การจัดสวนแบบบาหลี ทำไมถึงเหมาะกับคนไทย จัดยังไงให้เข้ากับบ้าน

การจัดสวนแบบบาหลี (balinese garden) เป็นการจัดสวนที่ได้นำจุดเด่นของป่าฝนเขตร้อนมาใช้ได้อย่างเต็มที่ มีความสวยงาม เต็มไปด้วยความร่มรื่นของต้นไม้ ดอกไม้ และบ่อน้ำ โดยการจัดสวนสไตล์นี้ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในหมู่คนไทย โดยเฉพาะผู้ใหญ่ หรือ ผู้สูงอายุ และเป็นสวนที่เรามักจะเห็นตามโรงแรมในต่างจังหวัด หรือ พื้นที่ที่จัดโซนเพื่อให้บริการเกี่ยวกับ “สปา” เพื่อสร้างอารมณ์สุนทรีย์ให้กับผู้ที่มาใช้บริการ

แต่คุณรู้ไหมว่าทำไมสวนแบบนี้เป็นที่นิยมในธุรกิจ “สปา” แล้วในสวนแบบบาหลีมีองค์ประกอบอะไรที่ทำให้คนเกิดอารมณ์สบาย หรือต้องเลือกใช้ต้นไม้แบบไหนในการจัด และมีของประดับตกแต่งอะไรที่ช่วยเสริมให้สวนแบบบาหลีมีมิติมากขึ้น วันนี้ Kaset today มีความรู้ดี ๆ มาบอกเล่ากัน

การจัดสวนแบบบาหลีเป็นการผสมผสานความสวยงามของธรรมชาติ ศิลปหัตถกรรม และความเชื่อ ความศรัทธาของชาวบาหลีตั้งแต่อดีตจนมาถึงปัจจุบัน นั้นทำให้พวกเขาให้ความสำคัญกับการจัดสวน เพราะเขาเชื่อว่าพื้นที่สวนเป็น "พื้นที่ศักดิ์สิทธิ์" เป็นพื้นที่สงบ ร่มรื่น ตัดขาดจากโลกที่วุ่นวาย เนื่องจากในสวนมีประติมากรรม เทวรูป หรือ เทพเจ้าต่าง ๆที่พวกเขาศรัทธา

และเป็นสวนที่คนไทยมีความคุ้นเคยอยู่พอตัว เพราะบาหลีมีสภาพอากาศที่เรียกจะได้ว่า ใกล้เคียงกับประเทศไทยมาก นั้นจึงไม่เป็นปัญหาสำหรับคนไทยในการจัดสวนแบบนี้ ที่บ้านหรือมุมเล็ก ๆ เพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้บ้านของคุณ

การจัดสวนแบบบาหลี คืออะไร

รู้ไหมว่า…การจัดสวนแบบบาหลี เป็นการจัดสวนที่ลอกเลียนแบบป่าดิบชื้น เป็นการนำภาพลักษณ์ของการจัดวาง การเจริญเติบโตของต้นไม้ ดอกไม้ มาอยู่ในสวน โดยการจัดสวนบาหลีมีองค์ประกอบหลากหลาย ซึ่งหลายอย่างมีที่มาจากความเชื่อ และประเพณีของชนเผ่าออสโตรนีเชียน(Austronesian) ที่อพยพมาจากถิ่นฐานเดิมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และโอเชียเนีย มาอยู่ในบาหลี หนึ่งในจังหวัดของประเทศอินโดนีเซีย จนกลายมาเป็นชาวบาหลีในปัจจุบัน

ทำให้หมู่เกาะอินโดนีเชีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และโอเชียเนีย มีวัฒนธรรม สิ่งแวดล้อมที่ใกล้เคียงกัน นั้นทำให้การจัดสวนสไตล์บาหลีในปัจจุบันมีการนำเอาสไตล์ป่าหรือ สิ่งแวดล้อมเหล่านั้นมาจัดเป็นองค์ประกอบในสวน

และชาวบาหลีให้ความสำคัญต่อการจัดสวนมาก เพราะพวกเขามีความเชื่อว่า ต้นไม้และพืชต่าง ๆ มีชีวิตและวิญญาณอาศัยอยู่ ส่วนต่างๆของต้นไม้จึงนำมาทำเป็นยารักษาโรค และนำมาใช้ในพิธีกรรมต่าง ๆ เนื่องจากวิถีชีวิตประจำวันของชาวบาลีเกี่ยวพันกับความเชื่อ ธรรมชาติ และศาสนา อยู่มาก

