รก
- ลานปูน หรือ ลานสนามหญ้า
การจัดสวนแบบนี้สำหรับใครที่มีพื้นที่มาก หรือบ้านที่มี “หน้ากว้าง” มักจะมีมุมหนึ่งที่เชื่อมกับทางเดิน ทำเป็นลานปูน ลานหิน หรือปูด้วยพื้นไม้ยกระดับ เป็นองค์ประกอบที่พบมากในการจัดสวนแบบนอร์ดิก เพราะการทำลานให้อยู่ในองค์ประกอบสวน เป็นการใช้สอยพื้นที่ให้มีประโยชน์มากที่สุด และเป็นการแสดงถึงการใช้งานของคนยุโรปที่ชอบออกมาทำกิจกรรมร่วมกัน และองค์ประกอบที่เป็นจุดเด่นของสวนชนิดนี้อีกอย่างคือ “สนามหญ้า” ที่ต้องตัดแต่งให้สั้นเตียนเหมือนขนามกอล์ฟเลย
- การจัดพื้นที่สวนแบบเป็นสัดส่วน
เนื่องจากหัวใจสำคัญของการจัดสวนแบบนอร์ดิกคือ ความเรียบง่าย ดูสะอาดปลอดโปร่ง เป็นธรรมชาติ ดังนั้นการแบ่งสัดส่วน เช่น บล็อกนี้ปลูกไม้ยืนต้น หรือ บล็อกซ้ายมือปลูกพืชแบบต้นหญ้า ก็ทำให้สวนของเราไม่รก และยังสวยงามอีกด้วย
- ต้นไม้ และ ต้นหญ้า
การจัดสวนแบบนอร์ดิก จะมีไม้ยืนต้นที่เป็นไม้ประธานไม่กี่ต้น แต่เราจะเน้นไปที่ต้นพืชและต้นหญ้า ที่มีความสูงไม่มาก และมีดอกสวยงาม จัดวางให้ดูเป็นธรรมชาติ แต่ให้อยู่ในบล๊อกที่ทำไว้ และอาจจะปลูกเป็นพวกกระบองเพชรด้วยก็ได้ เพราะโตได้ดีในประเทศไทย และทำให้บ้านดูสดใส
- ฟอร์นิเจอร์และของตกแต่งสวน
ของที่นิยมนำมาจัดสวนแบบนี้คือ ฟอร์นิเจอร์ไม้ พวกโต๊ะเก้าอี้ หรืออาจจะทำมาจากโครงเหล็ก, หมอนผ้า, เตาไฟกลางแจ้ง, ที่ตกแต่งแล้วทำให้บรรยากาศดูอบอุ่น หรือจะประดับด้วยโคมเทียนตามทางเดิน และสีที่ใช้ส่วนใหญ่จะเป็น ดำ, เทา, ขาว, ครีม, เหลือง, เขียวหม่น
เกร็ดความรู้ ! บางที่ที่มีพื้นที่เยอะ อาจจะทำเป็นพื้นต่างระดับ เพื่อเพิ่มมิติให้สวนมากขึ้น และ "ส่วนใหญ่องค์ประกอบของการจัดสวนแบบนอร์ดิกจะเป็นเส้นตรงขอบเหลี่ยม จะมีความเป็นสี่เหลี่ยมมากกว่าเส้นโค้ง"
การจัดสวนแบบนอร์ดิกควรเลือกใช้ต้นไม้แบบใด
ไม้ยืนต้น
การจัดสวนแบบนอร์ดิกให้สวยควรมีไม้ยืนต้น 1-2 ต้น หรือปลูกตามขนาดของพื้นที่ที่มี ปลูกเป็นแนวรั้ว หรือเป็นไม้กลางสวน แต่มันอัตตาการใช้งานน้อยกว่าต้นพืชหรือต้นหญ้าแบบพุ่มเตี่ย โดยไม้ยืนต้นที่นิยมนำมาปลูกกันคือ ไม้ตระกูลสน เช่น สนฉัตร สนสามใบ สนสองใบ สนมังกร สนหอม หรืออาจจะเป็นไม้ยืนต้นชนิดอื่นที่มีใบเล็ก พุ่งไม่หนาทึบมากเกินไป แนะนำให้ใช้ต้นไม้แบบไม่ผลัดใบ และเป็นไม้โชว์ใบมากกว่าโชว์ดอก ฟอร์มของต้นไม้จะดูแข็ง ไม่ค่อยพริ้วไหว
