ไม้ยืนต้น ขนาดกลาง

ยกตัวอย่างไม้ยืนต้นนิยมนำมาดัดบอนไซหรือทำไม้ถักสานให้ลำต้นสวยงาม

ต้นศุภโชค ไม้มงคลเรียกทรัพย์ มีความสูงได้ 8 – 10 เมตร เรือนยอดโปร่งรูปกลม เป็นไม้ไม่ผลัดใบ ออกดอกเป็นระยะตลอดปีส่งกลิ่นหอมในช่วงเวลากลางคืน ผลคล้ายผลนุ่น ส่วนรากมีระบบรากใหญ่เหมาะแก่การปลูกเป็นพืชอนุรักษ์ต้นน้ำ 

สนใบพาย เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูง 8-15 เมตร ทรงพุ่มรูปกรวยคว่ำ เป็นไม้ไม่ผลัดใบ ส่วนดอกจะแยกเพศ เพศผู้จะมีสีเหลืองและเพศเมียจะมีสีเขียว สนใบพายเป็นไม้ที่ต้องการน้ำปานกลาง แดดไม่จัดมาก สามารถทนแล้งทนเค็มได้ดี 

ต้นหลิวทอง เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มโปร่ง มีความสูงตั้งแต่ 1.5 – 15 เมตร ส่วนลำต้นจะมีเนื้อไม้ที่แข็งแรง ออกดอกเป็นช่อคล้ายกับดอกกระถินและมีผลที่มีขนาดเล็กเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 -3 มิลลิเมตร 

สนดำญี่ปุ่น เป็นไม้พื้นเมืองของประเทศญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ มีความสูงได้มากกว่า 25 เมตรขึ้นไปหรือมากกว่า 40 เมตร แต่ในความสูงเท่านี้ก็มีอยู่น้อยมาก ส่วนรูปทรงจะลักษณะคล้ายกรวยที่จะมีการเปลี่ยนรูปทรงไปตามอายุที่มากขึ้น สนดำญี่ปุ่นเป็นไม้แรก ๆ ที่นิยมนำมาทำเป็นบอนไซเป็นไม้ประดับที่สวยงามและเพิ่มมูลค่ามากขึ้นได้

• ลักษณะพุ่ม 

ลักษณะการแตกกิ่งใบในรูปทรงต่าง ๆ ตามการแผ่ขยายของกิ่งก้านที่แตกออกไปอาทิ ทรงพุ่ม ทรงฉัตร ทรงพุ่มแบบแผ่ออก ทรงพุ่มแบบพีระมิดหรือทรงที่เกิดจากการตัดแต่งกิ่งก้านเพื่อความสวยงาม ยกตัวอย่างเช่น

ล่ำซำ เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ มีลักษณะเรือนยอดเป็นทรงพุ่มกว้างคล้ายรูปสามเหลี่ยม ให้ร่มเงาได้ดีและยังเป็นไม้ที่ทนแดดเหมาะแก่การปลูกในประเทศไทยเป็นอย่างมาก

สนฉัตร มีลักษณะเป็นทรงพุ่มพีระมิด ที่จะมีการแตกกิ่งก้านออกเป็นชั้น ๆ ตัวยอดจะเรียวแหลม เป็นไม้ขนาดใหญ่และสามารถทนแล้งได้เป็นอย่างดี เลือกจากประเภทของต้นไม้ 

ผลัดใบ/ไม่ผลัดใบ 

ไม้ผลัดใบ คือไม้ยืนต้นประเภทที่จะมีการผลัดใบหรือทิ้งใบหมดทั้งต้นตามช่วงฤดูกาล โดยปกติจะมีการผลัดใบในช่วงฤดูใบไม้ร่วง หรือที่ไทยก็มักจะผลัดใบช่วงก่อนเข้าฤดูหนาวเล็กน้อย เพื่อแตกยอดใบหรือออกดอกสะพรั่ง ยกตัวอย่างเช่น 

เหลืองปรีดียาธร เป็นไม้ต้นขนาดกลาง สูงไม่เกิน 8 เมตร ส่วนของใบเป็นทรงรี หนาและแข็ง และใบย่อยจะมีลักษณะคล้ายกับนิ้วมือเรียงสลับกันไป นิยมปลูกประดับสวน มุมอาคาร เพราะมีดอกและใบสวยงาม 

จะออกดอกมากช่วงเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม โดยจะทิ้งใบทั้งต้นและออกดอกเหลืองอร่ามสวยงามทั้งต้น

ราชพฤกษ์ เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดกลาง สูง 9-15 เมตร มักแตกกิ่งต่ำ ลำต้นค่อนข้างตรง มักจะผลัดใบจนหมดทั้งต้น ในช่วงระยะเวลาสั้นๆ ระหว่างเดือนมีนาคมถึงเมษายน เพื่อออกดอกเต็มต้นและจะผลิใบใหม่เมื่อเข้าเดือนพฤษภาคม 