และจากวิถีชีวิตแบบนั้นทำให้ ชาวบาหลีนิยมใช้ไม้มาทำประติมากรรม เป็นรูปคน สัตว์ เทพเจ้า ต่าง ๆโดยไม้ที่นำมาทำก็สามารถแบ่งได้หลายประเภท โดยแบ่งตามคุณสมบัติสำคัญ คือ ความสวยงาม ความศักดิ์สิทธิ์ ความแข็งแรงคงทน และ ความอ่อนของเนื้อไม้สำหรับใช้ในการแกะสลัก ซึ่งเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่นำมาประดับในสวนแบบบาหลี เช่น การนำไม้ขนุนซึ่งเป็นไม้มงคล เป็นไม้ศักดิ์สิทธิ์ มาแกะสลักเป็น พระพุทธรูป หรือ ศาลสักการะ หน้ากาก และของใช้ในพิธีกรรมต่างๆ และเราจะเห็นว่าพวกเขาใช้ของประดับเหล่านั้นมาประดับสวน

และแน่นอนว่าสวนแบบบาหลีให้ความสำคัญกับต้นไม้มาก ดังนั้นสวนแบบบาหลีต้องให้ความรู้สึกร่มรื่น ชุ่มชื้นตลอดเวลา บรรยากาศเต็มไปด้วยสีเขียวของไม้ใบตัดกับสีสันสดใสของดอกไม้ หรือพืชพันธุ์ต่างๆ พร้อมกลิ่นหอมของดอกไม้ หรือ กำยานที่อบอวนไปทั่วสวน ยิ่งถ้ามีไอหมอกลอยในอากาศ มีบ่อน้ำหรือน้ำตก ที่จัดตกแต่งให้ดูเหมือนแหล่งน้ำในธรรมชาติหรือจัดแต่งให้มีนัยยะสำคัญที่แอบแฝงไปด้วยปรัชญาคำสอนทางศาสนาก็จะเพิ่มความเป็นบาหลีมากยิ่งขึ้น

เกร็ดความรู้ ! จุดสำคัญ ของการจัดสวนแบบบาหลีคือ 

- ดูเป็นธรรมชาติ 
- ร่มรื่น 
- เย็นสบาย 
- ความเป็นมงคล 
- สวยงาม 
- ดูมีมนต์ขลัง

องค์ประกอบการจัดสวนแบบบาหลี

การจัดสวนแบบบาหลีให้ครบองค์ประกอบหรือให้ได้ใกล้เคียงมากที่สุดอาจจะดูไม่ใช่เรื่องที่ยากจนเกินไป เพราะเราจะมาสรุปการจัดองค์ประกอบง่าย ๆ ให้กับทุกคนได้เอาไปใช้เป็นคู่มือกัน งั้นเราไปอ่านกันเลย

ต้นไม้

ต้นไม้เป็นองค์ประกอบหลักของสวน การเลือกต้นไม้หรือไม้ประดับ ต้องเลือกต้นไม้ที่สามารถเจริญเติบโตได้ในสภาพแวดล้อมแบบร้อนชื้น แต่สำหรับในประเทศไทย เราสามารถเลือกใช้ต้นไม้ได้เกือบทุกชนิดเลย และต้นไม้ที่นำมาปลูกในสวนควรเป็นต้นไม้มงคล มีชื่อและความหมายที่ดี

ในสวนบาหลีต้องเน้นความเขียวและความชุ่มช่ำเพื่อให้ได้บรรยากาศแบบป่าฝนเขตร้อน อาจจะใช้ไม้ประเภทเฮลิโคเนีย กกหรือคล้าน้ำ เป็นไม้ที่มีลักษณะเป็นกอ จะช่วยให้สวนมีความสดชื่น สามารถปลูกเฟิร์นเพื่อเพิ่มความร่มรื่นให้กับบริเวณบ่อน้ำ หรือ สระน้ำ

