กระพี้เขาควาย ไม้เศรษฐกิจที่สามารถทำได้สารพัดประโยชน์

ชื่อภาษาอังกฤษ

Burmese Rosewood

ชื่อวิทยาศาสตร์

Dalbergia cultrata Graham ex Benth.

ความหมาย

กระพี้เขาควาย เป็นไม้เนื้อแข็งขนาดใหญ่ในป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้งพบมากทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นิยมปลูกไว้ทำเครื่องเรือน

ความเชื่อ

กระพี้เขาควายไม้เศรษฐกิจที่มีสารพัดประโยชน์

กระพี้เขาควาย (Burmese Rosewood) เป็นไม้ผลัดใบที่มีความสูงประมาณ 15-25 เมตร โดยปกติแล้วกระพี้เขาควายจะเป็นพรรณไม้ในป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้ง ซึ่งป่าดังกล่าวจะพบมากในทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งสูงจากระดับน้ำทะเล 100-500 เมตรและจะไม่เจริญเติบโตในภาคใต้ ชอบพื้นที่ค่อนข้างชุ่มขึ้นทั่วไปหรือตามเชิงเขาในต่างประเทศพบที่พม่าและลาว ดังนั้น ในการปลูกต้นกระพี้เขาควายจะต้องปลูกในบริเวณที่มีความชุ่มชื้นสูง สามารถโดนฝนได้ตลอดเมื่อถึงหน้าฝนหรือปลูกบริเวณที่เป็นทางผ่านของน้ำภายในบ้าน แต่พยายามอย่าให้น้ำขังเพราะจะทำให้รากเน่าและส่งผลให้ต้นไม้กระพี้เขาควายตายได้

กระพี้เขาควาย

ลักษณะในส่วนต่าง ๆ ของต้นกระพี้เขาควาย

ลำต้นกระพี้เขาควาย: ลำต้นของกระพี้เขาควายจัดเป็นต้นไม้ขนาดกลางไปจนถึงขนาดใหญ่ เป็นไม้ผลัดใบมีความคล้ายไม้พะยูงแต่มีข้อแตกต่างเรื่องสีสันและลวดลายของไม้ มีความสูงประมาณ 15-25 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มมีลักษณะกลมยาว เปลือกนอกของลำต้นมีสีขาวนวล มีลักษณะเป็นผิวเรียบหรือแตกเป็นสะเก็ดเล็กๆ ส่วนเปลือกชั้นในของลำต้นมีสีน้ำตาลแดง และบริเวณกิ่งอ่อนและยอดอ่อนจะมีขนอ่อนเล็กๆทั่วบริเวณ

ใบของกระพี้เขาควาย: ใบของต้นกระพี้เขาควายเป็นใบประกอบแบบขนนกที่เป็นแบบปลายคี่ ช่อใบมีความยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร จะมีใบย่อยประมาณ 7-11 ใบ ใบและใบย่อยเรียงสลับกับใบย่อย รูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ  ปลายใบย่อยจะมีลักษณะกลมหรือในบางใบจะเว้าบุ๋ม ด้านที่กว้างของใบย่อยจะเอียงไปทางปลายใบ บริเวณฐานใบย่อยจะมีลักษณะมนหรือในบางใบก็มีลักษณะกลม ส่วนของใบย่อยมีสีเขียวไปจนถึงสีเขียวเข้ม บริเวณขอบใบจะม้วนเข้าหาเส้นกลางใบเล็กน้อยทางด้านท้องใบ ใบแห้งจะมีสีน้ำตาล จะผลัดใบในช่วงเดือนพฤศจิกายนไปจนถึงเดือนมกราคม