ในส่วนของไม้ไม่ผลัดใบ จะไม่มีการผลัดใบใหม่หรือทิ้งใบมากกว่า 1 ปีขึ้นไป ซึ่งจะมีการหมุนเวียนผลิดอกออกใบเกือบตลอดทั้งปี โดยไม่มีช่วงที่ต้นโกร๋นเลย ยกตัวอย่างเช่น 

แก้วลิลลี่ เป็นไม้พุ่มเตี้ยในตระกูลแก้ว มีลักษณะเป็นพุ่มทรงกลม ใบมีขนาดใหญ่ ผิวเรียบมันเป็นรูปรีปลายแหลม มีดอกสีขาวที่ลักษณะคล้ายดอกลิลลี่ และส่งกลิ่นหอมอบอวล โดยพุ่มใบของต้นนนี้จะขึ้นทึบตลอดปีโดยไม่ทิ้งต้นโกร๋น

แก้วเจ้าจอม เป็นไม้ขนาดกลาง มีความสูงประมาณ 10-15 เมตร ใบเป็นรูปรีหรือไข่กลับสีเขียวเข้มเป็นมัน ส่วนดอกจะมีช่วงที่ออกมากน้อยต่างกัน โดยจะออกมากช่วงฤดูหนาวและค่อย ๆ ออกน้อยลงในฤดูอื่น ๆ    แต่ก็จะมีดอกและใบหนาทั้งต้นตลอดปีแน่นอน 

โดยปกติแล้วคนก็มักจะนิยมปลูกไม้ไม่ผลัดใบมากกว่าเนื่องจากไม้ผลัดใบจะมีการร่วงหล่นของใบค่อนข้างมากในแต่ละช่วงฤดูกาลทำให้มีการทำความสะอาดบ่อย 

มีดอกตามช่วงหรือตลอดทั้งปี  

การออกดอกของไม้ยืนต้นมีทั้งออกดอกตลอดปีหรือออกดอกตามช่วงเวลา บางชนิดเราสามารถได้ชื่นชมดอกไม้ที่มีสีสันสดใสได้ตลอดหรือต้องรอให้ถึงวันที่ดอกไม้ผลิบานในช่วงฤดูกาลที่เฝ้าคอย ยกตัวอย่างเช่น

ทองอุไร เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูงได้ประมาณ 2-4 เมตร ลำต้นเล็ก ส่วนดอกจะมีลักษณะคล้ายระฆังหรือแตร ออกดอกเป็นช่อตามปลายกิ่งมีสีเหลืองสด ออกดอกตลอดทั้งปี เป็นไม้ยืนต้นที่ปลูกและดูแลง่าย ส่วนใหญ่จะนิยมปลูกตามข้างถนนเพื่อความสวยงามและความสบายตาของผู้ใช้รถใช้ถนน 

บุหงาส่าหรี เป็นไม้ขนาดเล็ก สูงได้ประมาณ 3-10 เมตร เป็นทรงพุ่มโปร่ง มีการแตกกิ่งเป็นจำนวนมาก มีช่อดอกสีขาวออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกมีกลิ่นหอมแต่จะยิ่งส่งกลิ่นแรงในช่วงเวลากลางคืนและออกดอกตลอดปี 

เลือกโดยดูระบบรากเป็นหลัก 

การเลือกไม้ยืนต้นจากระบบรากก็มีความสำคัญเช่นกัน เนื่องจากไม้ยืนต้นมีระบบรากที่อาจจะชอนไชก่อให้เกิดความเสียหายต่ออาคารบ้านเรือน ที่อยู่อาศัยได้ จะต้องเลือกให้เหมาะสมกับพื้นที่อย่างต้นล่ำซำ ต้นราชพฤกษ์ ต้นซิลเวอร์โอ๊ค ต้นกันเกรา เป็นต้น ที่สามารถปลูกใกล้กับบริเวณได้ ระบบรากไม่ส่งผลกระทบต่อโครงสร้างและยังให้ร่มเงาได้เป็อย่างดี 

ส่วนไม้ยืนต้นที่ระบบรากทำลายโครงสร้างบ้าน เช่น 

ต้นไทร เป็นไม้ยืนต้นที่มีขนาดใหญ่เมื่อมีอายุมากขึ้น ไม่ควรปลูกใกล้กับบริเวณที่มีอาคารบ้านเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ เพราะระบบรากมีการชอนไชสูงที่ส่งผลต่อการทำลายบ้าน กำแพงและกิ่งก้านที่มีการแผ่ขยายทำให้บดบังทัศนียภาพและอาจทิ่มแทงเข้าไปในตัวบ้านได้ 

ต้นหูกระจง เป็นไม้ยืนต้นที่มีรากที่แข็งแรงมากและแผ่ขยายออกข้าง ไม่ควรที่จะปลูกใกล้บริเวณบ้านหรือควรเว้นระยะห่างจากตัวบ้านประมาณ 8 – 10 เมตร ถ้าปลูกใกล้บ้านระบบรากจะชอนไชทำให้พื้นบ้านแตกและทำลายโครงสร้างบ้านในที่สุด 

