สนมังกร ไม้รั้วกรองฝุ่นชื่อมงคลทรงพุ่มสวย มีวิธีการปลูกยังไง

สนมังกร (Hollywood Juniper ,everygreen tree, Juniper Berries) นับว่าเป็นสายพันธุ์ดาวเด่นในกลุ่มไม้สนที่ถูกให้ความสนใจ และมักถูกนำไปปลูกในบ้าน โรงแรม หรือสถานที่ท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก

โดยปกติแล้วสนมังกรไม่ใช่พันธุ์ไม้ในประเทศไทย แต่เป็นไม้นำเข้ามานานแล้ว จึงมีการทดลองปลูกและขยายพันธุ์จนในปัจจุบัน มีกระจายทั่วประเทศไทย แต่วันนี้ Kaset today มีเนื้อหาสาระดีๆที่รวบรวมข้อมมูลมาจากหลายแหล่งที่น่าเชื่อถือทั้งในและต่างประเทศ ถ้าอยากรู้ก็ต้องอ่านให้จบนะ

สนมังกร หรือ ชื่อที่วงในชอบเรียกว่า Hollywood Juniper  เนื่องจากมีรูปทรงใบที่สวย เป็นเอกลักษณ์ เวลานำไปจัดสวน เราจะถือว่าสนมังกรเป็นต้นเอกของสวนเลยก็ว่าได้ และที่สำคัญ สนมังกรมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Juniperus chinensis และนั้นต้องเกี่ยวกับประเทศจีนอย่างแน่นอน แต่เราจะไปทำความรู้จักกับต้นสนมังกรให้มากขึ้น 

นอกจากนี้ ในบทความยังมีเนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะของสนมังกรที่เป็นจุดเด่นสำคัญ การปลูกและดูแลยังไงให้ต้นเจริญเติบโตดี และทำไมเราถึงควรมีสนมังกรปลูกในบริเวณบ้าน บทความนี้จะพาคุณไปค้นหาความรู้ดี ๆ เพื่อนำไปตัดสินใจในการเลือกซื้อกัน

ข้อมูลทั่วไปสนมังกร

ชื่อภาษาไทย : สนมังกร, สนมังกรจีน

ชื่อภาษาอังกฤษ : Hollywood Juniper, everygreen tree, Juniper Berries

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Juniperus chinensis L. var. Torulosa (Synonyms: L. Var. Kaizuka, J. c. var. torulosa)

ชื่อวงศ์ : Cupressaceae

ชื่อสกุล : Juniperus

ความเชื่อ

สนมังกร มีความหมายที่เป็นมงคล นิยมปลูกเป็นไม้รั้ว ต้นเดี่ยวหรือต้นคู่ในสวน และระหว่างบานประตู ปลูกเพิ่มเสริมสร้างบารมี เพิ่มพลังอำนาจ และต้นสนยังเป็นต้นไม่ที่มีความทดทนสูงอายุยืนยาว นั้นทำให้คนที่ปลูกจะมีสุขภาพแข็งแรง

เชื่อกันว่าหากปลูกได้สูง ใบดง และปลายยอดบนสุดมีความคดเคี้ยวเป็นคลื่นคล้ายหางมังกรแล้ว ก็จะมีเรื่องดี ๆ เกิดกับคนปลูกและครอบครัว

แหล่งถิ่นที่อยู่เดิม

ต้นสนมังกร มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Juniperus chinensis นั้นแปลว่าต้นสนสายพันธุ์นี้มีถิ่นกำเนิดในแถบประเทศจีน และประเทศที่มีสภาพอากาศที่ใกล้เคียงกันอย่าง โมงโกเลีย ญี่ปุ่น และ เกาหลี

ลักษณะทั่วไปสนมังกร

• ลำต้น

เป็นไม้ยืนต้น มีลักษณะรูปทรงพีรามิดความสูง 3-15 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาล แตกกิ่งก้านหนาแน่นไม่เป็นระเบียบ