ดอกกระพี้เขาควาย: ส่วนของช่อดอกจะเป็นแบบแยกแขนง ดอกจะเจริญเติบโตตามกระจุกง่ามใบ ใกล้ๆยอด ดอกกระพี้เขาควายมีขนาดเล็ก มีดอกที่ดกดูคล้ายเป็นกระจุก กลีบดอกมีลักษณะเป็นรูปถั่ว ดอกกระพี้เขาควายมีสีขาว กลีบดอกมีจำนวน 5 กลีบ มีสีขาวอมชมพู ส่วนเกสรเพศผู้มีจำนวน 9 อัน และก้านชูอับเรณูติดกันเป็นแผ่น ช่วงที่ออกดอกกระพี้เขาควายในช่วงเดือนมีนาคมไปจนถึงเมษายน

ฝักกระพี้เขาควาย: ฝักกระพี้เขาควายจะมีลักษณะแบนเรียบคล้ายกับกระสวย ฝักตรงหรือโค้งงอเล็กน้อย ถ้าฝักที่แก่แล้วจะไม่แตก ฝักจะแก่ในช่วงเดือนสิงหาคมไปจนถึงตุลาคม

เมล็ดกระพี้เขาควาย: เมล็ดมีสีน้ำตาล ลักษณะคล้ายกับไต โดยส่วนมากกระพี้เขาควายมีเพียงเมล็ดเดียวเท่านั้น ส่วนฝักที่มีประมาณ 2-3 เมล็ด จะพบน้อยมาก

กระพี้เขาควาย

ขั้นตอนและวิธีการปลูก

การปลูกต้นกระพี้เขาควายจะสามารถทำได้ทั้งในรูปแบบการเพาะเมล็ดและการปักชำ สำหรับวิธีการเพาะเมล็ดด้วยความที่เป็นพืชเปลือกเมล็ดบางจึงต้องนำเมล็ดมาแช่น้ำเย็นเป็นระยะเวลา 24 ชั่วโมง จากนั้นนำไปเพาะในกระบะที่มีทรายโดยให้เอาทรายมากกลบเมล็ดตื้น ๆ รดน้ำอย่างสม่ำเสมอแต่อย่าให้กระบะทรายเปียกมากเกินไป รอประมาณประมาณ 10 – 14 วันกระพี้เขาควายก็จะเริ่มงอกกล้าออกมา จากนั้นให้นำต้นกล้าย้ายลงไปในถุงเพาะขนาด 4×6 ตารางนิ้ว ให้นำของมีแหลมคมมาเจาะรูประมาณ 8-12 รู โดยมีอัตราส่วนของดินเพาะชำที่เหมาะสมกับต้นกระพี้เขาควาย คือ ดินตะกอนริมห้วย : ทราย : ขี้เถ้า : แกลบ : ปุ๋ยหมัก = 5 : 2 : 2 : 1 โดยทั่วไปเมื่อเลี้ยงต้นกล้าไว้ประมาณ 3-6 เดือนก็จะได้กล้าที่มีขนาดเหมาะสมต่อการย้ายปลูกและกล้าควรจะมีความสูงไม่น้อยกว่า 35 เซนติเมตรจึงค่อยย้ายไปปลูกยังแปลงปลูกหรือพื้นที่จะปลูกได้

กระพี้เขาควาย

การดูแลต้นกระพี้เขาควายให้แข็งแรง

แสง: การปลูกกระพี้จะต้องปลูกไว้ในบริเวณที่แสงน้อยและไม่จำเป็นต้องปลูกกลางแจ้งเพราะต้นไม้ชนิดนี้จะไม่ค่อยชอบแดดที่ส่องมากเกินไป

น้ำ: บริเวณที่ปลูกต้นกระพี้เขาควายจะต้องมีการระบายน้ำที่ดี ซึมซับง่ายและผู้ปลูกก็ไม่ควรปล่อยให้ในบริเวณนั้นมีน้ำขัง

ดิน: ต้นกระพี้เขาควายสามารถเจริญเติบโตได้ดีในดินทุก ๆ ประเภท ไม่ว่าจะดินทราย ดินร่วน ดินเหนียว แต่ถ้าปลูกในดินทรายอาจจะมีความปัญหาเรื่องการอ่อนตัวของดินที่ทำให้รากของต้นกระพี้ยึดเกาะได้ไม่ดีนัก

