ถั่ว เป็นพืชกลุ่มใหญ่ที่มีจำนวนมากที่สุดเป็นอันดับ 3 ของพืช ซึ่งถั่วมีหลายรูปร่าง หลายสี หลายชนิดด้วยกัน ซึ่งแต่ละชนิดก็จะมีประโยชน์ที่โดดเด่นไม่เหมือนกัน ทำให้มนุษย์เราจะต้องกินถั่วอย่างน้อยวันละ 1 กำมือ
ข้อมูลทั่วไป
ถั่ว คือ ชื่อไม้เถาที่มีอยู่หลายชนิด หลายสกุล ซึ่งทั้งหมดจัดอยู่ในวงศ์ Papilionaceae โดยที่จะใช้ฝัก หรือเมล็ดเป็นอาหาร ซึ่งถั่วเป็นชื่อสามัญ โดยมีชื่อภาษาอังกฤษว่า Bean มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Glycine max
ประเภทของถั่วแต่ละชนิด
ถั่วแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่
1.ถั่วฝัก (Bean)
เป็นถั่วที่มีฝักใช้เป็นอาหาร ซึ่งมีเมล็ดที่ไม่กลม อาทิเช่น ถั่วพู ถั่วฝักยาว เป็นต้น ซึ่งตัวอย่างทั้งสอง เป็นถั่วที่นิยมกินทั้งฝัก และถั่วที่กินได้เฉพาะเมล็ด อาทิเช่น ถั่วเหลือง ถั่วปากอ้า เป็นต้น
2.ถั่วฝักเมล็ดกลม (Pea)
เป็นถั่วที่ในฝักมีเมล็ดที่กลม กินฝักสดที่ยังไม่แก่เต็มที่ เช่น ถั่วลันเตา ถั่วหัวช้าง
3.ถั่วเมล็ดแบน (Lentil)
ลักษณะเมล็ดแบนเล็กเหมือนนัยน์ตาคน มีหลายสี เช่น เขียว น้ำตาล
ประโยชน์ของถั่ว
- สามารถนำเมล็ดถั่วแห้งมาแปรรูปทำเป็นผลิตภัณฑ์ เช่น ได้ ถั่วเขียวดิบนิยมนำไปแปรรูปเป็นแป้ง และวุ้นเส้น
- ใช้กากถั่วเหลืองเป็นแหล่งโปรตีนในอาหารสัตว์
- เพื่อใช้เป็นอาหารของมนุษย์
- ใช้ในการทำเนยเทียม น้ำมัน
- มีสรรพคุณต่างๆ เช่น ถั่วเขียว ช่วยดับร้อน ลดอาการกระหายน้ำ ลดความดันโลหิต ช่วยลดระดับน้ำตาลและไขมันในเลือดได้, ถั่วดำ มีปริมาณสารล้างพิษ ช่วยป้องกันและลดการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็งได้ ช่วยป้องกันมะเร็งเต้านม และยังส่งผลดีต่อฮอร์โมนเพศหญิง
วิธีเพาะพันธุ์ถั่วทั่วๆไป และวิธีดูเเลรักษา
วิธีทำให้ถั่วเขียวกลายเป็นถั่วงอก
- เตรียมเมล็ดถั่วเขียว ขนาดกำลังพอดีไม่เล็กเกินไป แล้วนำมาทำความสะอาด
- นำเมล็ดถั่วเขียว มาใส่ในภาชนะที่เตรียมไว้ แล้วใส่น้ำลงไปพอประมาณ แล้วแช่น้ำพักไว้อย่างน้อย 8 ชั่วโมง
- เทน้ำออก แล้วนำเมล็ดถั่วเขียวใส่ตระกร้าที่มีรู แล้วนำกระดาษทิชชู่ มาวางลงที่ก้นตะกร้า 3 แผ่น
- นำทิชชู่ปิดทับประมาณ 2 แผ่น แล้วรอจนกว่าถั่วเขียวกลายเป็นถั่วงอก ก็สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้แล้ว
วิธีในการปลูกถั่วลิสง
เตรียมพื้นที่สำหรับในการปลูก โดยใช้ดินที่มีความชื้นพอประมาณ แล้วพรวน เพื่อเพิ่มปริมาณออกซิเจนให้แก่ดิน แล้วขุดให้ลึกประมาณ 10-20 เซนติเมตร แล้วปล่อยให้วัชพืชบริเวณโดยรอบแห้งตาย ให้หว่านปูนขาว (CaCo3) แล้วจึงพรวนย่อยดินกลบ แล้วนำเมล็ดถั่วมาโรย แล้วกลบดิน
กินถั่วแบบไหน ดีอย่างไรกันนะ
ถั่ววอลนัท