ถ้าต้องการไม้ดอกมาประดับก็สามารถเอามาปลูกในจุดต่าง ๆ โดยเฉพาะไม้ดอกที่มีกลิ่นหอมควรปลูกให้ทั่วสวน หรือถ้าต้องการปลูกริมน้ำ แนะนำให้ปลูกลีลาวดีสีขาว พอให้มีร่มเงาตามริมบ่อ การมีร่มเงาช่วยไม่ให้ตะใคร้น้ำที่ชอบแสงแดดเติบโตเร็วเกินไป

ของประดับและตกแต่งสวน

การใช้ของประดับตกแต่งในการจัดสวนแบบบาหลีเป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบที่ขาดไม่ได้ เพราะของประดับเหล่านี้จะเป็นตัวบอกเล่าถึง วัฒนธรรม ประเพณี ศิลปหัตกรรมแบบชาวบาหลี โดยเราจะมาบอกจุดเด่นของประดับตกแต่งในสวนกัน

• พื้นที่พักผ่อนกลางแจ้ง

ของตกแต่งสวนในส่วนของพื้นที่พักผ่อนกลางแจ้ง เราสามารถทำซุ้มไม้เลื้อย ศาลานั่งเล่น หรือใครที่ชอบออกมาเล่นโยคะเพื่อรับอากาศดี ๆในสวน ก็สามารถทำลานไม้และประดับด้วยฟอร์นิเจอร์ที่ทำด้วยไม้ หรือหวาย

ยังสามารถประดับตกแต่งทางเดินด้วยแผ่นหิน หรือ บันไดและสะพานที่ทำจากไม้ มีบ่อหรือสระน้ำใต้สะพาน ก็สร้างบรรยากาศได้ดี

• ทางเดิน และ สะพาน

การสร้างทางเดินโดยการประดับด้วย หินกรวด หินก้อน หรือ อิฐบล็อก สีขาว เครีม เทา ส้มอิฐ และสามารถผสมผสานใช้กับแผ่นหิน เพื่อปูสลับกันบนทางเดิน หรือ เราจะสร้างสะพานที่ทำมาจากไม้ หรือเป็นสะพานหิน ไว้สำหรับข้ามสระหรือบ่อน้ำ ก็เป็นอีกองค์ประกอบที่น่าสนใจ และยังเป็นการเพิ่มมิติให้กับสวนอีกด้วย หรือถ้ามีพื้นที่น้อยก็สามารถจัดตามมุมบ้านด้วยการรองพื้นด้วยหินก้อนหรือหินกรวด ก็เพียงพอแล้ว

• ประติมากรรมรูปปั้น และงานแกะสลัก

งานประติมากรรมรูปปั้น หรืองานแกะสลักไม้เพื่อนำไปตกแต่ง สามารถพบเจอได้ในสวนแบบบาหลี เป็นองค์ประกอบที่ “ไม่ควรขาด” ถ้าคุณกำลังจะบอกคนที่เดินผ่านสวนของคุณว่า “นี่คือสวนบาหลีนะ !” โดยรูปปั้นที่นิยมคือ รูปปั้นคน รูปปั้นสัตว์ และรูปปั้นอมนุษย์

นอกจากนี้ของตกแต่งสวนจำพวกรูปแกะสลักจากไม้ก็เป็นของตกแต่งที่ไม่ควรพลาดเหมือนกัน นำไม้ที่แกะสลักนูนสูง ไปประดับบนกำแพง หรือจะแกะสลักแบบสามมิติวางประดับตามจุดต่าง ๆในสวน และยังนำไปตกแต่งสวนที่จัดในบ้านหรือที่ร่มได้อีกด้วย

• บ่อน้ำ และ น้ำพุ

การจัดสวนแบบบาหลีเน้นความสงบ ความสบาย ดังนั้น ในสวนของคุณควรมีน้ำตก นำพุ สระน้ำ หรือบ่อน้ำเล็ก เพื่อจะได้เสียงน้ำไหลเบาๆ ของน้ำจะช่วยเพิ่มความผ่อนคลาย และทำให้อากาศเย็นสบาย และสระน้ำ หรือ บ่อน้ำจะไม่ลึกมาก มักนำต้นไม้ พวกต้นกก บัว ลงไปปลูก

• ของตกแต่งที่ให้แสง

สวนบาหลีต้องมีไฟตอนกลางคืนส่องเน้นบางจุด ให้รู้สึกเหมือนเป็นบริเวณประกอบพิธีกรรมอันศักดิ์สิทธิ์ นั้นทำให้โคมไฟ โป๊ะไฟ ตะเกียง ที่ทำมาจากการแกะสลักหิน หรือ โคมแก้ว ก็เป็นของประดับตกแต่งที่สวยงามและควรมีประดับในสวน