ต้นหญ้าหรือไม้พุ่มเตี่ย
ต้นหญ้าและไม้พุ่มเตี่ยจัดได้ว่าเป็นส่วนที่กินพื้นที่มากที่สุดในการจัดสวนแบบนอร์ดิก และเราสามารถใส่ลูกเล่นกับส่วนนี้ได้มากที่สุด เพราะถ้าเราอิงการจัดสวนมาจากธรรมชาติในกลุ่มประเทศนอร์ดิก ที่มีไม้ยืนต้นส่วนใหญ่จะเป็นพวก ป่าสน มะกอกยุโรป และมีสภาพเป็นภูเขาส่วนใหญ่ พันธุ์ไม้ที่เห็นเป็นส่วนใหญ่คือ ไม้พุ่มเตี่ย ไม้ดอกต่าง ๆ ต้นหญ้า และพืชคลุมดิน ซึ่งพืชเหล่านี้มีสีสันสดใส เป็นไม้ที่ชอบอากาศเย็น แต่ประเทศไทยก็มีไม้ดอกไม้ประดับที่สามารถเอามาปลูกเพื่อทดแทนได้ เช่น ถั่วบราซิล, กระดุมทองเลื้อย, กระดุมม่วง, ไฮเดรนเยีย, ดอกดารารัตน์, ไอริส, หรือว่านต่าง ๆ และไม้อวบน้ำอย่างกระบองเพชรคอนโดนางฟ้า ก็เป็นอีกตัวเลือกที่น่าสนใจ
หรือถ้าใครมีพื้นที่น้อย ได้รับแสงแดดไม่มาก เราแนะนำให้ทำเป็นลานหินเล็ก แล้วเอาพวกเฟิร์นที่สามารถขึ้นได้บนหินมาปลูก จะทำให้คุณได้บรรยากาศแบบเนินเขาสูงทางยุโรป ที่มีความเย็นสบาย เต็มไปด้วยก้อนหิน กับทุ่งดอกไม้เตี่ย ๆ และเฟิร์น
สนามหญ้า
หนามหญ้าเป็นจุดที่ต้องได้รับการดูแลค่อนข้างบ่อย เพราะคุณจะต้องค่อยตัดหญ้าให้สั้นเตียนตลอด เราจึงอยากจะแนะนำเป็นหญ้านวลน้อย และหญ้าเบอมิวด้า (หญ้าที่ใช้ในสนามกอล์ฟ) เพราะเพราะหญ้าที่ทนต่อการเหยียบย่ำได้ดี ดูแลง่าย อยู่ในตำแหน่งที่สามารถโดนแสงแดดได้ทั้งวัน และทนแล้งได้ดี
การดูแลและตัดแต่ง
การดูแล
การดูแลสวนสไตล์นอร์ดิก ไม่มีอะไรยุ่งยาก แค่ต้องทำให้สวนของคุณดูสะอาดและโปร่งโล่งสบาย กำจัดวัชพืช ทำความสะอาดฟอร์นิเจอที่ตั้งอยู่ในสวน หรืออาจจะเปลี่ยนตำแหน่งวางเพื่อให้สวนดูไม่น่าเบื่อ ถ้าทำเป็นลานปูนหรือปูกระเบื้อง ควรทำความสะอาดทุกอาทิตย์ เก็บกวาดใบไม้ที่ร่วงตลอด ต้นไม้ที่ปลูกในกระถางควรมีการใส่ปุ่ย และเปลี่ยนดินบ้างเพื่อทำให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ดี
ตัดแต่ง