• ใบ

ใบเติบโตในสองรูปแบบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก โดยใบอ่อนรูปเข็มปลายแหลม ยาว 5-10 มม. และใบแก่รูปสี่เหลี่ยม ข้าวหลามตัด แตกเป็นสี่แฉก สีอ่อนถึงเขียวเข้ม มีลักษณะเป็นเกล็ดบิดเป็นเกลียว แต่ละเกล็ดยาว 1.5-3 มม. เมื่อสัมผัสอากาศร้อน หรือขาดความชื้นจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล และแห้งตาย

• ดอก

ดอกแยกเพศ ดอกตัวผู้มีกาบกลมขนาดเล็กเรียงซ้อนกันเป็นรูปไข่ สีน้ำตาล ยาวประมาณ 0.5 ซม. มีอับเรณูซ่อนอยู่ตามโคนกาบ ดอกตัวเมียออกเดี่ยว ตามปลายกิ่ง 

• cones (berries)

เมื่อเกิดการผสมพันธุ์กันแล้วจะผลิต cones สีเทาอมเขียวคล้ายผลไม้เล็ก ๆ ตามซอกกิ่ง แล้วจากสีเทาอมเขียวก็จะเริ่มกลายเป็นมีสีน้ำเงิน-ดำคล้ายเบอร์รี่ มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 7–12 มม. แล้วเมื่อแก่จัดก็จะเริ่มแห้งจนแยกออก 6 ซีก แล้วก็กลายเป็นเมล็ดมี 2-4 เมล็ด แต่ส่วนใหญ่เราจะเป็นดอกและ cones ที่คล้ายเบอร์รี่ในต่างประเทศที่มีอากาศหนาวเท่านั้น

Juniperus chinensis มีสายพันธุ์อะไรบ้าง

Juniperus chinensis เป็นชื่อเรียก Juniperus สายพันธุ์จีนซึ่งในปัจจุบันก็มีหลากหลายชนิด เราจึงยกตัวอย่างดังนี้ (สามารถอ่านเพิ่มเติมได้)

• Juniperus chinensis ‘Daniels Dwarf’

• Juniperus chinensis Gold Coast™

• Juniperus chinensis ‘Keteleeri’

• Juniperus chinensis ‘Maney’

• Juniperus chinensis ‘Pfitzeriana’

• Juniperus chinensis ‘Torulosa’

• Juniperus chinensis ‘Stricta’

เกร็ดความรู้ !

Juniperus chinensis ที่พบไปทั่วโลกที่สามารถเจริญเติบโตในสภาพอากาศที่เหมาะสมนั้น โดยแบ่งแยกออกเป็น 2 แบบคือหลังเกสรตัวผู้และตัวเมียผสมกันแล้ว กลายเป็น branches and cones (berries) และ แบบ branchlets and fruit

ซึ่งสนในกลุ่มสนมังกรจีนส่วนใหญ่จะเป็นแบบ branches and cones (berries) และสนมังกร (L. var. Torulosa) ในประเทศไทยของเราก็เป็นแบบ branches and cones (berries) เช่นกัน แต่สภาพอากาศประเทศเราไม่เย็นเท่าสภาพอากาศที่ต่างประเทศ นั้นทำให้การเกิดดอก และพัฒนาไปจนถึง cones (berries) เป็นไปได้ยากและไม่เคยพบเห็นในประเทศไทย หรือ แทบจะไม่มีเลย

ส่วนกลุ่มสนมังกรจีนที่พบว่าหลังจากที่ดอกตัวผู้และตัวเมียผสมและได้กลายเป็น branchlets and fruit เราจะยกตัวอย่าง 2 สายพันธุ์คือ 
1. Juniperus chinensis 'Keteleeri' 
2. Juniperus chinensis 'Maney'