ต้นโพธิ์ เป็นไม้มงคลที่เรารู้จักกันเป็นอย่างดี แต่ไม่ควรปลูกใกล้กับบริเวณบ้านเพราะมีรากที่แผ่ออกไปไกล สามารถชอนไชจนทำให้ที่อยู่อาศัยเสียหายได้ อีกทั้งต้นโพธิ์มักจะมีน้ำขังตามซอกใบและกิ่งทำให้เกิดเชื้อราที่ทำให้มีปัญหาอื่น ๆ ตามมา 

เลือกจากความมงคล  

ไม้มงคลกับคนไทยเป็นของที่อยู่คู่กันมาเป็นเวลานานเกี่ยวกับการสร้างที่อยู่อาศัยหรือสิ่งก่อสร้าง เมื่อจะมีการก่อสร้างใด ๆ ไม้มงคลเป็นอีกส่วนสำคัญที่จะขาดไม่ได้ เนื่องจากไม้ยืนต้นนำมาซึ่งความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ ที่นำพาความสิริมงคลมาสู่พื้นที่อาศัยและคนที่อยู่ในบ้านนั้น ๆ โดยจะนิยมนำไม้ที่มีความเป็นมงคลมาวางศิลาฤกษ์ในพิธีกรรม การวางเสาเอกบ้าน หรือปลูกเพื่อความเป็นมงคลสบายใจของคนในบ้าน 

ไม้ราชพฤกษ์ เชื่อว่าถ้าปลูกในบริเวณที่อยู่อาศัยจะนำความรุ่งเรืองมาสู่พื้นที่นั้น ๆ ถือเป็นไม้มงคลที่นิยมปลูกกันมาก 

ไม้ขนุน เชื่อถ้าว่าปลูกไว้ในบริเวณบ้านจะช่วยเรื่องของความช่วยเหลือเกื้อกูลกันเป็นอย่างดี 

ไม้ชัยพฤกษ์ เป็นไม้ที่แสดงถึงสัญลักษณ์แห่งชัยชนะและอิสรภาพ คนไทยเชื่อว่าถ้าหากปลูกต้นนี้ไว้ในบ้านจะสามารถเอาชนะอุปสรรคและปัญหาต่าง ๆ ในชีวิตได้เป็นอย่างดี

ไม้ทองหลาง เชื่อว่าเป็นไม้แห่งความร่ำรวย ค้าขายดีขึ้นหรือหยิบจับอะไรก็เป็นเงินเป็นทอง 

ไม้ทรงบาดาล ถ้าปลูกไว้จะนำความมั่นคง โชคลาภเข้ามาและได้รับความคุ้มครองจากเทวดาที่คอยปกปักรักษา 

ไม้สัก เป็นไม้ที่มีมูลค่ามากเมื่อมีอายุมากขึ้นราคาก็จะสูงขึ้นเช่นกัน ส่วนความเชื่อจะนิยมนำมาทำเป็นเสาเอกของบ้านเสริมโชคลาภ ดวงชะตา ทำให้ชีวิตมีแต่ความสิริมงคล 

ไม้พะยูง เป็นไม้มงคลที่มีความเชื่อว่าจะคอยช่วยพยุงฐานะให้ดีขึ้น คอยหนุนนำให้พบเจอแต่เรื่องดี ๆ อยู่ตลอด

ไม้กันเกรา เชื่อว่าเป็นไม้มงคลที่คอยป้องกันสิ่งชั่วร้ายไม่ให้เข้ามาทำอันตรายหรือขจัดปัดเป่าสิ่งไม่ดีออกไปจากชีวิต

เลือกจากการใช้งาน 

ไม้ยืนต้นนอกจากจะให้ร่มเงาและความร่มเย็นแล้ว ยังมีประโยชน์ในหลายด้านอีกด้วย อาทิ ให้ความสวยงาม สบายตา เป็นที่พักผ่อนจิตใจสำหรับคนที่ชอบอยู่กับธรรมชาติ ต้นไม้ใบหญ้าอย่างต้น หลิวลู่ลม ต้นล่ำซำ เป็นต้น ประโยชน์ต่อมาสามารถสร้างรายได้จากการปลูกไม้ยืนต้นเพื่อขยายพันธุ์ ตัดขาย หรือใช้ในการค้ำประกันเงินกู้อย่าง ไม้สัก ไม้พะยูง ไม้เต็ง ไม้ประดู่ เป็นต้น ซึ่งไม้ยืนต้นเหล่านี้เป็นไม้ที่มีราคาแพง เนื้อไม้สวย เหมาะสำหรับการนำมาทำเป็นเครื่องเรือนหรือแกะสลักในรูปทรงต่าง ๆ และเป็นที่ชื่นชอบสำหรับผู้ที่ต้องการสะสมไม้เนื้อดี หรือไม้ที่มีอายุนาน ไม้โบราณ