หากใครเคยรู้และเคยเล่าเรียนหรือกำลังร่ำเรียนที่ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง คงจะรู้จักดอกไม้ประจำสถาบันที่เป็นดอกไม้สีแสดแน่ๆ แล้วเมื่อกล่าวถึง สีแสด หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่าเป็นสีที่สื่อความหมายถึง ความกล้าหาญและความถูกต้องในด้านการคิดสร้างสรรค์สิ่งที่ดีงามอย่างมีเหตุมีผล เอ่ยมาตรงนี้ก็น่าจะเดาได้ว่า เราต้องการนำเสนอเกี่ยวกับพรรณไม้อันมีส่วนใดส่วนหนึ่งเป็นสีดังกล่าวและชื่อเสียงเรียงนามของมันคือ แคแสด นั่นเอง…เชิญตามมาทางนี้เลย สาระความรู้กำลังรอคุณอยู่…
แคแสด ข้อมูลบนเว็บไซต์ ‘อุทยานหลวงราชพฤกษ์’ ให้ข้อมูลไว้ดังต่อไปนี้
ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ ‘Spathodea campanulate P.Beauv.’
ชื่อสามัญ ว่า ‘African tulip tree, Fire bell, Fountain tree, Syringe, Flame of the forest’
ชื่อท้องถิ่น เรียก ‘แคแดง (กรุงเทพฯ กับ เชียงใหม่) ยามแดง (กรุงเทพฯ)’ และจัดอยู่ในวงศ์แคหางค่าง ชื่อวงศ์ ‘BIGNONIACEAE’
สาระทั่วไปของแคแสด
แคแสด เป็นพรรณไม้พื้นเมืองดั้งเดิมของแอฟริกาตอนใต้ โดยภายหลังได้มีการแพร่กระจายไปยังประเทศอื่นๆ ที่มีภูมิอากาศร้อน ซึ่งมีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ได้แก่ ต้น จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางประเภทผลัดใบ ความสูงของต้นมีขนาด 15-20 เมตร ลักษณะต้นจะเป็นทรงเรือนยอดพุ่มกลมค่อนข้างทึบ เปลือกของต้นมีรอยแตกเป็นรวงตามยาวและมีสีน้ำตาลเข้ม ใบ เป็นประเภทใบผสมแบบขนนกและจะมีจำนวนใบย่อยราวๆ 4-7 คู่ ส่วนปลายของใบจะเป็นใบเดียว ตัวใบมีลักษณะเป็นรูปรี ปลายใบจะมีความแหลม ขอบใบเรียบๆ ผิวใบมีความสากระคายมือ ดอก จะเริ่มออกเมื่อต้นมีอายุประมาณ 4-8 ปี โดยจะสามารถออกดอกได้ตลอดทั้งปี แต่ในช่วงฤดูหนาว ตั้งแต่เดือนตุลาคมจนถึงเดือนกุมภาพันธ์จะมีออกดอกเป็นจำนวนมาก และการออกดอกจะออกเป็นช่อตามปลายกิ่ง ลักษณะของช่อดอกเป็นแบบตั้งตรงและมีก้านของช่อดอกที่ยาว แต่ละช่อจะมีจำนวนดอกมากและมีการทยอยบาน ครั้งละ 2-6 ดอก ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของดอกประมาณ 6-9 เซนติเมตร ดอกมีสีแสดเป็นรูประฆังเหมือนกับดอกทิวลิป กลีบดอกจะติดกันและหลุดร่วงได้ง่าย ผล มีลักษณะเป็นฝักสีดำคล้ายกับเรือ ปลายผลจะมีความแหลม เมื่อผลแก่จะเป็นสีน้ำตาลและแตกด้านเดียว ข้างในผลมีเมล็ดขนาดเล็กและแบนกับมีปีกจำนวนมาก การออกผลสามารถออกได้ตลอดทั้งปี แต่ในฤดูฝน ตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนกันยายนจะเป็นช่วงที่ผลออกมากที่สุด