ปุ๋ย: ในการดูแลต้นกระพี้เขาควายสามารถใช้ปุ๋ยที่พืชทั่วไปใช้ได้ อาทิ ปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ 15-15-15 

กระพี้เขาควาย

ประโยชน์หรือสรรพคุณของต้นกระพี้เขาควาย:

ในด้านของการใช้ประโยชน์ต้องเรียกได้ว่าไม้กระพี้เป็นหนึ่งในพันธุไม้เศรษฐกิจที่มีการส่งเสริมให้คนทั่วไปลองหันมาปลูก เนื่องจากเป็นไม้สารพัดประโยชน์สามารถนำไปขายได้ราคาดีและเป็นที่ต้องการของตลาด โดยเราได้ยกประโยชน์ของไม้กระพี้เขาควายมา 5 ข้อหลัก ๆ ดังนี้

  1. การนำไม้ไปทำทำเครื่องเรือน เสา ไม้บุผนัง เครื่องกลึง เครื่องแกะสลัก เพราะเนื้อไม้ของกระพี้เขาควายจะมีความละเอียด มีสีสันลวดลายเป็นเอกลักษณ์ สีคล้ำค่อนข้างดำ มีความหนา แข็งแรงและทนทาน 
  2. ใช้เนื้อไม้ไปทำเป็นด้ามจับเครื่องมือต่าง ๆ หรือทำพานท้ายปืน
  3.  นิยมนำไม้กระพี้ไปทำเครื่องดนตรีไทย เช่น กลอง โทน รำมะนา จะเข้ รางและลูกระนาด กรับและขาฆ้องวง ด้วยความที่มีลวดลายเฉพาะตัวจึงทำให้เครื่องดนตรีออกมาสวยงามและยังมีราคาแพงด้วย
  4. สามารถใช้ไม้กระพี้เขาควายในด้านการทำสมุนไพร เนื้อไม้สามารถนำมาทำเป็นยาแก้พิษไข้ ถอนพิษสำแดง แก้ร้อนในและแก้กระหายน้ำได้อย่างดี มีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์
  5. ในแง่ของการท่องเที่ยวหรือการสร้างภูมิทัศน์ที่ดี ต้นกระพี้เขาควายถือเป็นต้นไม้ที่สวยงามมาก เพราะเมื่อถึงเดือนเมษาที่เข้าสู่ช่วงฤดูออกดอกก็จะผลัดใบทั้งต้นก่อนออกดอกสีขาวชมพูอ่อนเต็มต้น ทำให้ดูในบริเวณพื้นที่นั้นดูสวยงามมาก ๆ 

ถือได้ว่าเป็นกระพี้เขาควายเป็นพันธุ์ไม้ที่ใช้ได้ทั้งแง่ของการใช้งานและมีสรรพคุณทางยาที่น่าเหลือเชื่อ จึงทำให้กำลังเป็นที่ต้องการของตลาดค้าไม้มาก ๆ เพราะไม้กระพี้เป็นวัสดุสำคัญในการทำเฟอร์นิเจอร์หรือเคร่ื่องเรือนเพื่อส่งออก แต่แน่นอนว่าการปลูกก็ต้องอาศัยระยะเวลามากเพราะกว่าที่ลำต้นของมันจะใหญ่และแข็งแรงพอให้ตัดไปขายหรือทำอย่างอื่นได้ก็ใช้เวลาหลายปีเลย ดังนั้น แนะนำว่าควรปลูกหรือลงกล้าไว้จำนวนมากในการปลูกแต่ละครั้งเลยจะดีกว่า

อยากให้มีเนื้อหาเรื่องอะไรเพิ่มเติม หรือมีความคิดเห็นอย่างไร เชิญคอมเม้นท์ไว้ได้เลยครับ