มะเขือพวง ภาษาอังกฤษหรือชื่อสามัญคือ Common Asiatic weed, Turkey berry, Devil’s fig, Prickly nightshade, Shoo-shoo bush, Pea eggplant แถบแคริบเบียน เรียก Susumba ภาษาทมิฬและอินเดียใต้เรียก Sundakkai มะเขือพวง ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Solanum torvum Swartz วงศ์ : SOLANACEAE
มะเขือพวงเป็นพืชในตระกูลมะเขือที่เรียกได้ว่าเป็นทั้งพืชสมุนไพรและพืชผักสวนครัวชนิดกินผล ที่ปลูกได้ง่าย เจริญเติบโตได้ไว ไม่ต้องกังวลในเรื่องโรคพืชและแมลงต่างๆ มีแคลเซียม ฟอสฟอรัส และ ธาตุเหล็กสูง ได้รับความนิยมเป็นอย่างสูงในแถบเอเชียใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียตะวันออกนิยมปลูกและนำมาทำเป็นอาหารอย่างมาก
มะเขือพวงเป็นพืชที่มีรสชาติดีและสามารถเจริญเติบโตได้ในสภาพอากาศที่หลากหลาย แต่จะเติบโตได้ดีที่สุดในพื้นที่ที่มีแดดจัดและมีอากาศอบอุ่น สามารถแพร่พันธุ์ได้ง่ายเช่นเดียวกับวัชพืช เนื่องจากมะเขือพวงสามารถพบได้อยู่ทั่วไปในทุกทวีป จึงไม่ชัดเจนว่ามีต้นกำเนิดมาจากที่ใด อย่างไรก็ตามผู้เชี่ยวชาญหลายคนเชื่อว่ามันน่าจะมีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางและอเมริกาใต้ โดยมีถิ่นกำเนิดในแอนทิลลีส (Antilles) ตั้งแต่เขตฟลอริดา หมู่เกาะเวสต์ อินดีส์ เม็กซิโก จนถึงอเมริกากลาง และทวีปอเมริกาใต้แถบประเทศบราซิล เป็นวัชพืชขึ้นกระจัดกระจายเกือบทั่วเขตร้อน ปัจจุบันพบในทวีปแอฟริกา เอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิกไกล ถึงมลรัฐฮาวายในสหรัฐอเมริกา
มะเขือพวง มีชื่อเรียกที่แตกต่างกันไป ตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนือ เรียก มะแคว้ง มะแคว้งกุลา ภาคอีสาน เรียก มะเขือละคร หมากแค้ง ภาคใต้ เรียก เขือพวง เขือน้อย มะแว้งช้าง แว้งช้าง ลูกแว้ง มะแว้ง มะเขือพวงเป็นพืชที่ใช้เป็นผักเช่นเดียวกับมะเขือทั่วไป ทนทานต่อโรคและการทำลายของแมลงศัตรูพืช ปลอดภัยจากสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช ดังนั้น จึงนิยมนำมาเป็นส่วนประกอบของอาหารหลากหลาย เช่น แกงเขียวหวานไก่ แกงป่า แกงคั่ว แกงแค แกงเผ็ดเนื้อ อ่อมปลาดุก น้ำพริกกะปิ น้ำพริกแมงดา น้ำพริกกุ้งสด น้ำพริกไข่เค็ม ปลาร้าทรงเครื่อง แจ่วบอง ลวกจิ้มน้ำพริกอ่อง เผาแกล้มลาบปลา ลาบขม ใส่ส้มตำ ยำมะถั่วมะเขือ ฯลฯ อาหารไทยที่มีมะเขือพวงเป็นส่วนประกอบล้วนอร่อย และมากมายด้วยคุณค่า ตามวัฒนธรรมอาหารไทย ที่ไม่ว่าชนชาติไหนได้ลิ้มรสแล้ว ติดใจกันทุกคน
ลักษณะทั่วไป
ลักษณะ มะเขือพวง เป็นไม้พุ่มเตี้ย สูง 1- 2 เมตร ใบแน่น ทรงพุ่ม ไม่มีรูปแบบที่แน่นนอน ลำต้นตั้งตรงและแข็งแรง ลำต้นมีขนนุ่มขึ้นปกคลุม ลำต้นและใบมีหนามเล็กๆ ห่างขึ้นทั่วไป
วิธีการเพาะปลูก
วิธีการปลูกมะเขือพวง มีได้หลายวิธี เนื่องจากเป็นพืชที่ปลูกง่าย โตไว ไม่ต้องดูแลมาก
การปลูกด้วยเมล็ด
โดยการเพาะกล้าก่อน และเมื่อต้นกล้าเริ่มโต มีใบออกประมาณ 3-4 ใบแล้วจึงค่อยย้ายลงแปลงปลูก รดน้ำให้ชุ่ม มีดอกมะเขือพวงออกตลอดปี โดยเพาะอย่างยิ่งในฤดูฝน
การปลูกด้วยการตัดราก