ขยายพันธุ์สนมังกร

สามารถที่จะทำการขยายพันธุ์ได้ 2 แบบ คือ

• การเพาะเมล็ด

• การตอนกิ่ง

• การปักชำ

แต่วิธีที่ชาวสวน หรือ นักจัดสวนนิยมมากที่สุดคือ “การปักชำ” แต่วิธีการเพาะเมล็ดเรามักคนเห็นในต่างประเทศเท่านั้น แต่ก็เป็นส่วนน้อยที่จะทำเพราะโตช้ากว่า โดยวิธีการปักชำมีดังนี้

• ขั้นตอนการปักชำนั้นก็ไม่ยาก โดยเริ่มจากเลือกกิ่งที่มีความสมบูรณ์ไม่แก่มาก และใช้มีดที่คมๆ ตัดกิ่งขนาดประมาณ 10-15 เซนติเมตร หรือตามความต้องการในลักษณะเฉือนทะแยง

• แล้วนำไปปักชำในน้ำยาเร่งราก 15-20 นาที ก่อนจะเตรียมดินร่วมผสมพีทมอสและใส่ดินลงไปในภาชนะที่มีฝาปิด ซึ่งควรกะปริมาณดินให้เหมาะกับภาชนะและขนาดของกิ่ง แนะนำให้ใช้ขุยมะพร้าวเพราะลดการเกิดราได้ และสะอาด (ควรแช่ขุยมะพร้าว 1-2 วันก่อนใช้)

• จากนั้นก็ปักชำกิ่ง ควรเว้นระยะห่างตามความเหมาะสมกับภาชนะและจำนวนกิ่ง พรมน้ำให้ชุ่มพอประมาณ ปิดฝา ทิ้งไว้ประมาณ 25-30 วัน แล้วให้ทำการเช็คการงอกของราก เมื่อมีรากงอกก็ให้ย้ายไปปลูกในดินที่ระบายน้ำได้ดีต่อไป

การปลูกและการดูแล

การปลูก

• แสงแดด

ไม้พุ่มนี้ควรปลูกในที่ที่มีแสงแดดส่องถึงเท่านั้น สามารถปรับให้เข้ากับสภาพการเจริญเติบโตทั้งที่แห้งและชื้น มีลมพัดผ่านถ่ายเทสะดวดก็ดีเลย

• น้ำ

ควรให้น้ำวันละ 1-2 ครั้ง แต่ไม่ควรให้มีน้ำขัง ถ้าจะรดน้ำทางใบควรฉีดน้ำเป็นระอองฝอยบางๆ เพื่อหลีกเลี่ยงการทำทรงพุ่มแตก แต่ข้อดีของการรดน้ำทางใบคือ ใบเกล็ดของสนมังกรจะได้รับความชื้นที่พอเหมาะพอดี ไม่เสี่ยงต่อการที่ใบขาดน้ำและค่อยๆกลายเป็นสีน้ำตาล แต่ไม่ควรรดน้ำหลัง 5-6 โมงเย็น เพราะน้ำที่อยู่ที่ใบจะระเหยไม่ทันและอาจจะเกิดโรคได้

• ดิน

ดินทั่วไปที่มีอินทรียวัตถุ ระบายน้ำและอากาศได้ดี แต่ไม่ควรเป็นดินเหนียวที่ระบายน้ำได้น้อย และหากบริเวณที่ปลูกนั้นเป็นที่ราบลุ่มที่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลมาก ควรทำคันดิน แล้วก็ค่อยเอาต้นสนมังกรปลูกลงบนคันดิน แล้วหลุมที่ขุดไม่จำเป็นต้องลึกมาก แค่เอาให้หน้าดินเดิมเสมอกับพื้นผิวคันดินก็เพียงพอ ก่อนจะวางลงในหลุมอาจจะโรยก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอก และ สารกันแมลงกับมด

• ปุ๋ย

การให้ปุ๋ยให้บำรุงต้นด้วยการใส่ปุ๋ย เช่น ปุ๋ยสูตรเคมี 16-16-16, 13-13-13 ปุ๋ยคอก รอบโคนต้นเดือนละหนึ่งครั้ง เพื่อทำให้ต้นแข็งแรง มีใบดกและมีกลิ่นหอมเพิ่มขึ้น หรือใครที่ปลูกลงกระถางก็อาจจะฉีกปุ๋ยทางใบเช่น ปุ๋ยเกล็ด