เครื่องหอม

เพราะการจัดสวนแบบบาหลีมีพื้นฐานจากพื้นที่ ที่อยู่ในบริเวณสิ่งศักดิ์สิทธิ์และพิธีกรรม ภายในสวนจึงมีกลิ่นเครื่องหอม กลิ่นกำยาน เช่น กลิ่นจากดอกไม้ที่ปลูกบริเวณนั้นซึ่งส่วนใหญ่เป็นดอกไม้หอมและเป็นมงคล หรือ น้ำมันหอมเช่นน้ำมันจันทร์ ที่ส่งกลิ่นอบอวลไปส่วนส่วน ส่งผลให้บรรยากาศดูลึกลับ มีมนต์ขลังคล้ายพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์

แสงและเงา

แสงไฟสีนวลช่วยเพิ่มมิติให้กับสวน หรือใช้พื้นที่สำหรับทำกิจกรรมสังสรรค์ในช่วงเวลากลางคืน เช่น โคมไฟหินทราย โคมไฟระย้า โคมไฟหัวเสา ควรระวังเวลาตกแต่งโคมไฟควรติดตั้งให้สูงกว่าระดับพื้นดินอย่างน้อย 10-15 เซนติเมตร

หรือตำแหน่งการปลูกต้นไม้ควรให้มีบริเวณที่แสงแดดสามารถส่องถึงพื้นได้ ยิ่งแสงสามารถส่องลอดต้นไม้ออกมาเป็นลำแสง ก็จะเพิ่มบรรยากาศแบบสวนบาหลีได้ดียิ่งขึ้น

พันธุ์ไม้สวย…ที่ควรมีในสวนแบบบาหลี

ต้นไม้หรือไม้ประดับส่วนใหญ่ที่นำมาประดับในสวนแบบบาหลีปลูกตั้งในดินและในน้ำ มีทั้งไม้ผลัดใบและไม้ไม่ผลัดใบ โดยต้นไม้ส่วนใหญ่ที่นำมาปลูกก็จะเป็นไม้เมืองร้อนทนแดดทนฝน เช่น ตระกูลปาล์ม กล้วยประดับ ต้นเฟิร์นต่าง ๆ ต้นกกน้ำ หรือ ต้นไม้ประเภทว่านก็เป็นพันธุ์ไม้ที่พบบ่อย แต่สำคัญที่สุดคือคุณควรเลือกปลูกต้นไม้ท้องถิ่นของคุณด้วยเพราะจะทำให้ง่ายขอการดูแล และเราจะมายกตัวอย่างพันธุ์ไม้ที่นิยมนำมาจัดสวนสไตล์นี้กัน

เลือกไม้ดอกยังไงให้สวนสวย

การปลูกไม้ดอกที่มีสีสันสดใส และมีกลิ่งหอมฟุ้งกระจายไปทั่วสวน ก็เป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้การจัดสวนแบบบาหลีมีความน่าสนใจมากขึ้น เราจึงมีไม้ดอกที่ “ดูแลง่าย เติบโตดี” มาเป็นตัวเลือกให้ทุกคนเอาไปประยุกต์กับการนำไปจัดสวนแบบบาหลี

การดูแลรักษาสวนแบบบาหลี

การดูแลต้นไม้ในสวน

• แสง

ต้นไม้ในสวนแบบบาหลีสามารถอยู่ได้ทั้งในแสงแดดตลอดทั้งวัน หรือแสงแดดรำไร โดยต้นไม้ใหญ่จะเป็นไม้ที่รับแสงแดดโดยตรง ส่วนไม้ประดับหรือดอกไม้ที่ชอบแสงแดดรำไรจะอยู่ด้านล่างต้นไม้ใหญ่ หรืออยู่บริเวณบ่อน้ำ และถูกปลูกภายใต้หลังคาบ้าน

• น้ำ

น้ำเป็นส่วนสำคัญที่ขาดไม้ได้ หากเป็นฤดูร้อนคุณควรรดน้ำ เช้า-เย็น หรือ ถ้าเป็นฤดูฝนสามารถเว้นการรดน้ำ หรือรดน้ำวันเว้นวันได้ และสามารถทำให้สวนของคุณดูสดชื่นตลอดทั้งวันด้วยการเปิดน้ำพุ พ้นไอหมอก ไอน้ำเพื่อให้สวนมีบรรยากาศชุ่มช่ำทั้งวัน