เป็นถั่วที่สารที่ชื่อว่า อาร์จีนีน ซึ่งเป็นสารที่ช่วยป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด ป้องกันโรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ อีกทั้งยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ และกรดไขมัน ถั่ววอลนัท เหมาะกับผู้สูงวัยและสตรีวัยหมดประจำเดือน ปริมาณที่ควรกินประมาณ 3 วันต่อสัปดาห์ ถ้ากินมากเกินไป อาจจะทำให้ท้องอืดและอาหารไม่ย่อย
ถั่วพิตาชิโอ
มีกรดไขมันไม่อิ่มตัว เป็นส่วนประกอบหลัก ซึ่งเป็นสารที่ทำช่วยลดคอเลสเตอรอล ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ เป็นถั่วที่ให้พลังงานที่สูงที่สุดอีกด้วย ปริมาณที่ควรกินประมาณครั้งละ 10 เม็ด
ถั่วอัลมอนด์
มีส่วนประกอบหลักเป็นไขมันถึง 50% โปรตีน 25% และคาร์โบไฮเดรตอีก 10% อีกทั้งวิตามินอี แคลเซียม แมกนีเซียม โพแทสเซียม มีฤทธิ์ปรับสมดุลฮอร์โมนอินซูลิน ช่วยปรับระดับน้ำตาลในเลือด ส่วนช่วยลดการเกิดภาวะกระดูกเปราะบางในหญิงวัยหมดประจำเดือน ปริมาณที่ควรกินประมาณ 1 กำมือ
ถั่วลิสง
เป็นถั่วที่เราสามารถหาซื้อได้ทั่วไปตามตลาดหรือซุปเปอร์มาร์เก็ตต่างๆ ซึ่งมีสรรพคุณบำรุงม้าม กระเพาะอาหาร ให้ความชุ่มชื้นแก่ปอด ขับเสมหะ เปลือกถั่วชั้นบางๆ สีแดงเข้มนั้น มีสรรพคุณเพิ่มเกล็ดเลือดเพื่อใช้ในการห้ามเลือด ไม่ควรรับประทานครั้งละมากๆ เนื่องจากย่อยและดูดซึมยาก
เม็ดมะม่วงหิมพานต์
แม้ชื่อจะไม่มีคำว่าถั่ว แต่เป็นถั่วที่อร่อยและราคาแพง ซึ่งเป็นถั่วที่มีไขมันอิ่มตัวค่อนข้างสูงถึง 20% มีสารกระตุ้นภูมิแพ้อยู่ สำหรับผู้ที่เป็นภูมิแพ้ ไม่ควรรับประทานมาก ปริมาณที่ควรกินประมาณ 10 เม็ดต่อครั้ง
วิธีเลือกซื้อเมล็ดถั่ว
สำหรับถั่วนั้นมีหลายประเภทด้วยกัน ยกตัวอย่างเช่น
ถั่วลิสง
เป็นถั่วที่ขึ้นราได้ง่ายมาก ซึ่งราที่ขึ้นถั่วชนิดนี้ จะเป็นราที่ก่อมะเร็ง ดังนั้นจะต้องเลือกอย่างระมัดระวัง โดยการดูจากเปลือกถั่วลิสง จะต้องมีสีชมพู เกาะติดกับเมล็ดถั่ว เมล็ดจะต้องอวบอิ่ม ไม่เหี่ยวหรือลีบ
ถั่วเมล็ดแห้ง
เช่น ถั่วเหลือง ถั่วดำ ถั่วแดง ให้เลือกจากเมล็ดที่อวบอ้วน ไม่มีแมลงหรือมอดเกาะ ถ้าถูกบรรจุในถุง จะต้องตรวจสอบสภาพถุงให้อยู่ในสภาพสมบูรณ์ที่สุด
ถั่วเขียว
จะต้องเลือกเมล็ดที่อวบอิ่ม มีเปลือกหุ้ม ซึ่งถั่วเขียวจะจำหน่ายในอีกรูปแบบที่เรียกว่า ถั่วทอง จะต้องเลือกเลือกซื้อเมล็ดอวบอ้วน แก่จัด เปลือกหลุดหมด ไม่มีเศษกรวด มีสีเหลืองนวลเป็นธรรมชาติ ใช้มือเช็ดสีไม่ออก เนื่องจากอาจจะเป็นสีเหลืองจากการย้อมสี
ถั่วเหลือง
จะต้องเลือกเมล็ดอวบอ้วน ไม่มีกรวดปน
เม็ดถั่วลันเตา
นิยมขายแบบถุง เพื่อให้สะดวกต่อการรับประทานเป็นอาหารว่าง ดังนั้นจะต้องเลือกจากถุงที่มีสภาพดีที่สุด และควรเลือกซื้อที่บรรจุถุง สีเขียวสวย เลือกซื้อที่น้ำแช่ถั่วไม่ขุ่น ไม่เป็นเมือก
ข้อควรระวัง
สำหรับข้อควรระวังของถั่วก็คือ เมื่อกินเข้าไปจะทำให้เกิดอาการไอ คอแห้ง ในแต่ละถั่วก็จะมีปริมาณที่แนะนำ เพื่อไม่ให้เกิดผลเสียต่อร่างกาย