การดูแล

• การตัดแต่ง

เพื่อให้เป็นทรงที่สวยงาม ก็อาจทำการตัดแต่งให้เป็นทรง และบ้างที่อาจควบคุมความสูงของสนมังกรด้วยการตัดยอดนั่นเอง สำหรับสนที่ไม่สูงมากนักก็อาจทำการตัดแต่งเอากิ่งที่แห้งออก

• โรคและแมลงศัตรูพืช

สิ่งที่ควรระวังคือ เพลี้ยแป้ง ซึ่งเพลี้ยแป้งเหล่านี้จะมากับมดบางชนิดที่จะมาไต่ตามช่อดอกทำให้ช่อดอกแห้งเป็นสีน้ำตาลและอาจไม่ติดเมล็ดหรือจะเป็นโรค ใบเน่าใบแห้ง ที่เกิดจากเชื้อราบางชนิดที่จะมาในช่วงหน้าฝน และโรครากเน่า เกิดจากดินที่ไม่มีความโปร่งและระบ่ายน้ำเพียงพอ ทำให้รากเน่า โคนเน่า และทำให้ต้นสนมังกรตายได้

เกร็ดความรู้ !

สนมังกร นิยมปลูกเป็นไม้ประธานของสวน การปลูกสนมังกรลงดิน จะสวยกว่าปลูกในกระถาง เพราะเมื่อสนมังกรเริ่มโต เริ่มสูง รากที่มีมากขึ้นจะคดตัวอยู่ในกระถางดูดกินอาหารได้ไม่เต็มที่ ส่งผลให้ต้นแคระแกรนได้ แต่ถ้าต้องการเลี้ยงในกระถางก็จะต้องเปลี่ยนกระถางให้ใหญ่ขึ้นทุกปี เพราะสนเป็นไม้โตเร็วมาก แนะนำปลูกลงดินเลยจะดีกว่า

ปลูกสนมังกรยังไงให้สวนสวย

Juniperus chinensis เป็นสนสายพันธุ์ที่มีถิ่นกำเนิดที่จีน และเป็นที่นิยมนำมาจัดสวน ไม่ว่าจะเป็นสไตล์จีน สวนหิน หรือมินิมอล และเริ่มมีการกระขายสายพันธุ์เข้าไปปลูกในแถบยุโรป และ อเมริกา ซึ่งลอสแองเจลิสเป็นที่แรกในอเมริกาที่มีสวนในบ้านสไตล์เมดิเตอร์เรเนียน และปัจจุบันพบได้ทั่วไปตามชายฝั่งตะวันตกและตะวันออกในบริเวณชายหาดและชายฝั่ง

เกร็ดความรู้ ! ต้นสนที่นิยมปลูกในประเทศไทย

เราทำความรู้จักกับสนมังกรกันมาพอสมควรแล้ว เราจึงอยากจะเสริมความรู้อีกนิดเกี่ยวกับสายพันธุ์ต้นสนชนิดอื่นๆ ที่คนไทยนิยมนำมาจัด หรือตกแต่งในสวน มีทั้งแบบปลูกต้นเดี่ยวให้สูงใหญ่ และ แบบปลูกไว้เป็นไม้ร้วก็มี จะมีต้นสนสายพันธุ์ไหนบ้างตามไปดูกัน

1. สนมังกร 
2. สนเลื้อย 
3. สนแผง 
4. สนฉัตร 
5. สนบลู 
6. สนบลูทรายเงิน 
7. สนบลูทรายเงินแซมทอง
8. สนบลูบอล 
9. สนดินสอทอง 
10. สนทรายเงิน
11. สนบลูบอล 
12. สนสามร้อยยอด 
13. สนสามร้อยยอดบลู 
14. สนสาหร่าย 
15. สนสองใบ 
16. สนสามใบ  
17. สนหอม 
18. สนบอนไซ 