• ดิน

ดินที่ใช้ควรเป็นดินร่วน มีอินทรีย์วัตถุสูง มีการผสมวัสดุที่สามารถกักเก็บน้ำได้ดี เช่น กาบมะพร้าว แต่ต้องเป็นดินที่ระบายน้ำได้ดี คุณอาจจะเก็บใบไม้ที่หล่นลงพื้นดินบางส่วน และเหลืออีกส่วนให้อยู่บนผิวดินเพื่อให้มันย่อยสลายกลายเป็นปุ๋ยต่อไป

• ปุ๋ย

สามารถโรยปุ่ยคอก และใส้ปุ๋ยสูตรเสมอให้กับไม้ดอกไม้ประดับได้ ทุก ๆ 1-2 เดือน

การบำรุงรักษาต้นไม้และของประดับตกแต่ง

การจัดสวนแบบบาหลี จำเป็นต้องมีการตัดแต่งต้นไม้มากพอสมควร เพราะต้นไม้ในสวนแบบนี้โตไว้มาก ยิ่งมาอยุ่ในสภาพแวดล้อมที่เจริญเติบโตง่ายก็ยิ่งโตไว เราจพเป็นต้องตัดแต่งให้สวนไม่รกเกินไป ตัดเอาใบแห้งหรือเศษใบไม้ที่มีมากเกินไปเอาออก เพราะถ้าไม่ทำอาจจะเป็นที่อยู่ของยุงและสัตว์มีพิษได้

ของประดับสวน ถ้าคุณต้องการให้ประติมากรรมรูปปั้นพวกนั้นดูเก่า มีขี้ตะไคร่ขึ้น ดูเป็นธรรมชาติก็ปล่อยให้มันขึ้นไป แต่ถ้าคุณชอบความสะอาดก็เพียงเอาแปรงมาขัดพวกขี้ตะไคร่ แค่นี้ก็เรียบร้อย และหมั่นทำความสะอาด โต๊ะ, เก้าอี้, หมอนให้บ่อยเพราะความชื้นอาจทำให้เกิดราบนผ้าได้

และอีกส่วนที่สำคัญคือสระน้ำ หากในสวนของคุณมีสระน้ำ ก็ควรทำความสะอาดอยู่เสมอ เพราะต้นไม้ที่ปลูกในสวนแบบบาหลี เป็นไม้ผลัดใบเป็นส่วนใหญ่ และใบไม้ก็หล่นไปในสระ และถ้าไม่เก็บหรือทำความสะอาด ใบไม้ก็จะย่อยสลายและทำให้น้ำเน่า

ข้อดีและขอเสีย

ข้อดี

• เป็นสวนที่สร้างความร่มรื่นให้กับบ้านเป็นอย่างดี

• การจัดสวนแบบบาหลีเหมาะกับประเทศไทยเพราะมีสภาพแวดล้อมเหมือนกัน

• สามารถปลูกพันธุ์ไม้ได้อยากหลาย ทั้งไม้ประดับ ไม้ดอก หรือไม้ผลขนาดเล็ก

• เป็นสวนที่สามารถจัดในที่กว้างและที่แคบได้

• มีประติมากรรมสวยงามที่ใช้ตกแต่งสวน และของตกแต่งสวน เช่น โคมไฟ โคมไฟหอนทราย ตะเกียง โป๊ะไฟ

• การจัดสวนแบบบาหลีสามารถนำไปจัดในสถานที่ต่าง ๆ ได้มากเช่น โรงแรม สปา หรือสถานที่ปฏิบัติธรรม

ข้อเสีย

• เนื่องจากมีต้นไม้มาก และมีบริเวณที่เป็นน้ำ ทั้งน้ำนิ่งและน้ำไหล ทำให้มียุ่งอยู่เป็นจำนวนมาก

• เป็นสวนที่ต้องในแรงงานเยอะในการดูแล

• มีโรคพืชและแมลงค่อนข้างมาก เพราะมีความชื้นมาก และเศษใบไม้ แต่ถ้ามีการทำความสะอาด ทำให้พืชมีเศษใบไม้น้อยที่สุด ปัญหาพวกนี้ก็จะลดลง