ด้านการขยายพันธุ์
แคแสด จะใช้ วิธีการเพาะเมล็ด ซึ่งเป็นวิธีที่ทำได้ง่าย แล้วได้ต้นกล้าที่ดีและมีจำนวนมาก สำหรับวิธีการขยายพันธุ์อื่น เช่น การตอน และ การปักชำ ก็สามารถจะทำได้ แต่ไม่เป็นที่นิยมและได้ผลค่อนข้างช้ากว่าการเพาะเมล็ดมาก
การปลูกและการดูแลรักษา
ก็ไม่ยุ่งยากมากนัก เพราะ แคแสด มีการเจริญเติบโตที่รวดเร็ว ทั้งยังสามารถปลูกได้ในดินเกือบจะทุกชนิด แต่จะชอบดินที่เป็นดินร่วนปนทรายมีอินทรีวัตถุสมบูรณ์และระบายน้ำได้ดี แล้วก็ชอบแสงแดดจึงสามารถปลูกไว้ในพื้นที่กลางแจ้งที่รับแสงแดดได้ตลอดทั้งวัน ส่วนการให้น้ำควรจะรดน้ำแบบปานกลางพอเหมาะพอดีไม่มากจนเกินไป เรื่องแมลงศัตรูก็จะมีจำพวกด้วงปีกแข็งและเพลี้ยซึ่งสามารถกำจัดได้ด้วยการฉีดพ่นยาที่ขายตามร้านขายต้นไม้ทั่วไป
ประโยชน์ของแคแสด
แคแสด จัดเป็นพรรณไม้ที่มีประโยชน์ค่อนข้างมาก เฉพาะอย่างยิ่งทางสรรพคุณด้านยาพื้นบ้าน เป็นต้นว่า เปลือก ใช้นำไปต้มกินเพื่อเป็นยาบำรุงธาตุในร่างกายกับใช้แก้โรคบิด เปลือกและดอก ใช้นำไปพอกเพื่อรักษาแผลเรื้อรัง ใบและดอก ใช้นำไปพอกรักษาแผล เปลือก, ใบ, ดอก และผล ใช้นำไปพอกรักษาโรคผิวหนังและแผลเรื้อรัง ยิ่งไปกว่านั้น ดอก ยังสามารถนำไปประกอบอาหารได้ และ ผล ก็สามารถใช้เป็นสีย้อมผ้าได้
แล้วอีกหนึ่งประการของคุณประโยชน์ซึ่งเหมาะกับยุคสมัยที่ต้องการธรรมชาติบำบัด ก็คือ ใช้เป็นไม้ประดับกับใช้เป็นไม้ที่ให้ร่มเงา โดยสามารถปลูก แคแสด ไว้ตามสวนสาธารณะต่างๆ สถานที่ราชการ รวมไปถึงริมหนองคลองบึง ริมทางเดิน ริมถนน หรือริมป้ายรถประจำทาง นอกเหนือจากนั้นก็ยังใช้เป็นไม้ประดับจัดตกแต่งสวนภายในบริเวณบ้านเรือน เพื่อเพิ่มความร่มรื่นบวกความสดใส อาทิ สวนสไตล์ไทย สวนสไตลยุโรป สวนสไตล์บาหลี เป็นต้น ทั้งนี้ยังสามารถปลูกไว้ใกล้ๆ ศาลาที่พัก เพื่อให้กิ่งก้านสร้างความร่มรื่นเย็นสบายมากยิ่งขึ้นได้อีกด้วย
ทั้งหลายเหล่านี้ล้วนเป็นสาระคุณสมบัติอันยังประโยชน์ที่ดีของ แคแสด ซึ่งคู่ควรแก่ทุกผู้ทุกคน โดยผู้ที่สนใจสามารถเลือกซื้อเลือกหากันได้ตามร้านขายต้นไม้ทุกที่ อย่างเช่น ตลาดต้นไม้จตุจักร ตลาดต้นไม้ทอ.ทุ่งสีกัน หมู่บ้านไม้ดอกไม้ประดับคลอง 15 ตลาดต้นไม้บุญยง บางใหญ่ และอื่นๆ อีกมากมายหลายแห่ง รวมไปถึงร้านค้าบนตลาดออนไลน์ ที่ Website Facebook Lazada และ Shopee สำหรับสนนราคาของต้นพร้อมปลูก จะเริ่มตั้งแต่ 60 บาท ไปจนถึง 500 บาท (ราคาขึ้นอยู่กับขนาดและความสมบูรณ์ของต้น)…หากชื่นชอบและพอใจในราคาซื้อขายก็จัดได้ตามสะดวกเลยนะคะ รับรองไม่ผิดหวังแน่นอนกับต้นไม้ให้ร่ม มีดอกสีสด ครบครันคุณประโยชน์แบบนี้…