ควรการตัดแต่งต้นไม้เพื่อไม่ให้ดูโทรม หรือถ้าปลูกไม้พุ่มเป็นแนวรั่วก็ควรตัดแต่งให้ได้ทรงสวย เคล็บลับการปลูกไม้พุ่ม หรือ ไม้ยืนต้นให้ดูสะอาด ไม่รก คือ พยายามทำให้โคนต้นโปร่ง เอาใบออก ให้เห็นลำต้น ให้เทหินกรวดสีขาวรอบ ๆ ก็จะทำให้บริเวณนั้นดูกว้างและสะอาดขึ้นมาทันที
ข้อดีและข้อเสีย
ข้อดี
- เป็นสวนที่ดูแลง่าย เพราะเป็นการจัดให้ดูเรียบๆ สะอาดและดูแล้วอบอุ่น ใช้ต้นไม้ส่วนใหญ่เป็นไม้พุ้มเตี่ย และไม้ยืนต้นแบบไม่ผลัดใบ
- มีทางเดินและลานกว้างไว้ทำกิจกรรมในสวนกับคนในครอบครัว
- หากมีพื้นที่น้อยก็สามารถจัดได้ เพราะรูปแบบสวนจะเป็นบล็อกสี่เหลี่ยม สามารถจัดบริเวณมุมผนัง หรือเป็นพื้นที่ที่เป็นเส้นตรงก็ได้เช่นกัน
- มีแมลงรบกวนน้อย
- เหมาะกับคนที่ชื่นชอบแนวมินิมอล โดยเฉพาะนำไปจัดในเมืองที่มีพื้นที่น้อย และมักจะเห็นสวนแบบนี้ในคาเฟ่
ข้อเสีย
- เป็นสวนที่ไม่ค่อยนิยมนำไม้ผลเข้ามาปลูกเท่าไร เพราะสวนใหญ่จะเป็นไม้ผลัดใบ
- มีค่าใช้จ่ายสูงในช่วงแรกถ้าเกิดทำลานปูน, ลานหิน, ลานไม้ หรือทำพื้นยกระดับ แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละคน
- มีพื้นที่โล่งแจ้งมากกว่าพื้นที่ที่ให้ร่มเงา
- ต้องตัดหญ้าและตัดแต่งต้นไม้ไม่ให้รกเสมอ
การจัดสวนนอร์ดิกในแบบต่าง ๆ
เนื่องจากการจัดสวนสไตล์นอร์ดิกมีจุดเด่นคือ เน้นความเรียบง่าย ดูปลอดโปร่ง และสะอาดตา ทำให้มีการจัดสวนสไตล์นอร์ดิกในแบบต่าง ๆเกิดขึ้น ที่แรกที่คุณน่าจะเห็นบ่อย ๆ คือ การจัดร้านหรือสวนของร้านกาแฟอเมซอน แต่ก็มีการจัดอีกหลายแบบ เรามาดูกันเลย
เป็นอย่างไรกันบ้างกันการจัดสวนแบบนอร์ดิก มีความสวยเก๋ ดูทันสมัย แต่ในขณะเดียวกันก็ดูเรียบง่ายและอบอุ่นใช่ไหม องค์ประกอบในการจัดก็ไม่ยากที่จะหามา และยังเป็นสวนที่สามารถใช้สอบพื้นที่ได้อย่างคุ้มค่าอีกด้วย และยังมีในบางมุมที่จัดสวนคล้ายกับการจัดสวนแบบเมดิเตอร์เรเนียนอีกด้วย หากเรากำลังมองหาการจัดสวนที่ดูแล้วปลอดโปร่ง และชอบมาทำกิจกรรมร่วมกับคนในครัวครัว การจัดสวนแบบ นอร์ดิก ถือเป็นเป็นสวนที่เราแนะนำให้คุณทำเลย
และเรายังมีบทควมอื่น ๆ ที่น่าสนใจอีกมากมายไม่ว่าจะเป็นพันธุ์ไม้ยืนต้น พันธุ์พืช สมุนไพร ดอกไม้
แหล่งอ้างอิง SCG Garden