• ถ้าไม่ตัดแต่งสวนจนรกมากเกินไปอาจเป็นที่อยู่ของสัตว์มีพิษได้ เช่น งู, ตะขาบ, หนู

การจัดสวนแบบบาหลีในสไตล์ต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับบ้าน

การจัดสวนแบบบาหลี มีการนำมาประยุกต์ให้เข้ากับที่พักอาศัย ทำให้มีหลายรูปแบบ ทั้งการจัดในพื้นที่กว้าง พื้นที่แคบ หรือจัดในมุมใดมุมหนึ่งของบ้านก็ทำได้ ซึ่งนำองค์ประกอบของสวนบาหลีมาจัดวางให้ครบ หรือใกล้เคียงมากที่สุด งั้นเรามาดูกันว่ามีแบบไหนบ้าง

จัดสวนพื้นที่เล็ก

บ้านที่มีพื้นที่น้อย หรือมีพื้นที่เพียงด้านใดด้านหนึ่ง ก็สามารถจัดสวนแบบบาหลีได้ แม้จะปลูกในกระถางแต่นำไปจัดวาง และตกแต่งด้วยประติมากรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นกระถาง อ่านน้ำ รูปปั่น และโคมเทียน ก็สามารถสร้างบรรยากาศได้ ส่วนต้นไม้ที่นำมาปลูก อาจจะนำพันธุ์ไม้เด่น ๆ มาสัก 3-5 ชนิด ก็เพียงพอ

จัดสวนพื้นที่ใหญ่

และหากบ้านใครที่มีพื้นที่กว้างขวาง ก็สามารถจัดสวนแบบบาหลีได้อย่างจุใจเลย เพราะ เพราะสวนแบบบาหลี ควรมีน้ำพุ บ่อน้ำ หรือสระน้ำ ไม่ต้องลึกมาก นำไม้น้ำลงปลูก และจัดวางฟอร์นิเจอร์เพื่อเป็นพื้นที่ใช้งาน และรอบ ๆ ก็อาจทำเป็นกำแพงน้ำตก พร้อมปลูกต้นไม้ เช่น กล้วยประดับ ปาล์มพัดจีบ เฟิร์นรอบ ๆ สระน้ำ เพิ่มด้วยการประดับประติมากรรมรูปปั้นต่าง ๆ ทำทางเดินด้วยแผ่นหิน หรือ หินกรวด

และถ้าใครมีทุนมากพอ ก็อาจจะทำสะพาน และศาลากลางน้ำ เพื่อให้เป็นพื้นที่เงียบสงบ ไว้พักผ่อนสำหรับคนในครอบครัว โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ชื่นชอบสวนสไตล์นี้มากที่สุด อาจมีการจุดกำยานตามจุดต่าง ๆ ทำให้คนที่อยู่ในสวนมีความผ่อนคลายมากขึ้น

เป็นยังไงกันบ้างกับการจัดสวนแบบบาหลี เราเชื่อว่าที่บ้านของคุณก็อาจจะมีพันธุ์ไม้ หรือองค์ประกอบแบบนี้ แต่ถ้าคุณได้อ่านบทความนี้จบ คุณน่าจะอยากจัดสวนของคุณใหม่อีกรอบแน่นอน เพราะสวนแบบบาหลีเป็นสวนที่เหมาะกับประเทศไทยมากที่สุด ทั้งสภาพอากาศ ความชื้น และพันธุ์ไม้ ดอกไม้ ที่ของทุกอย่างคุณสามารถหาได้ในร้านขายต้นไม้แถวบ้านของคุณเอง ทุนในการจัดสวนแบบนี้ก็ไม่มากเกินไป หากคุณไม่ได้สร้างพวกสะพาน หรือศาลากลางน้ำ สวนนี้ก็ถือว่าใช้งบไม่ไมากเลย

และหากคุณสนใจในข้อมูลพันธุ์ไม้ พันธุ์พืช ดอกไม้ สมุนไพร การใช้ปุ๋ย หรือ เกี่ยวกับ โรคพืชและแมลงศัตรูพืช Kaset today ก็มีบทความที่มีสาระดี ๆ อีกมากให้คุณได้ศึกษาหาความรู้กัน

แหล่งอ้างอิง 

How to Make a Balinese Garden
Balinese Style Gardens