ทั้งนี้ต้นสนทุกสายพันธุ์มีข้อดีขอเสียแตกต่างกัน รวมถึงวิธีปลูกและการดูแล แต่ต้นสนเป็นไม้ที่ดูแลไม่ค่อยยาก ทนต่อสภาพอากาศและโรค แต่ก็ไม่ใช่ต้นไม้ที่จะฝากเทวดามาช่วยดูแลได้ตลอด หากไม่ใช่ต้นที่โตเต็มที่ หรือมีอายุมาก ๆ 

เราจึงอยากให้นักอ่านทุกคนศึกษาข้อมูลกันดี ๆ ก่อนที่จะซื้อ เพราะต้นสนนั้นเป็นไม้ที่มีราคาค่อนข้างสูง แต่ในต้นเล็ก ๆ ก็มีราคาที่พอจับได้ ดังนั้นการซื้อมาปลูกและทำให้ต้นสนเจริญเติบโตได้ดี ก็คุ้มค่ากับราคาที่จ่ายไป

ประโยชน์ของสนมังกร

• ใช้ประดับอาคารสถานที่ หรือไม้ประดับสวนในสไตล์ยุโรป

• ช่วยในการดักฝุ่นละออง เพราะใบมีความละเอียด และพุ่มหนา

• จัดเป็นแนวรั้วบ้านได้ ต้านทานลมแรงได้ดี เพราะเนื้อไม้มีความเหนียวแข็งแรง

• สามารถนำสนมังกรมาทำเป็นบอนไซได้ มีเนื้อไม้ที่มีผิวสวย และใบก็มีเอกลักษณ์เช่นกัน

ราคาดีต้องซื้อ

สำหรับต้นที่เพาะด้วยการชำกิ่ง ขนาดต้นสูงราวๆ ไม่เกิน 60 เซนติเมตร จะมีราคาอยู่ที่หลักร้อยปลายๆ ที่ประมาณ 285 บาท หรือ ขนาดที่ 2.0 เมตร , 2.5 เมตร ราคาก็อยู่ที่ประมาณ 1,300 บาท แต่ก็ขึ้นอยู่กับอายุ ขนาด และความสมบูรณ์แข็งแรง รวมถึงลักษณะของต้นด้วย

และนี่ก็คือต้นสนมังกร ต้นไม้อีกหนึ่งชนิดที่น่าสนใจที่น่ามีไว้ในสวน ต้นไม้ที่ดูเหมือนแค่ให้ได้เพียงความสวยงาม แต่จริง ๆ นั้นยังมีช่วยดักฝุ่นได้อีกด้วยถ้าใครที่กำลังมองหาต้นไม้สำหรับตกแต่งสวนต้นสนมังกรนั้นน่าจะเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่ดีได้เลยทีเดียวการปลูกสนมังกร สำหรับใครที่สนใจต้นสนมังกร เพื่อนๆลองไปหาซื้อกันได้ทั้งตลาดต้นไม้ และตลาดออนไลน์ 

เป็นอย่างไรบ้างกับข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับสนมังกรที่เรานำมาฝากนักอ่านทุกคน แต่ถ้าใครอยากจะหาความรู้เกี่ยวกับ พันธุ์ไม้ พันธุ์พืช ดอกไม้ ผลไม้ สมุนไพร ผักสวนครัว หรือ ปศุสัตว์ Kaset today ของเราก็มีบทความดี ๆ อีกมากมายให้ได้อ่านกัน เราได้ย่อยสาระเนื่อหาดี ๆ ให้นักอ่านสามารถอ่านง่าย และเข้าใจเร็ว หวังว่านักอ่านทุกคนจะนำข้อมูลที่ได้จากตรงนี้ไปต่อยอดในธุรกิจของตัวเองได้

แหล่งอ้างอิง

ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมอุทยานแห่งชาติ จังหวัดสุราษฎร์ธาน
Chinese Juniper 'Stricta' (Juniperus chinensis)
Juniperus chinensis 'Trautman'
rightplants
Juniperus chinensis 'Torulosa'
forestryimages