ทำได้ด้วยการตัดรากมาชำ จนเกิดรากใหม่ จากต้นใหม่ขึ้น เมื่อต้นกล้าเริ่มโต ก็ให้แบ่งออกมาเป็นต้นเล็ก และเมื่อครบเวลาหนึ่งเดือนครึ่ง ก็สามารถย้ายไปปลูกในแปลงปลูกได้
ประโยชน์
มะเขือพวงถูกใช้เป็นทั้งอาหารและสมุนไพรเพื่อรักษาโรคทางกายอย่างมากมายเช่นความดันโลหิตสูง ปัญหาทางเดินอาหาร การติดเชื้อแบคทีเรียและอื่น ๆ ถึงกระนั้นการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่มุ่งเน้นไปที่คุณสมบัติทางยาของมะเขือพวงนั้นยังค่อนข้างมีจำกัด แต่หลักฐานเบื้องต้นจากการศึกษาในห้องทดลองและสัตว์ทดลองชี้ให้เห็นว่าสารอาหารเฉพาะและสารประกอบพืชในมะเขือพวงอาจเป็นส่วนสำคัญที่อยู่เบื้องหลังของประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย ดังนั้นการศึกษาวิจัยมะเขือพวงจะยังมีต่อไป ต่อไป อาจมียาสมุนไพรที่สกัดจากมะเขือพวงก็เป็นได้
สรรพคุณ
สรรพคุณ มะเขือพวงมีมากมาย จัดเป็นพืชพื้นบ้านที่มีสรรพคุณทางยาอย่างดี
- ป้องกันและรักษาโรคโลหิตจาง
ธาตุเหล็กต่ำเป็นหนึ่งในการขาดสารอาหารที่พบบ่อยที่สุดทั่วโลก ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กเป็นภาวะที่พบได้บ่อยซึ่งอาจเกิดจากการได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอ เกี่ยวข้องกับอาการเช่นอ่อนเพลียเวียนศีรษะและหายใจถี่ มะเขือพวงเป็นแหล่งที่อุดมไปด้วยธาตุเหล็กจากพืชและมักบริโภคเพื่อรักษาหรือป้องกันโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก อย่างไรก็ตามแม้ว่ามะเขือพวงจะมีธาตุเหล็กในปริมาณสูง การรับประทานคู่กับอาหารที่มีวิตามินซีสูงเช่นสตรอเบอร์รี่พริกหยวกหรือผลไม้รสเปรี้ยวอาจช่วยเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็กจากอาหารได้
- ช่วยลดความดันโลหิต
ในสหรัฐอเมริกาเกือบ 50% ของผู้ใหญ่ที่มีความดันโลหิตสูงซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของโรคหัวใจและหลอดเลือด การวิจัยในช่วงต้นแสดงให้เห็นว่าสารประกอบในมะเขือพวงเป็นแนวทางธรรมชาติในการลดความดันโลหิต มะเขือพวงเต็มไปด้วยสารประกอบที่เป็นเอกลักษณ์หลายชนิดเช่น gallic acid และ ferulic acid ซึ่งแสดงให้เห็นถึงคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระและต้านการอักเสบ อีกทั้งการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่าสารสกัดจากมะเขือพวงช่วยลดความดันโลหิตในหนูที่มีความดันโลหิตสูงได้อย่างมีนัยสำคัญ
- ส่งเสริมการทำงานของภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง
การศึกษาในห้องทดลองแสดงให้เห็นว่ามะเขือพวงมีคุณสมบัติในการต้านจุลชีพที่มีศักยภาพซึ่งอาจส่งเสริมการทำงานของภูมิคุ้มกันที่ดีต่อสุขภาพได้หลายวิธี เช่น การต่อต้านเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคเริม การรักษาบาดแผลให้สะอาดเพื่อให้หายเร็วยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม ยังคงต้องมีการศึกษาและวิจัยกันต่อไปเพื่อให้แน่ใจว่า คุณสมบัติของมะเขือพวงดังที่พบในห้องทดลองนั้น เมื่อนำมาใช้กับมนุษย์แล้ว จะได้ผลดีดังที่คาดไว้.
ที่มา
https://medthai.com
